ବୃହସ୍ପତି
ବୃହସ୍ପତି ହେଉଛି ସୂର୍ଯ୍ୟର ପଞ୍ଚମ ଗ୍ରହ ଏବଂ ସୌର ଜଗତର ସର୍ବବୃହତ । ଏହା ଏକ ଗ୍ୟାସ୍ ବିଶାଳ ଯାହାର ସୌର ଜଗତର ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଗ୍ରହମିଳିତ ଭାବରେ ଅଢ଼େଇ ଗୁଣରୁ ଅଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ସୂର୍ଯ୍ୟର ବସ୍ତୁତ୍ୱର ଏକ ହଜାରତମରୁ ସାମାନ୍ୟ କମ୍ । ବୃହସ୍ପତି ହେଉଛି ଚନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ଶୁକ୍ର ପରେ ପୃଥିବୀର ରାତି ଆକାଶରେ ତୃତୀୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ପ୍ରାକୃତିକ ବସ୍ତୁ, ଏବଂ ଏହା ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ସମୟରୁ ପାଳନ କରାଯାଇଛି ।ଇଂରାଜୀରେ ଏହାର ନାମ ଜୁପିଟର (Jupiter) ଦେବତାମାନଙ୍କ ରାଜା ରୋମାନ ଦେବତା ଜୁପିଟରଙ୍କ ନାମରେ ରଖାଯାଇଥିଲା ।[୧]
.jpg) ବୃହସ୍ପତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଡିସ୍କ ଦୃଶ୍ୟ, ୨୦୨୦ରେ ହବଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ଫଟୋର ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ୟୁରୋପା (ଚନ୍ଦ୍ର) ଏବଂ ଗ୍ରହର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଥିବା ଲାଲ୍ ସ୍ଥାନକୁ ଗ୍ରେଟ୍ ରେଡ୍ ସ୍ପଟ୍ କୁହାଯାଏ । | |
.svg){kind=small}
ବୃହସ୍ପତି ମୁଖ୍ୟତଃ ଉଦଜାନରେ ଗଠିତ, କିନ୍ତୁ ହିଲିୟମ୍ ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ୱର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଏବଂ ଏହାର ଆୟତନର ଏକ ଦଶମାଂଶ ଗଠନ କରେ । ଏହାର ବୋଧହୁଏ ଭାରୀ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ଏକ ପଥର ମୂଳ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ସୌର ଜଗତର ଅନ୍ୟ ବିଶାଳ ଗ୍ରହପରି, ଏଥିରେ ଏକ ଭଲ ଭାବରେ ପରିଭାଷିତ କଠିନ ପୃଷ୍ଠର ଅଭାବ ଅଛି । ବୃହସ୍ପତିର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣର ଚାଲୁଥିବା ସଂକୋଚନ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଉତ୍ତାପ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ଏହାର ଦ୍ରୁତ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ ହେତୁ, ଗ୍ରହର ଆକୃତି ଏକ ଓବ୍ଲେଟ୍ ସ୍ଫେରୋଇଡ୍: ବିଷୁବରେଖା ଚାରିପାଖରେ ଏହାର ସାମାନ୍ୟ କିନ୍ତୁ ଲକ୍ଷ୍ୟଯୋଗ୍ୟ ଫୁଲା ଅଛି । ବାହ୍ୟ ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ସେମାନଙ୍କର ପାରସ୍ପରିକ ସୀମା ସହିତ ଅଶାନ୍ତି ଏବଂ ଝଡ଼ ସହିତ ଦ୍ରାଘିମା ବ୍ୟାଣ୍ଡର ଏକ କ୍ରମରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଏହାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଫଳାଫଳ ହେଉଛି ଗ୍ରେଟ୍ ରେଡ୍ ସ୍ପଟ୍, ଏକ ବିଶାଳ ଝଡ଼ ଯାହା ଅତି କମରେ ୧୮୩୧ରୁ ଦେଖାଯାଉଛି ।[୨]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "In Depth | Jupiter". NASA Solar System Exploration. Retrieved 2022-08-27.
- ↑ Hille, Karl (2015-08-04). "Jupiter's Great Red Spot: A Swirling Mystery". NASA. Retrieved 2022-08-27.