ମଧୁମେହ ସ୍ନାୟୁରୋଗ

ମଧୁମେହ ସ୍ନାୟୁରୋଗ
ମଧୁମେହ ସ୍ନାୟୁରୋଗ
	Areas affected by diabetic neuropathy
ବିଭାଗ	Neurology
ଲକ୍ଷଣ	Peripheral: Numbness, tingling, or weakness of the limbs; Autonomic: Urinary incontinence, gastroparesis, sexual dysfunction; Focal: Carpel tunnel, cranial neuropathy
କାରଣ	Diabetes
ବିପଦ କାରକ	Poorly controlled diabetes, being overweight, high blood pressure, high cholesterol, kidney disease, alcohol, smoking
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି	Examination, electrophysiology testing
ଔଷଧ	Gabapentin, pregabalin, duloxetine, venlafaxine, topical salicylates
ଚିକିତ୍ସା	Diabetes and blood pressure control
ପୁନଃପୌନିକ	Common
	[ଉଇକିଡାଟାରେ ବଦଳ କରନ୍ତୁ]

ମଧୁମେହ ସ୍ନାୟୁରୋଗ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Diabetic neuropathy) ଏକ ମଧୁମେହ ଜନିତ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ଶରୀରର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସ୍ନାୟୁ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।^[୪] କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ସ୍ନାୟୁମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥାନ ଉପରେ ଲକ୍ଷଣ ନିର୍ଭର କରେ: ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ସ୍ନାୟୁର କ୍ଷତି ଥିଲେ କାଲୁଆ, ଝିମଝିମ ଲାଗିବା ଓ ଅଙ୍ଗ ଦୁର୍ବଳତା ହୁଏ; ^[୧] ଅଟୋନୋମିକ ସ୍ନାୟୁରୋଗ ଥିଲେ ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ମୂତ୍ରତ୍ୟାଗ, ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରୋପାରେସିସ୍ କିମ୍ବା ଯୌନ ଅସୁବିଧା ଦେଖାଯାଏ;^[୨] ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ସ୍ନାୟୁରୋଗ ହେଲେ କାର୍ପାଲ୍ ଟନେଲ୍ କିମ୍ବା କ୍ରାନିଆଲ୍ ନ୍ୟୁରୋପାଥି ହୁଏ^[୩]: ନିତମ୍ବ କିମ୍ବା ଜଙ୍ଘ ସ୍ନାୟୁରୋଗ ଥିଲେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ ।^[୮] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ମଧୁମେହ ପାଦ ଏବଂ ସ୍ନାୟୁଜନିତ ଆର୍ଥ୍ରୋପାଥି ଲକ୍ଷଣମାନ ପ୍ରକାଶ ପାଇପାରେ ।^[୫]^[୬]

ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମଧୁମେହର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ଏହି ରୋଗ ହୋଇପାରେ ।^[୬] ଦୁର୍ବଳ ଚିକିତ୍ସିତ ମଧୁମେହ, ଅଧିକ ଓଜନ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତକୋଲେଷ୍ଟେରଲ, ବୃକ୍‌କ ସମସ୍ୟା, ମଦ୍ୟପାନ ଏବଂ ଧୂମପାନ ଭଳି କାରଣଗୁଡିକ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ଆଣିପାରେ ।^[୫] ଏହାର ମୂଳ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀରେ ସ୍ନାୟୁ-କ୍ଷତି ଓ କ୍ଷୁଦ୍ର ରକ୍ତନଳୀରେ ସିଧାସଳଖ କ୍ଷତି ହୋଇଥାଏ ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତରେ ଶର୍କରା ଯୋଗାଇଥାଏ ।^[୫] ^[୬] ଶାରୀରିକ ପରୀକ୍ଷା କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଫିଜିଓଲୋଜି ପରୀକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇପାରେ। ^[୬]

ଏହାର ଚିକିତ୍ସାରେ ଗାବାପେଣ୍ଟିନ୍, ପ୍ରିଗାବାଲିନ, ଡୁଲୋକ୍ସେଟିନ, ଭେନେଲାଫ୍ୟାକ୍ସିନ କିମ୍ବା ସ୍ଥାନୀୟସାଲିସିଲେଟ ଦିଆଯାଇପାରେ ।^[୭] ଓପିଓଏଡ୍ ଏବଂ ଟ୍ରାଇସାଇକ୍ଲିକ୍ ଆଣ୍ଟିଡେପ୍ରେସାଣ୍ଟ ସାଧାରଣତଃ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।^[୭] ମଧୁମେହ, ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ୍ର ସଠିକ୍ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଏ । ^[୫]

ମଧୁମେହ ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ଲୋକଙ୍କର ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ସ୍ନାୟୁରୋଗ, ୩୦%ରୁ ଅଧିକ ଅଟୋନୋମିକ ସ୍ନାୟୁରୋଗ ଏବଂ ୧୦%ରୁ କମ୍ କାର୍ପାଲ୍ ଟନେଲ୍ ଥାଇପାରେ ।^[୫] ଏହି ରୋଗର ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ଆକାର ପ୍ରଥମେ ୧୮୬୪ ମସିହାରେ ମାର୍ଚାଲ୍ ଡି କଲଭିଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲାବେଳେ ୧୯୦୦ ଦଶକରେ ଅଟୋନୋମିକ ଧରଣର ରୋଗ ପ୍ରଥମେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା । ^[୬]

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ "Peripheral Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 3 August 2021.
↑ ^୨.୦ ^୨.୧ "Autonomic Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 17 April 2021. Retrieved 3 August 2021.
↑ ^୩.୦ ^୩.୧ "Focal Neuropathies | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 3 August 2021.
↑ ^୪.୦ ^୪.୧ "Diabetic Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 19 May 2021. Retrieved 3 August 2021.
↑ ^୫.୦ ^୫.୧ ^୫.୨ ^୫.୩ ^୫.୪ ^୫.୫ ^୫.୬ ^୫.୭ "What Is Diabetic Neuropathy? | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 30 July 2021. Retrieved 3 August 2021.
↑ ^୬.୦ ^୬.୧ ^୬.୨ ^୬.୩ ^୬.୪ ^୬.୫ ^୬.୬ Jameson, J. Larry; Groot, Leslie J. De (18 May 2010). Endocrinology - E-Book: Adult and Pediatric (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 985. ISBN 978-1-4557-1126-0. Archived from the original on 28 August 2021. Retrieved 3 August 2021.
↑ ^୭.୦ ^୭.୧ ^୭.୨ Falk, J; Thomas, B; Kirkwood, J; Korownyk, CS; Lindblad, AJ; Ton, J; Moe, S; Allan, GM; McCormack, J; Garrison, S; Dugré, N; Chan, K; Kolber, MR; Train, A; Froentjes, L; Sept, L; Wollin, M; Craig, R; Perry, D (May 2021). "PEER systematic review of randomized controlled trials: Management of chronic neuropathic pain in primary care". Canadian family physician Medecin de famille canadien. 67 (5): e130–e140. doi:10.46747/cfp.6705e130. PMID 33980642.
↑ "Proximal Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 18 April 2021. Retrieved 3 August 2021.

[PerN2021-1] ୧.୦ ^୧.୧ "Peripheral Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 3 August 2021.

[AN2021-2] ୨.୦ ^୨.୧ "Autonomic Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 17 April 2021. Retrieved 3 August 2021.

[FN2021-3] ୩.୦ ^୩.୧ "Focal Neuropathies | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 3 August 2021.

[NIDDK2021-4] ୪.୦ ^୪.୧ "Diabetic Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 19 May 2021. Retrieved 3 August 2021.

[NIH2021Over-5] ୫.୦ ^୫.୧ ^୫.୨ ^୫.୩ ^୫.୪ ^୫.୫ ^୫.୬ ^୫.୭ "What Is Diabetic Neuropathy? | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 30 July 2021. Retrieved 3 August 2021.

[Jam2010-6] ୬.୦ ^୬.୧ ^୬.୨ ^୬.୩ ^୬.୪ ^୬.୫ ^୬.୬ Jameson, J. Larry; Groot, Leslie J. De (18 May 2010). Endocrinology - E-Book: Adult and Pediatric (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 985. ISBN 978-1-4557-1126-0. Archived from the original on 28 August 2021. Retrieved 3 August 2021.

[Falk2021-7] ୭.୦ ^୭.୧ ^୭.୨ Falk, J; Thomas, B; Kirkwood, J; Korownyk, CS; Lindblad, AJ; Ton, J; Moe, S; Allan, GM; McCormack, J; Garrison, S; Dugré, N; Chan, K; Kolber, MR; Train, A; Froentjes, L; Sept, L; Wollin, M; Craig, R; Perry, D (May 2021). "PEER systematic review of randomized controlled trials: Management of chronic neuropathic pain in primary care". Canadian family physician Medecin de famille canadien. 67 (5): e130–e140. doi:10.46747/cfp.6705e130. PMID 33980642.

[ProN2021-8] "Proximal Neuropathy | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 18 April 2021. Retrieved 3 August 2021.

[୪]

[୧]

[୨]

[୩]

[୮]

[୫]

[୬]

[୭]