ଟ୍ୟୁବୋ-ଓଭାରିଆନ ଆବସେସ
ଟ୍ୟୁବୋ-ଓଭାରିଆନ ଆବସେସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Tubo-ovarian abscess/ ଟିଓଏ / TOA ) ହେଉଛି ବହୁଳ ସଂକ୍ରାମକ ପଦାର୍ଥ ଯାହା ଡିମ୍ବକୋଷ ବା ଗର୍ଭାଶୟ ନଳୀ ସହିତ ଜଡିତ ଥାଏ, ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରସବ ବୟସର ମହିଳାମାନଙ୍କଠାରେ ପେଲଭିସ ପ୍ରଦାହ ରୋଗ (ପିଆଇଡି/ PID) ଦ୍ୱାରା ଘଟିଥାଏ ।[୧] [୨] ଏହା ପେଲଭିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଯୋନୀ ସ୍ରାବ, ଜ୍ୱର ଏବଂ ପେଲଭିକ୍ ଲମ୍ପ୍ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୁଏ ।[୧] ବାନ୍ତି ଲାଗିବା କିମ୍ବା ଅସ୍ୱାଭାବିକ ଯୋନୀ ରକ୍ତସ୍ରାବ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।[୨] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ଉପରୋକ୍ତ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କରେ ଫାଟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ସେପ୍ସିସ ଏବଂ ପେରିଟୋନାଇଟିସ୍ ହୋଇପାରେ ।[୨] ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକରେ କ୍ରନିକ ପେଲଭିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ବନ୍ଧ୍ୟାକରଣ କିମ୍ବା ଏକ୍ଟୋପିକ୍ ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।[୨]
| Salpingitis[୧] | |
 Drawing showing the sites of tubo-ovarian abscess | |
| ବିଭାଗ | Gynaecology |
|---|---|
| ଲକ୍ଷଣ | Lump in the pelvis, pelvic pain, fever, vaginal discharge[୧] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | Women of reproductive age[୧] |
| କାରଣ | Multiple types of bacteria[୧] |
| ବିପଦ କାରକ | IUD insertion, previous PID, multiple sexual partners, endometriosis, diabetes[୨][୧] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି |
|
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Appendicitis, diverticulitis, pelvic inflammatory disease, ovarian torsion, inflammatory bowel disease, ectopic pregnancy, ruptured ovarian cyst, bladder infection, kidney infection[୨] |
| ଔଷଧ | Ceftriaxone, doxycycline, and metronidazole[୩] |
| ଚିକିତ୍ସା | Antibiotics, procedural drainage, hospitalization[୨][୪] |
| ପୁନଃପୌନିକ | Rare[୫] |
ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ କାରଣ ହେଉଛି ପେଲଭିକ୍ ପ୍ରଦାହଜନକ ରୋଗର ଜଟିଳତା ।[୨] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିପଦ ସଙ୍କଟ ମଧ୍ୟରେ ଗର୍ଭାଶୟ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଉପକରଣ, ଏକାଧିକ ଯୌନ ସାଥି, ପୂର୍ବତନ ପିଆଇଡି, ଏବଂ ପେଲଭିସ ଅଙ୍ଗ କର୍କଟ ହୋଇପାରେ ।[୨] ଏହା ହିଷ୍ଟେରେକ୍ଟୋମିର ଜଟିଳତା ଭାବରେ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଏଚଆଇଭି / ଏଡସ, ମଧୁମେହ ଏବଂ ଏଣ୍ଡୋମେଟ୍ରିଓସିସ୍ ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇପାରେ ।[୧] ସଂକ୍ରମଣ ସାଧାରଣତ ଯୋନୀରୁ ଗର୍ଭାଶୟର ଭିତର ଲାଇନ୍ ଦେଇ ଫାଲୋପିଆନ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ ଏବଂ ପେରିଟୋନିଆଲ୍ କୋଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥାଏ | [୨] ଏହା ପାଖାପାଖି ଥିବା ପେଲଭିକ୍ ଅଙ୍ଗ କୋଟର ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଟ୍ୟୁବୋ-ଓଭାରିଆନ୍ ଆବସେସ ଗଠନ ପାଇଁ ସାଧାରଣତ ନିକଟସ୍ଥ ସଂକ୍ରମଣ ଯେପରିକି ଅପେଣ୍ଡିକ୍ସ କମ୍ ହୋଇପାରେ ।[୨] ସାଧାରଣତ ଏସ୍କେରିସିଆ କୋଲାଇ, ବ୍ୟାକ୍ଟେରଏଡେସ ଫ୍ରାଜିଲିସ୍, ପେପ୍ଟୋଷ୍ଟ୍ରେପ୍ଟୋକୋକସ୍, ପେପ୍ଟୋକୋକସ୍ ଏବଂ ଏରୋବିକ ଷ୍ଟ୍ରେପଟୋକୋକି ଭଳି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଜୀବାଣୁ ଜଡିତ ଥାଆନ୍ତି ।[୨]
ଗର୍ଭାଶୟରୁ ହୁଏତ ହଳଦିଆ-ସବୁଜ ସ୍ରାବ ବାହାରିବା ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ଗର୍ଭାଶୟ ଘୁଞ୍ଚାଇଲେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେଇପାରେ ।[୨] ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷାରେ ସାଧାରଣତଃ ଅଧିକ ଶ୍ୱେତ ରକ୍ତ କଣିକା ଥିବା ଦେଖାଯାଏ ।[୨] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟରେ ଗର୍ଭଧାରଣ ପରୀକ୍ଷା, ପରିସ୍ରା କଲଚର, ଗର୍ଭାଶୟ ଗ୍ରୀବା ଓ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ଯୋନୀସ୍ରାବ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ ।[୨] ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଇଞ୍ଜେକସନ ଦ୍ୱାରା ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।[୨] ଛୁଞ୍ଚି ଜନିତ ଚୁଷଣ, ଲାପାରୋସ୍କୋପି କିମ୍ବା ଯଦି ଏହା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ନହୁଏ, ଲାପାରୋଟୋମି ମାଧ୍ୟମରେ ନିଷ୍କାସନ କରାଯାଏ ।[୨] ସାଧାରଣତଃ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୪]
ଟ୍ୟୁବୋ-ଓଭାରିଆନ ଆବସେସ ବିରଳ ରୋଗ ଅଟେ ।[୫] [୩] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହା କେବଳ ୨%ରୁ ସାମାନ୍ୟ ଅଧିକ ପିଆଇଡି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘଟିଥାଏ ।[୨] [୩] ୧୫ରୁ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସର ମହିଳାମାନେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୩] ଉପଯୁକ୍ତ ଚିକିତ୍ସା ସହିତ ମୃତ୍ୟୁ ଅସ୍ୱାଭାବିକ ଥିବାବେଳେ ଏହା ୪% ଲୋକଙ୍କଠାରେ ଘଟିପାରେ, ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଆବସେସ ଫାଟି ଯାଇଥାଏ ।[୩] ପ୍ରଥମେ ୧୮୩୫ ମସିହାରେ କଲପୋଟୋମି ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ନିଷ୍କାସିତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୬]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ WHO Classification of Tumours Editorial Board, ed. (2020). "4. Tumours of the fallopian tube". Female genital tumours: WHO Classification of Tumours. Vol. 4 (5th ed.). Lyon (France): International Agency for Research on Cancer. p. 225. ISBN 978-92-832-4504-9. Archived from the original on 2022-06-17. Retrieved 2022-07-29.
- ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ ୨.୧୨ ୨.୧୩ ୨.୧୪ ୨.୧୫ ୨.୧୬ ୨.୧୭ ୨.୧୮ ୨.୧୯ ୨.୨୦ ୨.୨୧ ୨.୨୨ Kairys, Norah; Roepke, Clare (2022). "Tubo-Ovarian Abscess". StatPearls. StatPearls Publishing. PMID 28846347. Archived from the original on 2022-07-28. Retrieved 2022-07-26.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ Bridwell, RE; Koyfman, A; Long, B (July 2022). "High risk and low prevalence diseases: Tubo-ovarian abscess". The American journal of emergency medicine. 57: 70–75. doi:10.1016/j.ajem.2022.04.026. PMID 35525160.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ Curry, A; Williams, T; Penny, ML (15 September 2019). "Pelvic Inflammatory Disease: Diagnosis, Management, and Prevention". American family physician. 100 (6): 357–364. PMID 31524362.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ Gradison, M (15 April 2012). "Pelvic inflammatory disease". American family physician. 85 (8): 791–6. PMID 22534388.
- ↑ Romanelli, John R.; Desilets, David J.; Earle, David B. (21 March 2017). NOTES and Endoluminal Surgery (in ଇଂରାଜୀ). Springer. p. 236. ISBN 978-3-319-50610-4. Archived from the original on 31 October 2023. Retrieved 29 October 2023.