ଉତ୍କ୍ରମଣୀୟ ମସ୍ତିଷ୍କ ରକ୍ତନଳୀ ସଙ୍କୋଚନ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ
ଉତ୍କ୍ରମଣୀୟ ମସ୍ତିଷ୍କ ରକ୍ତନଳୀ ସଙ୍କୋଚନ ସିଣ୍ଡ୍ରମ (ରେଭରସିବ୍ଲ ସେରେବ୍ରାଲ ଭାସୋକନଷ୍ଟ୍ରିକ୍ସନ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ( RCVS ) ହେଉଛି ଏକ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଥିବା ଧମନୀଗୁଡ଼ିକର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସଂକୋଚନ ଏବଂ ବିସ୍ଫାରଣ (ବିସ୍ତାର) ହୋଇଥାଏ ।[୧] ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ସାଧାରଣତଃ ହଠାତ୍ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ ବାରମ୍ବାର ଏବଂ ଭୟଙ୍କର ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା (thunderclap headaches) ହୁଏ ।[୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ବାନ୍ତି, ଆଲୋକ ପ୍ରତି ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା, ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ, ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ନାୟୁ ଜନିତ ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ବାତ ହୋଇପାରେ | [୨] [୧] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ସବଆରାକନଏଡ଼ ରକ୍ତସ୍ରାବ ଏବଂ ଷ୍ଟ୍ରୋକ ହୋଇପାରେ । [୧]
| Reversible cerebral vasoconstriction syndrome | |
|---|---|
| Call-Fleming syndrome, postpartum cerebral angiopathy, benign angiopathy of the central nervous system, migrainous vasospasm, migraine angiitis[୧] | |
| ଫାଇଲ:Reversible-cerebral-vasoconstriction-syndrome-3.jpg Significant beading of all intracranial arteries, best demonstrated in the anterior cerebral arties due to RCVS. | |
| ବିଭାଗ | Neurology |
| ଲକ୍ଷଣ | Recurrent and severe headaches, vomiting, sensivity to light, confusion, focal neurologic signs, seizures[୨][୧] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | 20 to 50 years old[୧] |
| ଅବଧି | 3 weeks[୨] |
| ବିପଦ କାରକ | Childbirth, vasoactive drugs, complications of pregnancy[୨] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Medical imaging[୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Subarachnoid hemorrhage due to an aneurysm, cerebral artery dissection, cerebral venous sinus thrombosis, ischemic stroke, pituitary apoplexy, cerebral vasculitis[୨][୧] |
| ଚିକିତ୍ସା | Calcium channel blockers[୧] |
| Prognosis | Generally favorable[୧] |
| ପୁନଃପୌନିକ | Relatively common[୧] |
ବିପଦ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସବ, ରକ୍ତନଳୀ-ସକ୍ରିୟ ଔଷଧ, ଏବଂ ଗର୍ଭଧାରଣର ଜଟିଳତା ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ । [୨] ଏଥିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଔଷଧମଧ୍ୟରେ କୋକେନ, ସୁମାଟ୍ରିପଟାନ, ଖାଦ୍ୟ ବଟିକା, ଏସଏସଆରଆଇ (SSRI) ଏବଂ ସୁଡୋଏଫେଡ୍ରାଇନ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୨] [୧] ସାଧାରଣତଃ ଡାକ୍ତରୀ ଇମେଜିଙ୍ଗଦ୍ୱାରା ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧] ସମାନ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଉଥିବା ରୋଗମାନ ଯଥାକ୍ରମେ ସେରେବ୍ରାଲ ଆନିଉରିଜ୍ମ, ମସ୍ତିଷ୍କ ଧମନୀ ଡିସେକସନ, ମସ୍ତିଷ୍କ ଭେନସ୍ ସାଇନସ୍ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ୍, ଇସକେମିକ୍ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍, ପିଟୁଇଟାରି ଆପୋଲେକ୍ସି ଏବଂ ମସ୍ତିଷ୍କ ଭାସ୍କୁଲାଇଟିସ୍ କାରଣରୁ ସାବାରାକ୍ନଏଡ୍ ରକ୍ତସ୍ରାବ ହୋଇପାରେ ।[୨] [୧]
ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ନିମୋଡିପାଇନ ପରି କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ବ୍ଲକର୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି ।[୧] ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ସମସ୍ତ ଲକ୍ଷଣ ତିନି ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱୟଂ ଉପଶମ ହୋଇଯାଏ ।[୨] ଅଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କିଛି ଅଭାବ ରହିଯାଏ; ତୀବ୍ର ରୋଗ କିମ୍ବା ମୃତ୍ୟୁ କ୍ୱଚିତ ହୁଏ ।[୨]
ଏହା କେତେଥର ଘଟେ, ତାହା ଅଜ୍ଞାତ ଅଟେ କିନ୍ତୁ ଏହା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ସାଧାରଣ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।[୧] ପ୍ରଭାବିତ ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟ ୨୦ରୁ ୫୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଅଟନ୍ତି ।[୧] ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି । [୧] ଏହି ଅବସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା; ତଥାପି ୨୦୦୭ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ବର୍ତ୍ତମାନର ନାମ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନଥିଲା । [୩]
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ ୧.୧୩ ୧.୧୪ ୧.୧୫ ୧.୧୬ ୧.୧୭ ୧.୧୮ Nesheiwat, O; Al-Khoury, L (January 2021). "Reversible Cerebral Vasoconstriction Syndromes". PMID 31869187.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ Mehdi, A. & Hajj-Ali, R. A. (2014). "Reversible cerebral vasoconstriction syndrome: a comprehensive update". Current Pain and Headache Reports. 18 (9): 1–10. doi:10.1007/s11916-014-0443-2. PMID 25138149. S2CID 7457809.
- ↑ Miller, T. R.; Shivashankar, R.; Mossa-Basha, M.; Gandhi, D. (2015). "Reversible cerebral vasoconstriction syndrome, part 1: epidemiology, pathogenesis, and clinical course" (PDF). American Journal of Neuroradiology. 36 (8): 1392–1399. doi:10.3174/ajnr.A4214. PMID 25593203. Archived from the original (PDF) on 2016-06-15. Retrieved 2015-04-23.