ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି

ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକ ଓ ରାଜନେତା

ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି (୨୧ ମଇ ୧୯୨୨[୧] - ୨୧ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୯୦) କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ପୁରୁଷୋତ୍ତମପୁର ଗାଆଁରେ ଜନ୍ମିତ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକ ଓ ରାଜନେତା । ସେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକ, ସାହିତ୍ୟିକ, ସମାଲୋଚକ, ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଓ ସ୍ତମ୍ଭକାର । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ସମାଜରେ ବଦଳୁଥିବା ନାନାଦି ଘଟଣା ଓ ଅଘଟଣକୁ ସେ ନିଜ ଲେଖନୀ ଦେଇ ଗପରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି । ଶବ୍ଦ ସମ୍ଭାର ଭିତରେ ବୁଦ୍ଧ କାହାଣୀକୁ ସେ ଗପରେ ରୂପ ଦେବାରେ ଧୂରୀଣ ।[୨]

ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି
ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଭ୍ୟ
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
୩ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୭୮ – ୨ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୮୪
ପଞ୍ଚମ ଲୋକ ସଭା ସଭ୍ୟ
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
୧୯୭୧ – ୧୯୭୭
ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ଦ୍ୱିବେଦୀ
ପର ଅଧିକାରୀବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ
ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀକେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା
ଦ୍ୱିତୀୟ ଲୋକ ସଭା ସଭ୍ୟ
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
୧୯୫୭ – ୧୯୬୨
ପର ଅଧିକାରୀବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ
ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀଢେଙ୍କାନାଳ
ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଭ୍ୟ
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
୩ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୫୨ – ୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୫୭
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସବିଶେଷ
ଜନ୍ମ
ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି

(1922-05-21)୨୧ ମଇ ୧୯୨୨
ପୁରୁଷୋତ୍ତମପୁର, କଟକ ଜିଲ୍ଲା
ମୃତ୍ୟୁ୨୧ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୯୦(1990-12-21) (ବୟସ ୬୯)
ରାଜନୀତିକ ଦଳପ୍ରଜା ସୋସାଲିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜନୀତିକ
ସମ୍ବନ୍ଧ
ଗଣତନ୍ତ୍ର ପରିଷଦ, କଂଗ୍ରେସ
ଜୀବନ ସାଥୀରେଣୁକା ମହାନ୍ତି
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନସାଲେପୁର ହାଇସ୍କୁଲ
ପୁରସ୍କାରପଦ୍ମଶ୍ରୀ, ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର
ୱେବସାଇଟOfficial Website

ସାହିତ୍ୟ ସର୍ଜନା ଓ ସାମ୍ବାଦିକତା ସମ୍ପାଦନା

ସାଲେପୁର ହାଇସ୍କୁଲରେ ଏକାଦଶ ଶ୍ରେଣୀରେ ପାଠ ପଢ଼ିଲା ବେଳରୁ, ସୁରେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ଚାଷ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମ ଗପ 'ବନ୍ଦୀ' ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା 'ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ' ପତ୍ରିକାରେ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଗପ 'ମଣିଷ ଓ ଅର୍ଥନୀତି' ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ରାଉତରାୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମ୍ପାଦିତ ପତ୍ରିକା 'ଆରତି'ରେ । କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ 'ଅତିବଡ଼ୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ' ନାଟକ ଦେଖି, ସେ ଏକ ସମାଲୋଚନାମୂଳକ ପ୍ରବନ୍ଧ ପଠେଇଥିଲେ କେ.ଏନ୍. ଆଚାରୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମ୍ପାଦିତ 'ନିୟୁ ଓଡ଼ିଶା' ସମ୍ବାଦପତ୍ରକୁ । ଏହି ଲେଖାଟି ସେତେବେଳେ ଚାଞ୍ଚଲ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ଓ ସୁରେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସାମ୍ବାଦିକ ଜୀବନ ଏହିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । 'ନିୟୁ ଓଡ଼ିଶା'ର ପ୍ରୁଫ ରିଡ଼ର ଭାବରେ ସେ ସାମ୍ବାଦିକ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରି, ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବହୁ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦନା କରିଥିଲେ ।

ଉପନ୍ୟାସ ସମ୍ପାଦନା

  • କଲେଜବୟ(୧୯୪୭)
  • ବଧୂ ଓ ପ୍ରିୟା(୧୯୪୮)
  • ସହସ୍ରଶଯ୍ୟାର ନାୟିକା (୧୯୫୨)
  • ଅନ୍ଧଦିଗନ୍ତ (୧୯୬୪)
  • ନୀଳଶୈଳ(୧୯୬୮)
  • ଶତାବ୍ଦୀର ସୂର୍ଯ୍ୟ(୧୯୬୮)
  • ହଂସଗୀତି (୧୯୭୭)
  • କୁଳବୃଦ୍ଧ(୧୯୭୮)
  • ନୀଳାଦ୍ରି ବିଜୟ(୧୯୮୦)
  • ଅଚଳାୟତାନ (୧୯୮୧)
  • କାଳାନ୍ତର(୧୯୮୨)
  • ନେତି ନେତି (୧୯୮୨)
  • କୃଷ୍ଣାବେଣୀରେ ସନ୍ଧ୍ୟା(୧୯୮୫)
  • ଆଜୀବକର ଅଟ୍ଟହାସ (୧୯୮୭)
  • ଫଟାମାଟି(୧୯୮୮)

ଗପ ସମ୍ପାଦନା

  • କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା
  • ମହାନଗରୀର ରାତ୍ରି
  • ରୁଟି ଓ ଚନ୍ଦ୍ର
  • ସବୁଜପତ୍ର ଓ ଧୂସର ଗୋଲାପ
  • କବି ଓ ନର୍ତ୍ତକୀ
  • ମରାଳର ମୃତ୍ୟୁ
  • ଶେଷ କବିତା
  • ମହା ନିର୍ବାଣ
  • ଯଦୁବଂଶ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗଳ୍ପ
  • ରାଜଧାନୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗଳ୍ପ

ସମାଲୋଚନା ସମ୍ପାଦନା

  • ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଆଦିପର୍ବ
  • ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ମଧ୍ୟପର୍ବ
  • ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର କ୍ରମବିକାଶ
  • ଫକୀରମୋହନ
  • ଫକୀରମୋହନ ସମୀକ୍ଷା
  • ଉତ୍କଳ ଯୁଗେ ଯୁଗେ
  • ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ
  • ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
  • ଲର୍ଡ ଜଗନ୍ନାଥ
  • ସାହିତ୍ୟ ଓ ସମାଜ
  • ସୁରେନ୍ଦ୍ର ବିଚିତ୍ରା

ଆତ୍ମଚରିତ ସମ୍ପାଦନା

  • ପଥ ଓ ପୃଥିବୀ (ସୁରେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଭାଷାରେ 'ସାହିତ୍ୟ ଓ ରାଜନୀତି' ତାଙ୍କ ପୃଥିବୀ ଏବଂ 'ସାମ୍ବାଦିକତା' ତାଙ୍କ ପଥ)

ସମ୍ପାଦନା ସମ୍ପାଦନା

ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ପାଦନା

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. "RAJYA SABHA MEMBERS BIOGRAPHICAL SKETCHES 1952 - 2003" (PDF). Rajya Sabha Secretariat. Retrieved 20 June 2015.
  2. "SURENDRA MOHANTY". Archived from the original on 28 April 2016. Retrieved 30 April 2016.
  3. "'ସମ୍ବାଦ'ର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପାଦକ". ସମ୍ବାଦ ୨୧/୧୨/୨୦୧୫ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୨. Retrieved 21 December 2015.[permanent dead link]
  4. "ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାଙ୍କ ତାଲିକା". Archived from the original on 2011-11-08. Retrieved 2011-10-02.
  5. "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2014-04-23. Retrieved 2012-08-18. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  6. "Odisha Sahitya Akademi". Retrieved 30 April 2016.

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା