ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର
ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର(୧୯୫୧ - ୧୩ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୦), ଜଣେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଖ୍ୟାତିସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରଯୋଜକ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ।[୨] ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଆଠଟି ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ଅନ୍ତ୍ରର୍ଗତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଭାବରେ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲା ।[୩] ୨୦୨୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା, ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଏକମାତ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତା ଯିଏକି ଲଗାତାର ଆଠଥର ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲେ ।[୪]
ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର ୧୦ ନଭେମ୍ବର ୧୯୫୧ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୩ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୦ (ବୟସ ୬୮) |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ଫିଲ୍ମ ଏଣ୍ଡ ଟେଲିଭିଜନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ, ପୁନେ[୧], ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ୟାଧର ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ପ୍ରଯୋଜକ ଓ ଲେଖକ |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ବିଦ୍ୟା ମହାପାତ୍ର |
| ସନ୍ତାନ | ଆଶୁତୋଷ, ମନତୋଷ, ଭବତୋଷ |
| ପିତାମାତା(s) | ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମହାପାତ୍ର, ପ୍ରମିଳା ମହାପାତ୍ର |
କଳା (Art)ରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ପାଇଁ ୨୦୨୦ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ତାଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର ଭାରତର ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ସମ୍ମାନ ପଦ୍ମଶ୍ରୀରେ ଆଭୂଷିତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୫]
ଜୀବନୀ
ସମ୍ପାଦନାମନମୋହନ, ୧୯୫୧ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୧୦ ତାରିଖରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୬] ପିତାଙ୍କ ନାଁ ଥିଲା ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମହାପାତ୍ର ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ପ୍ରମିଳା । ସେ ବିଜେବି କଲେଜରୁ ସ୍ନାତକ ଶେଷ କରିବା ପରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ନୀରଦ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥିଲେ । ନୀରଦବାବୁ ତାଙ୍କୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପୁସ୍ତକ ପଢିବାକୁ କହିଥିଲେ ଓ ଫିଲ୍ମ ଏଣ୍ଡ ଟେଲିଭିଜନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ମନମୋହନ ତିନିବର୍ଷିଆ 'ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ' ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ହାସଲ କରିଥିଲେ ।[୭]
୨୦୨୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୧୩ତାରିଖରେ ମନମୋହନଙ୍କ ପରଲୋକ ଘଟିଥିଲା ।[୮]
ଭାରତୀୟ କଥାଚିତ୍ରକୁ ଅବଦାନ
ସମ୍ପାଦନାମନମୋହନ ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ କରି "ଆଣ୍ଟି-ମେମୋରିସ୍" ନାମକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।[୯] ୧୯୭୬ ମସିହାରେ ନିର୍ମିତ ଶୀତ ରାତିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ଆଣିଦେଇଥିଲା ଏବଂ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଭାବରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଉତ୍ସବରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ବ୍ୟତିତ, ସେ ବହୁ ଅନ୍ୟ ବୃତ୍ତଚିତ୍ର, କ୍ଷୁଦ୍ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ତଥା ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।[୯]
| କଥାଚିତ୍ର | ବର୍ଷ | ଭୂମିକା | ପୁରସ୍କାର |
|---|---|---|---|
| Bits and Pieces | ୧୯୯୬ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ[୧୦] | |
| ମୂହୁର୍ତ୍ତ | ୨୦୧୧ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, କାହାଣୀକାର,ସଂଳାପ ଓ ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ | |
| ଭିନ୍ନ ସମୟ | ୧୯୯୨ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, କାହାଣୀକାର, କଳା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| ଅଗ୍ନି ବୀଣା | ୧୯୯୦ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | |
| ଅନ୍ଧ ଦିଗନ୍ତ | ୧୯୯୦ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| ତଥାପି | ୧୯୮୯ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | |
| କିଛି ସ୍ମୃତି କିଛି ଅନୁଭୂତି | ୧୯୮୮ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| ନିଶିଥ ସ୍ୱପ୍ନ | ୧୯୮୮ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ,ପ୍ରଯୋଜକ, କାହାଣୀକାର | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| ମଝି ପାହାଚ | ୧୯୮୭ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ,ପ୍ରଯୋଜକ, କାହାଣୀକାର | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| ସବୁ ମାୟାରେ ବାୟା | ୧୯୮୭ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ,ପ୍ରଯୋଜକ, ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ | |
| କୁହୁଡ଼ି | ୧୯୮୬ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | |
| ତ୍ରିସନ୍ଧ୍ୟା | ୧୯୮୬ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | |
| କ୍ଳାନ୍ତ ଅପରାହ୍ଣ | ୧୯୮୫ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ,କାହାଣୀକାର | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| ନୀରବ ଝଡ଼ | ୧୯୮୪ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ,ପ୍ରଯୋଜକ, ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| Konark: The Sun Temple | ୧୯୮୩ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | |
| Voices of Silence | ୧୯୮୨ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | |
| ଶୀତ ରାତି | ୧୯୮୧ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ | ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
| Anti-Memoirs | ୧୯୭୫ | ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ[୧୧] |
ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର
ସମ୍ପାଦନା- ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନ (କଳା) - ୨୦୨୦ [୫]
- ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୦୧
- ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର
- ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର
- ସମ୍ମାନସୂଚକ ଡିଲିଟ(ଉତ୍କଳ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ତରଫରୁ) - ୨୦୧୭[୧୨]
ଆହୁରି ଦେଖିବେ
ସମ୍ପାଦନାଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Bhagwan Das Garga (1996). So many cinemas: the motion picture in India. Eminence Designs. ISBN 978-81-900602-1-9.
- ↑ Film World. T.M. Ramachandran. 1980.
- ↑ "ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର: ଓଡ଼ିଆ ନ୍ୟୁ ୱେଭ୍ ସିନେମାର ଜନକ". ସମ୍ବାଦ. 11 December 2017. Retrieved 19 July 2018.
- ↑ https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2020/jan/26/odishas-padma-prides-2094679.html
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2020-01-26. Retrieved 2020-01-27.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ "ମନମୋହନଙ୍କ ପରଲୋକ". ସମ୍ବାଦ ୧୪/୦୧/୨୦୨୦ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୧୧. ସମ୍ବାଦ. Retrieved 14 January 2020.
- ↑ The chariot. Trishakti Press. 1979.
- ↑ "Noted Odia Film Director Manmohan Mahaptra Passes Away". kalingatv.com. kalinga tv. Retrieved 13 January 2020.
- ↑ ୯.୦ ୯.୧ "ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର: ଓଡ଼ିଆ ନ୍ୟୁ ୱେଭ୍ ସିନେମାର ଜନକ". Odisha Live. 11 December 2017. Retrieved 19 July 2018.
- ↑ http://www.financialexpress.com/news/bits-n-pieces-mahapatras-introspective-film/229658/1
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2013-11-11.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ "ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ". ନିତିଦିନ ୦୬/୦୧/୨୦୧୮ ପୃଷ୍ଠା ୯. Archived from the original on 2018-01-07. Retrieved 15 January 2018.
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
ସମ୍ପାଦନା- ଇଣ୍ଟରନେଟ ମୁଭି ଡାଟାବେସରେ ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ର
- My next film explores generation clash: Manmohan Mahaptra Archived 2013-12-14 at the Wayback Machine.
- Klanta Aparanha – Story, Screenplay & Direction: Manmohan Mahapatra – National Film Awards – Best Regional Film – Odia (Silver Lotus) Archived 2012-08-27 at the Wayback Machine.
- Orissa: Manmohan Mahapatra the Father of Oriya New wave Cinema Archived 2012-04-02 at the Wayback Machine.
- MANMOHAN POHAPATRA – Director`s Profile
- Bits 'N' Pieces: Mahapatra's introspective film