ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ ରୋଗଟି ଅନ୍ତନଳୀର ଏକ ଅଂଶ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସର ପ୍ରଦାହକୁ ବୁଝାଏ ।[] ଏହି ରୋଗକୁ ଏପିଟାଇଫ୍ଲାଇଟିସ (epityphlitis)[] ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ଉଦରର ବାମ ପାର୍ଶର ତଳ ଭାଗରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା (abdominal pain), ଅଇ (nausea), ବାନ୍ତି (vomiting) ଓ ଅରୁଚି (decreased appetite) ଭଳି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ।[] ସୁଖର କଥା ପ୍ରାୟ ୪୦% ରୋଗୀଙ୍କର ଏହି ଭଳି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।[] ଏହି ରୋଗ ଏକ ଜରୁରୀକାଳୀନ ବା ଆପାତସ୍ଥିତି ରୋଗ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଫାଟି ଯାଇ ପେଟ ଭିତରେ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ପେରିଟୋନାଇଟିସ (inflammation of the inner lining of the abdominal wall) ଓ ସେପ୍ସିସ ବା ପଚନ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ [୧୦] । ଏହା ଯୋଗୁ ରୋଗୀ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ ପଡ଼ନ୍ତି । ଏହି ରୋଗ ବିଷୟ ରେଜିନାଲ୍ଡ ଫିଜଙ୍କଦ୍ୱାରା ସର୍ବପ୍ରଥମେ ୧୮୮୬ ମସିହାରେ ଲେଖା ଯାଇଥିଲା [୧୧] । ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ସମ୍ଭବ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସକୁ ଅପରେସନ ବା ଲାପରୋସ୍କୋପିଦ୍ୱାରା କାଟି ବାହାର କରି ଦିଆଯାଏ । ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ଏହି ଅଙ୍ଗଟି ଏକ ଅନାବଶ୍ୟକ ଅଙ୍ଗ, ଅନୁବଂଶିକ ଭାବେ ଶରୀରରେ ଥାଏ । ଏଣୁ ଏହାକୁ କାଟି ଦେଲେ କିଛି ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ । ଅଧୁନା ସାରା ପୃଥିବୀରେ ତୀବ୍ର ପେଟ ବେଦନାର (Acute abdomen) ଅତି ସାଧାରଣ କାରଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ରୋଗକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦିଆଯାଉଛି ।

ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ
ଏପିଟାଇଫ୍ଲାଇଟିସ (Epityphlitis)[]
ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରଦାହପ୍ରାପ୍ତ ଆପେଣ୍ଡକ୍ସ ଲମ୍ବ ଭାବରେ କଟାହୋଇଥିବା ଚିତ୍ର ।
ବିଭାଗସାଧାରଣ ଶଲ୍ୟ ବିଭାଗ (General surgery)
ଲକ୍ଷଣଡାହାଣ ନିମ୍ନ ଉଦର ଯନ୍ତ୍ରଣା (abdominal pain), ବାନ୍ତି (vomiting), କ୍ଷୁଧା ଇଚ୍ଛାହାନୀ (decreased appetite)[]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିଲକ୍ଷଣ ଅନୁଯାୟୀ, ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ (medical imaging, ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା[]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟମେସେଣ୍ଟେରିକ ଆଡେନାଇଟିସ (Mesenteric adenitis), କୋଲିସିସ୍ଟାଇଟିସ (cholecystitis), ସୋଆସ ଆବସେସ (psoas abscess), ଉଦର ଆଓର୍ଟିକ ଆନିଉରିଜ୍ମ (abdominal aortic aneurysm)[]
ଚିକିତ୍ସାଆପେଣ୍ଡିସେକ୍ଟୋମି (Surgical removal of the appendix), ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (antibiotics)[][]
ପୁନଃପୌନିକ୧୧.୬ ନିୟୁତ (୨୦୧୫)[]
ମୃତ୍ୟୁ ସାନ୍ଦ୍ରତା୫୦,୧୦୦ (୨୦୧୫)[]
ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ ଭିଡିଓ

ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଅଙ୍ଗର ଅଭ୍ୟନ୍ତର (hollow portion) ଅବରୋଧ ହେଲେ ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ ରୋଗ ହୁଏ ।[୧୨] ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଏହା ଫେକାଲୋମା (calcified "stone" made of feces) ବା ପ୍ରସ୍ତରିକୃତ ମଳ ଯୋଗୁ ଏହା ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ ।[] ଭୁତାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ଲସିକା ତନ୍ତୁର (lymphoid tissue) ପ୍ରଦାହ, ପରଜୀବୀ, ପିତ୍ତାସ୍ମରୀ ବା ପିତ୍ତକୋଷରେ ପଥର, ଅର୍ବୁଦ (tumors) ଇତ୍ୟାଦି କାରଣମାନଙ୍କ ଯୋଗୁ ଏହି ଅବରୋଧ ହୋଇପାରେ ।[] ଅବରୋଧ ଯୋଗୁ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଚାପ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ରକ୍ତ ସରବରାହ କମିଯାଏ ଓ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଜୀବାଣୁ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ପ୍ରଦାହ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।[][୧୩] ପ୍ରଦାହ, ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସକୁ କମ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହ ଓ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଫୁଲା ଯୋଗୁ ଏହାର ତନ୍ତୁ ସମଷ୍ଟି ନଷ୍ଟ ହୋଇ ମରିଯାଏ ।[୧୪] ଏହା ଅଣଚିକିତ୍ସିତ ରହିଲେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଫାଟିଯାଇ ଉଦର ମଧ୍ୟକୁ ଜୀବାଣୁ ପ୍ରବେଶ ପଥ ସୁଗମ ହୋଇଯାଏ, ଫଳରେ ଅଧିକ ଜଟିଳତା ଦେଖାଯାଏ ।[୧୪][୧୫]

ରୋଗର ଚିହ୍ନ ଓ ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ମୂଖ୍ୟତଃ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧୩] ଅସ୍ପଷ୍ଟ କେଶରେ ଗଭୀର ଅନୁଶୀଳନ, ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ (medical imaging) ଓ ଲାବୋରେଟରି ପରୀକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[] ସାଧାରଣତଃ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ (ultrasound) ଓ ସିଟି ସ୍କାନ (computed tomography ବା CT scan)କରାଯାଏ ।[] ସିଟି ସ୍କାନ ପରୀକ୍ଷା ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ନିର୍ଭର ଯୋଗ୍ୟ ହେଉଥିବାର ଜଣାଯାଏ ।[୧୬] ରାଡିଏସନ ସଙ୍କଟରୁ ଦୂରରେ ରହିବା ନିମନ୍ତେ ପିଲା ଓ ଗର୍ଭିଣୀ ମହିଳାଙ୍କର ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ କରାଯାଏ ।[]

ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ ରୋଗର ମାନ‌କ ଚିକିତ୍ସା ହେଉଛି ଆପେଣ୍ଡିସେକ୍ଟୋମି (surgical removal of the appendix) ଅପରେଶନ ଯେଉଁଥିରେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସକୁ କାଟି ବାହାର କରିଦିଆଯାଏ ।[][୧୩] ଏହା ଉଦର କାଟି କରାଯାଏ ବା ଛୋଟ କଣା କରି (laparotomy) ଲାପାରୋସ୍କୋପି (laparoscopy) ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଏ । ଅପରେଶନ କରିବା ଯୋଗୁ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ଭୟ ଦୂର ହୋଇଯାଏ ।[୧୭] ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଫାଟି ନଥିଲେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (Antibiotic) ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୁଏ ।[] ସାଂଘାତିକ ଉଦର ଯନ୍ତ୍ରଣାର (pain) ଏହି ରୋଗ ଏକ ମୂଖ୍ୟ କାରଣ ଯାହା ବ‌ହୁତ ଶୀଘ୍ର ଆକ୍ରମଣ (comes on quickly) କରେ । ସନ ୨୦୧୫ରେ ୧୧.୬ ନିୟୁତ ଲୋକ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ୫୦.୧୦୦ ରୋଗୀ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ । [][] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ହଠାତ ଉଦର ଯନ୍ତ୍ରଣା ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିବା ରୋଗମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ ଏକ ସାଧାରଣ କାରଣ ରୂପେ ବିବେଚିତ ହୁଏ ।[] ପ୍ରତି ବର୍ଷ କେବଳ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ୩୦୦.୦୦୦ ଲୋକଙ୍କର ଅପରେସନ କରି ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ କଢ଼ାହୋଇଯାଏ ।[୧୮] ସନ ୧୮୮୬ରେ ରେଜିନାଲ୍ଡ ହେବର ଫିଜ (Reginald Fitz) ପ୍ରଥମେ ଏହି ରୋଗ ବିଷୟରେ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଇଥିଲେ ।[୧୯]

Video explanation

ଚିହ୍ନ ଓ ଲକ୍ଷଣ

ସମ୍ପାଦନା

ନାହି ଅଞ୍ଚଳରେ ତୀବ୍ର ବେଦନା, ବାନ୍ତି, ଭୋକ ଅଭାବ ଓ ଜର ଏହି ରୋଗର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ । ଅଳ୍ପ କିଛି ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ପେଟର ଡାହାଣ ପାଖର ତଳ ଅଂଶରେ କଷ୍ଟ ହୁଏ ଓ ଦରଜ ଲାଗେ । ଡାହାଣ ଇଲିଆକ ଫୋସା ସ୍ଥାନରେ ସାମାନ୍ୟ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ କଷ୍ଟ ହୁଏ । ତଳି ପେଟରେ ଅଧିକ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ହଠାତ ଛାଡି ଦେଲେ ବହୁତ କଷ୍ଟ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ । ତେବେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ତାହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ନ ରହି ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ରହିଲେ ଦରଜ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ନାହିଁ । ଅତ୍ୟଧିକ ବେଦନା ହେଲେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଥିବା ସ୍ଥାନରେ ପେଟର ମାଂସପେଶୀ ଶକ୍ତ ହୋଇଯାଏ, ଏହାକୁ ଆବଡୋମିନାଲ ଗାର୍ଡ କୁହାଯାଏ । ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସଟି ପେଲଭିସ ବା ଶ୍ରୋଣୀ ଭିତରେ ଥିଲେ ପେଟର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଦରଜ ଲାଗେ ନାହିଁ ।

ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଏକ ସରୁ ନଳୀ ଭଳି ଦେଖିବାକୁ ଯାହାର ଗୋଟିଏ ପାଖ ଅନ୍ତନାଳୀରେ ଲାଗିଥାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ପାଖଟି ବନ୍ଦ ଥାଏ । ପରୀକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ଜଣା ପଡ଼ିଛି ଏହି ନଳୀଟିର ମୁହଁ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲେ ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ ହୁଏ[୨୦][୨୧] । ତାହା ଭିତରେ ମ୍ୟୁକଶ ଜମା ହୋଇ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଫୁଲିଯାଏ । ଏହି ଫୁଲିବାଦ୍ୱାରା ରକ୍ତ ସଂଚାଳନ କମିଯାଏ, ତନ୍ତୁ ମରିବାକୁ ଲାଗେ, ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ । ଅଧିକ ବିଳମ୍ବ ହେଲେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ ଫାଟି ଯାଇ ତା ଭିତର ପଦାର୍ଥ ପେଟ ଭିତର ପେରିଟୋନିଆଲ ଖୋଳ ଭିତରେ ଖେଳିଯାଇ ଯାହାଦ୍ୱାରା ସେପ୍ଟିସେମିଆ ହୁଏ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ ।
ଏହାର ମୁହଁ ବନ୍ଦ ହେବାର ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତନାଳୀ ଭିତରେ ଥିବା ପୋକ ବା ୱର୍ମ, ଆଘାତ, ଟାଣ ହୋଇଥିବା ମଳ ଓ ଲସିକା ଗ୍ରନ୍ଥି ପ୍ରଦାହ ମୂଖ୍ୟ କାରଣ[୨୨]

ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ

ସମ୍ପାଦନା

ଏହି ରୋଗ ଚିହ୍ନିବା ବିଶେଷ କଷ୍ଟକର ହୁଏନି । ରୋଗୀ ଇତିହାସ, ଲକ୍ଷଣ ଓ ଶରୀରର ଚିହ୍ନ ପରୀକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ଜଣା ପଡ଼ିଯାଏ । ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା କଲେ ନିଉଟ୍ରୋଫିଲ ସଂଖ୍ୟା ବଢିଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ସନ୍ଦେହ ହେଲେ ଅଲ୍ଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ, ଏକ୍ସ-ରେ ଓ ସି.ଟି. ସ୍କାନ କରାଯାଏ[୨୩]

ଚିକିତ୍ସା

ସମ୍ପାଦନା

ପରୀକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ରୋଗ ସାମାନ୍ୟ ଜଣା ପଡ଼ିଲେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ, ସାଲାଇନ, ଗ୍ଳୁକୋଜଦ୍ୱାରା ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ ଓ ଏହା ବିପଦ ଶୂନ୍ୟ[] । ଯନ୍ତ୍ରଣା ଉପଶମ ନିମନ୍ତେ ଦରକାର ମୁତାବକ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ଏହି ଚିକିତ୍ସାରେ ଭଲ ହୋଇଯିବା ପରେ ଆଉଥରେ ରୋଗ ଲେଉଟିଲେ ଅପରେଶନ ଦରକାର ହୁଏ । ଅବସ୍ଥା ଗମ୍ଭୀର ଥିଲେ ଆପେଣ୍ଡିକ୍ସ କାଟି ବାହାର କରି ଦିଆଯାଏ । ଲାପାରୋଟୋମୀ ବା ଲାପାରୋସ୍କୋପି ଅପରେସନଦ୍ୱାରା ବାହାର କରାଯାଏ ।

ରୋଗ ଅନୁଶୀଳନ

ସମ୍ପାଦନା

ଏହି ରୋଗ ୫ରୁ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ[୨୪] । ପୁରୁଷ ରୋଗୀ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ । ଗରିବ ଓ ଗ୍ରାମରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ପୀଡ଼ିତ ହୁଅନ୍ତି ଯାହାର କାରଣ ଅଜଣା[୨୫]

ପୂର୍ବାନୁମାନ

ସମ୍ପାଦନା

ଠିକ ସମୟରେ ଅପରେସନ କାଲେ ଏହି ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । ରୋଗ ଚିହ୍ନଟ ସମୟ, ବୟସ, ରୋଗୀ ଅବସ୍ଥା, ଜଟିଳତା ଉପରେ ରୋଗର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଗତି ନିର୍ଭର କରେ ।

  1. "appendicitis". Medical Dictionary. Merriam-Webster. Archived from the original on 2013-12-30.
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ Graffeo, Charles S.; Counselman, Francis L. (November 1996). "Appendicitis". Emergency Medicine Clinics of North America. 14 (4): 653–71. doi:10.1016/s0733-8627(05)70273-x. PMID 8921763.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ Paulson, EK; Kalady, MF; Pappas, TN (16 January 2003). "Clinical practice. Suspected appendicitis" (PDF). The New England Journal of Medicine. 348 (3): 236–42. doi:10.1056/nejmcp013351. PMID 12529465. Archived from the original (PDF) on 22 September 2017. Retrieved 9 February 2018.
  4. Ferri, Fred F. (2010). Ferri's differential diagnosis : a practical guide to the differential diagnosis of symptoms, signs, and clinical disorders (2nd ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Mosby. p. Chapter A. ISBN 0323076998.
  5. ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ ୫.୪ Longo, Dan L.; et al., eds. (2012). Harrison's principles of internal medicine (18th ed.). New York: McGraw-Hill. p. Chapter 300. ISBN 978-0-07174889-6. Archived from the original on 30 March 2016. Retrieved 6 November 2014.
  6. ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ Varadhan KK, Neal KR, Lobo DN (2012). "Safety and efficacy of antibiotics compared with appendicectomy for treatment of uncomplicated acute appendicitis: meta-analysis of randomised controlled trials". The BMJ. 344: e2156. doi:10.1136/bmj.e2156. PMC 3320713. PMID 22491789.
  7. ୭.୦ ୭.୧ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |first1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  8. ୮.୦ ୮.୧ GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMID 27733281. {{cite journal}}: |first1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  9. MerriamWebster definition
  10. Hobler, K. (Spring 1998). "Acute and Suppurative Appendicitis: Disease Duration and its Implications for Quality Improvement". Permanente Medical Journal. 2.
  11. Fitz RH (1886). "Perforating inflammation of the vermiform appendix with special reference to its early diagnosis and treatment". Am J Med Sci (92): 321–46.
  12. Pieper R, Kager L, Tidefeldt U (1982). "Obstruction of appendix vermiformis causing acute appendicitis. One of the most common causes of this is an acute viral infection which causes lymphoid hyperplasia and therefore obstruction. An experimental study in the rabbit". Acta Chirurgica Scandinavica. 148 (1): 63–72. PMID 7136413.
  13. ୧୩.୦ ୧୩.୧ ୧୩.୨ Tintinalli, editor-in-chief Judith E. (2011). Emergency medicine : a comprehensive study guide (7. ed.). New York: McGraw-Hill. p. Chapter 84. ISBN 978-0-07-174467-6. Archived from the original on 22 December 2016. Retrieved 6 November 2014. {{cite book}}: |first1= has generic name (help)
  14. ୧୪.୦ ୧୪.୧ Schwartz's principles of surgery (9th ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. 2010. p. Chapter 30. ISBN 978-0-07-1547703.
  15. Barrett, ML; Hines, AL; Andrews, RM (July 2013). "Trends in Rates of Perforated Appendix, 2001–2010" (PDF). Healthcare Cost and Utilization Project Statistical Brief #159. Agency for Healthcare Research and Quality. PMID 24199256. Archived (PDF) from the original on 2016-10-20.
  16. Shogilev, DJ; Duus, N; Odom, SR; Shapiro, NI (November 2014). "Diagnosing appendicitis: evidence-based review of the diagnostic approach in 2014". The Western Journal of Emergency Medicine (Review). 15 (7): 859–71. doi:10.5811/westjem.2014.9.21568. PMC 4251237. PMID 25493136.
  17. Hobler, K. (Spring 1998). "Acute and Suppurative Appendicitis: Disease Duration and its Implications for Quality Improvement" (PDF). Permanente Medical Journal. 2. Archived from the original (PDF) on 2021-03-06. Retrieved 2018-02-09.
  18. Mason, RJ (August 2008). "Surgery for appendicitis: is it necessary?". Surgical Infections. 9 (4): 481–8. doi:10.1089/sur.2007.079. PMID 18687030.
  19. Fitz RH (1886). "Perforating inflammation of the vermiform appendix with special reference to its early diagnosis and treatment". American Journal of Medical Science (92): 321–46.
  20. Wangensteen OH, Bowers WF (1937). "Significance of the obstructive factor in the genesis of acute appendicitis". Arch Surg. 34 (3): 496–526. doi:10.1001/archsurg.1937.01190090121006.
  21. Pieper R, Kager L, Tidefeldt U (1982). "Obstruction of appendix vermiformis causing acute appendicitis. One of the most common causes of this is an acute viral infection which causes lymphoid hyperplasia and therefore obstruction. An experimental study in the rabbit". Acta Chir Scand. 148 (1): 63–72. PMID 7136413.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  22. Hollerman J.; et al. (1988). "Acute recurrent appendicitis with appendicolith". Am J Emerg Med. 6 (6): 614–7.
  23. Hobler, K. (Spring 1998). "Acute and Suppurative Appendicitis: Disease Duration and its Implications for Quality Improvement" (PDF). Permanente Medical Journal. 2 (2).
  24. Ellis, H (March 2012). "Acute appendicitis". British journal of hospital medicine (London, England : 2005). 73 (3): C46-8. PMID 22411604.
  25. Appendicitis epidemiological data[permanent dead link] VoxHealth medical information based on CDC medical records. Retrieved on 12-24-2012.
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ବାହାର ଉତ୍ସ