ଉଦଜାନ (English: Hydrogen ; ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ) ଏକ ରାସାୟନିକ ମୌଳିକ ଓ ଏହାର ପ୍ରତୀକ H , ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ୧, ପରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ୧.୦୦୭ ୯୪ amu । ଉଦଜାନ ସବୁଠାରୁ ହାଲୁକା ମୌଳିକ ଓ ଏହାର ଏକ-ପରମାଣବିକ ଅବସ୍ଥା ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ମିଳୁଥିବା ମୌଳିକ (ପାଖାପାଖି ୭୫% ପ୍ରତିଶତ) ।[୭] [ଟୀକା ୧]
Hydrogen, 1 H Purple glow in its plasma state
Spectral lines of hydrogen
ନାମ, ପ୍ରତୀକ hydrogen, H Appearance colorless gas ଉଚ୍ଚାରଣ HY -drə-jən[୧]
ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ (Z ) 1 ଶ୍ରେଣୀ , ବ୍ଳକ group 1 , s-block ପର୍ଯ୍ୟାୟ period 1 ମୌଳିକ ପ୍ରକାର nonmetal ମାନକ ପରମାଣବିକ ଓଜନ (±) (A r ) 1.008(1) ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନ୍ ବିନ୍ୟାସ 1s1 per shell
1 colorless ଅବସ୍ଥା gas ଗଳନାଙ୍କ 14.01 K (-259.14 °C, -434.45 °F) ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ 20.28 K (-252.87 °C, -423.17 °F) ଘନତା at stp (0 °C and 101.325 kPa ) 0.08988 g/L when liquid, at m.p. 0.07 (0.0763 solid)[୨] g/cm3 when liquid, at b.p. 0.07099 g/cm3 Triple point 13.8033 K, 7.042 kPa Critical point 32.97 K, 1.293 MPa Heat of fusion (H2 ) 0.117 kJ/mol Heat of (H2 ) 0.904 kJ/mol Molar heat capacity (H2 ) 28.836 J/(mol·K) pressure
P (Pa)
1
10
100
1 k
10 k
100 k
at T (K)
15
20
Oxidation states 1, -1 amphoteric oxideElectronegativity Pauling scale: 2.20 Covalent radius 31±5 pm Van der Waals radius 120 pm Crystal structure hexagonal Speed of sound (gas, 27 °C) 1310 m/s Thermal conductivity 0.1805 W/(m·K) Magnetic ordering diamagnetic [୩] CAS Number 1333-74-0 ଆବିଷ୍କାର Henry Cavendish [୪] [୫] (1766) Named by Antoine Lavoisier [୬] (1783)
| references
ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ୍ ପରୀକ୍ଷା |
Chart of the Nuclides (17th ed.). Knolls Atomic Power Laboratory. 2010. ISBN 978-0-9843653-0-2 .
Ferreira-Aparicio, P; M. J. Benito, J. L. Sanz (2005). "New Trends in Reforming Technologies: from Hydrogen Industrial Plants to Multifuel Microreformers". Catalysis Reviews . 47 (4): 491–588. doi :10.1080/01614940500364958 .
Newton, David E. (1994). The Chemical Elements . New York: Franklin Watts. ISBN 0-531-12501-7 .
Rigden, John S. (2002). Hydrogen: The Essential Element . Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 0-531-12501-7 .
Romm, Joseph, J. (2004). The Hype about Hydrogen , Fact and Fiction in the Race to Save the Climate . Island Press. ISBN 1-55963-703-X . {{cite book }}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link ) Author interview Archived 2010-01-04 at the Wayback Machine . at Global Public Media.
Scerri, Eric (2007). The Periodic System, Its Story and Its Significance, . New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-530573-6 .
ଆଧାର ଭୁଲ: <ref>
ଟ୍ୟାଗସବୁ କେବଳ "ଟୀକା" ନାମକ ଦଳ ପାଇଁ ରହିଥିଲେ ହେଁ କୌଣସି ସମ୍ବନ୍ଧିତ <references group="ଟୀକା"/>
ଟ୍ୟାଗ ମିଳିଲା ନାହିଁ କିମ୍ବା </ref>
ବନ୍ଦ କରିବା ଟ୍ୟାଗଟି ନାହିଁ ।