ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି (୧୨ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୩୬ – ୧୭ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୨) (ଅନ୍ୟନାମ: ଖୋକା ଭାଇ)[୩]କଟକଠାରେ ଜନ୍ମିତ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଗାୟକ, ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ,[୪], ଗାଳ୍ପିକ, ଔପନ୍ୟାସିକ ଓ ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ଲେଖକ । ସେ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର, ପଲ୍ଲୀଗୀତ, ଭଜନମାନଙ୍କରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ଆଧୁନିକ ଓ ସୁଗମ ସଙ୍ଗୀତର ଜନ୍ମଦାତା ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ଲୋକକଥା ଓ ଗୀତକୁ ନେଇ ସେ ସଙ୍ଗୀତ ସଂଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି ।
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି | |
|---|---|
.jpg) | |
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୧୨ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୩୬ କଟକ, ଓଡ଼ିଶା |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୭ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୨ (ବୟସ ୬୬) କଟକ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ଅଲଗା ନାଆଁ | ଖୋକା ଭାଇ |
| ଶିକ୍ଷା | ସ୍ନାତକ (ଗଣିତ, ଆଇନ)[୧] |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ଷ୍ଟୁଆର୍ଟ ବିଜ୍ଞାନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ମଧୁସୂଦନ ଆଇନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | ଓଡ଼ିଆ ଗାୟକ ଓ ସଙ୍ଗୀତକାର |
| ଜୀବନସାଥି | ପ୍ରବିଣା ମହାନ୍ତି |
| ସନ୍ତାନ | ଚିତ୍ରଭାନୁ ମହାନ୍ତି |
| ବାପା ବୋଉ | ବିଚିତ୍ରାନନ୍ଦ ମହାନ୍ତି ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମଞ୍ଜରୀ ଦେବୀ |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ହେମନ୍ତ ଦାସ (ମାମୁ ପୁଅ ଭାଇ)[୨] |
| ଦସ୍ତଖତ | |
 | |
ଜୀବନ କାଳସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
ଅକ୍ଷୟ ଆଗର କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଓ ଏବର କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ବାଙ୍କିମୁଣ୍ଡେଇ ଗାଁରେ ବାପା ବିଚିତ୍ରାନନ୍ଦ ମହାନ୍ତି ଓ ମାଆ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମଞ୍ଜରି ଦେବୀଙ୍କଠାରୁ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଷ୍ଟୁଆର୍ଟ ବିଜ୍ଞାନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଆଇ.ଏସ.ସି ଓ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ବି.ଏ ପାସ କରିଥିଲେ । ମଧୁସୂଦନ ଆଇନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ, ସେ ଆଇନ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମାନକ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷା ନେଇ ନଥିବା ଅକ୍ଷୟ, ମାତ୍ର ୨୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ କଟକ ଆକାଶବାଣୀଠାରେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ହେଲେ ସାତ ବର୍ଷ ପରେ ଚାକିରି ଛାଡ଼ି ପୁରା ସମୟ ସଙ୍ଗୀତପାଇଁ ହିଁ ଦେଇଥିଲେ । ସେତେବେଳକୁ ସେ ଆକାଶବାଣୀ, କଟକର ଜଣେ ଗାୟକ ଭାବରେ କଳଗାଉଣା (ଗ୍ରାମୋଫୋନ) ଜରିଆରେ କଣ୍ଠଦାନ କରୁଥିଲେ ।[୫]ଅକ୍ଷୟ,୧୯୬୭ରେ ପ୍ରବିଣା ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୁଇ ଜଣ ପୁଅ ଓ ଦୁଇ ଝିଅ ଅଛନ୍ତି । ତିନୋଟି କଥାଚିତ୍ରରେ ସେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି ଓ ଯାଯାବର କଥାଚିତ୍ରରେ ସହନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଛନ୍ତି ।[୬] ସେ ୧୮ରୁ ଅଧିକ ବହି ଲେଖିଛନ୍ତି ।
ସଙ୍ଗୀତସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
ବଡ଼ ଭଉଣୀ ସୁଲକ୍ଷଣା ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରଭାବିତ ଅକ୍ଷୟ, ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଅକ୍ଷୟ ଆକାଶବାଣୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସରେ ଜଣେ ଶିଶୁଶିଳ୍ପୀ ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହା ତାଙ୍କର ସଂଗୀତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରବେଶ । ୧୯୫୫ ମସିହାରୁ ସେ ଜଣେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ବେତାର ଶିଳ୍ପୀ । ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଯୁବଉତ୍ସବ ତାଙ୍କ ପରିଚାଳିତ ସମବେତ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା । ଅକ୍ଷୟଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଗୀତ ଥିଲା ପଚାଶ ଦଶକରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଗାଇଆଳ ଭାଇ ଧରିଛି ଶୁଣ । ୧୯୫୯ର ମା କଥାଚିତ୍ରର ଗୋରି ଗୋରି ଗୋରି ଥିଲା ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଚ୍ଛଦ ଗୀତ । ସେ ମୋଟ ୧୨୯ ଗୋଟି କଥାଚିତ୍ରରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି ।
୧୯୬୫ରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ନିତାଇ ପାଲିତଙ୍କ ମଲାଜହ୍ନ କଥାଚିତ୍ର ପାଇଁ ସେ ସଙ୍ଗୀତ ତିଆରି କରିଥିଲେ । "ରକତ ଟଳମଳ" ଗୀତଟି ସେହି କଥାଚିତ୍ରର ଏକ ଜଣାଶୁଣା ଗୀତ । ସେ ୭୫ଟି ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ରରେ ସେ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି ସଙ୍ଗୀତ ଓ ୯୨ଟି କଥାଚିତ୍ରରେ ଗୀତିକାର ସାଜିଛନ୍ତି ।
ଓଡ଼ିଆ ସଙ୍ଗୀତରେ ସେ ଆଣିଛନ୍ତି ଅନେକ ପରଖ, ନୂଆ ନୂଆ ଶବଦ ଭେଳିକି (Sound Effect) ଯାହା ସେ କାଳରେ ଆଧୁନିକ ଯନ୍ତ୍ରର ଅଭାବରେ ହୋଇପାରୁନଥିଲା । ତାଙ୍କ ପରଖର ଲମ୍ବା ଧାଡ଼ି ଲମ୍ବିଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ପୁରାଣ ଆଉ ପୁରୁଣା ସାହିତ୍ୟ ଯାଏଁ, "କାଞ୍ଚି ଅଭିଯାନ", "ରାଣ୍ଡୀପୁଅ ଅନନ୍ତା" ଆଉ "କୋଣାର୍କ ଗାଥା" ସେ ଭିତରୁ କିଛି । ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ "ପେଟେଣ୍ଟ ମେଡିସିନ"କୁ ନେଇ ସେ ତିଆରି କରିଥିବା ନାଟକ ଆକାଶବାଣୀର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାଟକ ପୁରସ୍କାର ଜିଣିଥିଲା ।
ସାଲବେଗଙ୍କ ରଚନା 'କେଣେ ଘେନି ଯାଉଛ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ' ଭିତରେ ସେ ଓଡ଼ିଆ ଭଜନରେ ନୂଆ ଧାରାଟିଏ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । 'ସାତ ଦରିଆପାରେ'ର ଦେଶ ପାଇଁ କଥା, "ହେ ଫଗୁଣ ତୁମେ'ର ଉଦାସୀ ମନ ଆଉ 'ରାଜାଝିଅ ସାଙ୍ଗେ"ର ହାଲକା ଫୁଲକା ଭାବ; ଦୁଃଖଭରା 'ରକତ ଟଳମଳ' ଆଉ ଭାବୁକ 'ଚକୋରି ଝରାନା ଲୁହ' - ଏଇ ସବୁ ଗୀତ ଭିତରେ ଅକ୍ଷୟ ନିଜ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ନିଆରା ପରିଚୟ ତିଆରିକରି ଯାଇଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରାଣରେ ।
କଥାଚିତ୍ରସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
୭୫ଟି କଥାଚିତ୍ରରେ ସେ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି ଗୀତ ।
- ମଲାଜହ୍ନ
- କିଏ କାହାର
- ସଂସାର
- ଯାଯାବର
- ନାଗଫାଶ
- ତଅପୋଇ
- ଝିଲିମିଲି
- ନିଝୁମ ରାତିର ସାଥି
- ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ
- କିଏ ଜିତେ କିଏ ହାରେ
- ଅଶାନ୍ତ ଗ୍ରହ
- ମହାସତୀ ସାବିତ୍ରି
- ସ୍ୱପ୍ନ ସାଗର
- ଦଣ୍ଡା ବାଳୁଙ୍ଗା
- ଜାଇଫୁଲ
- ଜଗା ହାତରେ ପଘା
- ଶଂଖା ସିନ୍ଦୂର
- ମମତା ମାଗେ ମୂଲ
- ନଳ ଦମୟନ୍ତୀ
- ବାଜେ ବଇଁଶୀ ନାଚେ ଘୁଙ୍ଗୁର
- ଚକାଭଉଁରି
- ସବୁ ମାୟାରେ ବାୟା
- ଏଇ ଆମ ସଂସାର
- କରୁଣାମୟ
- ବଧୂ ନିରୁପମା
- ଏଇ ତ ଦୁନିଆଁ
- ତୁଣ୍ଡ ବାଇଦ
- ଯୋର ଯା'ର ମୂଲକ ତାର
- ଥିଲି ଝିଅ ହେଲି ବୋହୁ
- ସୁନା ଚଢ଼େଇ
- କୁରୁକ୍ଷେତ୍ର
- ପାପପୁଣ୍ୟ
- ପୁଅ ମୋର କଳା ଠାକୁର
- ମମତାର ଡୋରି
- ଚକା ଆଖି ସବୁ ଦେଖୁଛି
- ବିଧିର ବିଧାନ
- ଆସୁଛି ମୋ କାଳିଆ ସୁନା
- ଦଇବ ଦଉଡ଼ି ମଣିଷ ଗାଈ
- ଚକା ଡୋଳା କରୁଛି ଲୀଳା
- ଠାକୁର ଅଛନ୍ତି ଚଉବାହାକୁ
- ପରଦେଶୀ ଚଢ଼େଇ
- କାଳିଆ ଭରସା
- ଆମ ଘର ଆମ ସଂସାର
- ହସ ଲୁହ ଭରା ଦୁନିଆ
- ତୋ ବିନୁ ଅନ୍ୟ ଗତି ନାହିଁ
- କୋଟିଏ ମଣିଷ ଗୋଟିଏ ଜଗା
- କପାଳ ଲିଖନ କେ କରିବ ଆନ
- ଭୀଷ୍ମ ପ୍ରତିଜ୍ଞା
- ସୁନା ଭାଉଜ
- ରଖିଲେ ଶିବ ମାରିବ କିଏ
- ଲକ୍ଷ୍ମଣ ରେଖା
- ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ
ଜଣାଶୁଣା ଗୀତ ସବୁସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
ସୁଗମ/ରୋମାଣ୍ଟିକସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ରଜାଝିଅ ସାଙ୍ଗେ
- ଯାଯାବର
- ଯା'ରେ ଭାସି ଭାସି ଯା
- ଗାଇଆଳ ଭାଇ ଗାଉଛି ଗୀତ
- ସ୍ମୃତି ତୁମେ
- ବଯସର କୃଷ୍ଣଚୁଡ଼ା
- ତହୁଁ କାଞ୍ଜି ଗଲା
- ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ଯା'ରେ ଉଡ଼ି
- ବାହା ବାହାରେ କାପିଟାଲ
- ପୁଣ୍ୟର ନଦୀତିରେ
- ଅବୁଝା ପ୍ରିୟତମା
- ନଦୀର ନାମ ଅଳସକନ୍ୟା
- ସାବି ସାବି
- ଆଲୋ ରତନି
- ହେ ଫଗୁଣ ତୁମେ ଗଲା ପରେ
- ନଣ୍ଡା ମୁଣ୍ଡିଆ ଡାଇଭର
- ସକାଳର ଗାଡ଼ି
- ବେବି ଏକ ଗେହ୍ଲା ଝିଅ
- ଗୋରି ଗୋରି ଗୋରି
- ରକତ ଟଳମଳ
- ଟିକ ଟିକ ଟିକ ଘଣ୍ଟା ଚାଲେ
- ଏଇ ଚୁମକି
- ଅବୁଝା ପ୍ରିୟତମା
- ଛପି ଛପି ବାସନ୍ତୀ ରାତି
- ରେଳଗାଡ଼ି ଯାଉଛି ଗଡ଼ି
- ସାତ ଦରିଆ ପାରେ
- ଚନ୍ଦ୍ରମା ଏକ ଚନ୍ଦନ ବିନ୍ଦୁ
- ଚଦ୍ରମଲ୍ଲି ହସେ
- ଏ ଏ ଏ ଆଲୋ ଆଲୋ ମଣି
- ରାତି ଯେ ଖୋଜେ
- କଳଙ୍କିତ ଏଇ ନାୟକ
- ହସ ତୋ ଲକ୍ଷେ ଟଙ୍କା
- ଉଡ଼ିଗଲେ ଗେଣ୍ଡାଳିଆ ଝାଡ଼ିଦେଲେ ପର
- ତୁ କି ବୁଲି ବାହାରିବୁ ସହର
- ମାଠିଆରେ ଗୋଟେ କଣା
- କାଲୀ ଗୋରି ଦିହେଁ ଗାଧେଇ ଗଲେ
- ଠିକ ତୋରି ପରି ଝିଅଟିଏ
- ଜାତକ ପଡ଼ିଛି ରାଜଜୋଟକ
ଭଜନସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ଏକା ତୋ ଭକତ ଜୀବନ
- କେଣେ ଘେନି ଯାଉଛ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ
- ଓଲଟ ବୃକ୍ଷେ ଖେଳୁଛି
- ଅଧାଗଢ଼ା ଦିଅଁକର
- ଦଶାବତାର (ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦ)
- ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବଂଶୀ ଧ୍ୱନି
- ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ
ପୁରାଣ ଗାଉଣାସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- କାଞ୍ଚି ଅଭିଯାନ
- ରାଣ୍ଡିପୁଅ ଅନନ୍ତା
- କୋଣାର୍କ ଗାଥା
ସାହିତ୍ୟ କୃତିସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ଅନେଶ୍ୱତ ରାଣୀ (ଗଳ୍ପଗୁଚ୍ଛ)
- ବିଚରା (ଗଳ୍ପଗୁଚ୍ଛ)
- ନଗ୍ନ ମୋନାଲିସା (ଗଳପଗୁଛ)
- ବାହା ବାହାରେ ଆମେରିକା (ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ)
- ଆର୍ଯଦାସର ଆତ୍ମଲିପି (ଅଧା ନିଜ ଜୀବନ କାହାଣୀ)
- ଆର୍ଯଦାସର ଆତ୍ମଲିପି ୧ ଓ ୨ (ଆତ୍ମଜୀବନୀ ମୂଳକ ଉପନ୍ୟାସ)
- ଆର୍ଯଦାସର ଶେଷଲିପି(ଅଧା ନିଜ ଜୀବନ କାହାଣୀ)[୭]
- ଅଫେରା ନଦୀ (ଉପନ୍ୟାସ)
- ଗାୟକ (ଉପନ୍ୟାସ)[୮]
- ଜୟା ନୁହେଁ ଜାୟା (ଉପନ୍ୟାସ)[୯]
- ଗୋଟିଏ କୁହୁ, ଅନେକ ଉହୁ (ଉପନ୍ୟାସ)
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର
- ପ୍ରଚ୍ଛଦ ସଙ୍ଗୀତ ପାଇଁ ୭ ଗୋଟି ରାଜ୍ୟ ପୁରସ୍କାର
- ରାଜ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତକାର ପୁରସ୍କାର
- ଅନେକଥର ଓଡ଼ିଶା ସିନେ କ୍ରିଟିକ ପୁରସ୍କାର
- ମରଣୋତ୍ତର ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ସମ୍ମାନ (କେଇସିଟି ଗ୍ରୁପଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ କଳିଙ୍ଗ ସିନେ ଆୱାର୍ଡ଼ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ - ୨୦୧୬ ଜାନୁଆରୀ ୬ରେ) [୧୦]
ଆଧାରସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ↑ ଦୈନିକ ସମାଜ ୧୨/୧୦/୨୦୧୨ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଲେଖା
- ↑ ଦାସ, ପ୍ରଣବ. "ସେଦିନ ସଞ୍ଜବେଳେ ସେଦିନ ସେ ନଇକୂଳେ". ନିତିଦିନ 'ନଜର୍'. Retrieved 14 May 2017.
- ↑ Gopinath Mohanty; State Level Vyasakabi Fakir Mohan Smruti Samsad; Santosha Kumāra Ratha (2003). Cultural heritage of [Orissa]. State Level Vyasakabi Fakir Mohan Smruti Samsad. ISBN 978-81-902761-4-6. Retrieved 12 October 2012.
- ↑ Balaram Mohanty (1979). Introducing Orissa. Konarka Prakasani. Retrieved 12 October 2012.
- ↑ L Egaire Humphrey (20 March 2012). Akshaya Mohanty. International Book Marketing Service Limited. ISBN 9786200961785. Retrieved 12 October 2012.
- ↑ "ସିନେମା ପୋଷ୍ଟରରୁ". samajaepaper.in. Archived from the original on ୧୩ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୧. Retrieved 13 February 2021.
{{cite web}}: Check date values in:|archivedate=(help) - ↑ Akshaya Mohanty (2003). Āryyadāsara śeshalipi. Miḍiā Oḍiśā. Retrieved 12 October 2012.
- ↑ Akshaya Mohanty (2004). Gāẏaka. Niu Ej Pablikeśansa. ISBN 978-81-88337-13-2. Retrieved 12 October 2012.
- ↑ Kartik Chandra Dutt (1999). Who's who of Indian Writers, 1999: A-M. Sahitya Akademi. pp. 786–. ISBN 978-81-260-0873-5. Retrieved 12 October 2012.
- ↑ http://sarbasadharana.com/?p=15379
ଅଧିକ ତଥ୍ୟସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି (ଇଣ୍ଟରନେଟ ମୁଭି ଡାଟାବେସରେ)