ସତପୁଡ଼ା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ
ସତପୁଡ଼ା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ହୋଶାଙ୍ଗାବାଦ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସତପୁଡ଼ା ବା ସାତପୁରା ପାହାଡ଼ଶ୍ରେଣୀରୁ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ନାମ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପ୍ରାୟ ୫୨୪ ବର୍ଗ କି.ମି. । ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଥିଲା । ସତପୁଡ଼ା, ବୋରି ଓ ପଚମର୍ହି ବନ୍ୟଜୀବ ଅଭୟାରଣ୍ୟକୁ ମିଶାଇ ପ୍ରାୟ ୨୦୦୦ ବର୍ଗ କି.ମି.ର ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇପାରିଛି ।
| ସତପୁଡ଼ା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ Satapura National Park सतपुड़ा राष्ट्रीय उद्यान | |
|---|---|
IUCN Category II (National Park) | |
 ସତପୁଡ଼ା ଅଭୟାରଣ୍ୟର ଏକ କଲରାପତରିଆ ବାଘ | |
  | |
| ଅବସ୍ଥାନ | ହୋଶାଙ୍ଗାବାଦ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଭାରତ |
| ପାଖ ସହର | ପିପ୍ରିୟା |
| ଦିଗବାରେଣି | 22°29′42″N 78°13′52″E / 22.49500°N 78.23111°E [୧] |
| କ୍ଷେତ୍ରଫଳ | ୫୨୪ ବର୍ଗ କି.ମି. |
| ସ୍ଥାପିତ | ୧୯୮୧ |
ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ଭୂମି କଠିନ ଓ କର୍କଷ । ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ପଥୁରିଆ ଶିଖର, ପତଳା ଗଣ୍ଡ ଏବଂ ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ । ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ସର୍ବନିମ୍ନ ଓ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଉଚ୍ଚତା ସମୁଦ୍ର ପତନରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୩୦୦ ଓ ୧୩୫୨ ମିଟର୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହେବ । ଏହି ପାହାଡ଼ିଆ ଭୂମିର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଶୃଙ୍ଗ ହେଉଛି ଧୂପଗଡ଼ ଶୃଙ୍ଗ (୧୩୫୦ ମିଟର୍) ।
ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଭୋପାଳଠାରୁ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ଦୂରତା ପ୍ରାୟ ୨୧୦ କି.ମି. । ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରୁ ୫୫ କି.ମି. ଦୂରରେ ଥିବା ପିପ୍ରିୟା ନିକଟତମ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ୍ । ପଚମର୍ହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ନିକଟତମ ସହର ।
ସତପୁଡ଼ା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ବହୁ ପ୍ରକାରର ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଦେଖାଯାନ୍ତି । କଲରାପତରିଆ ବାଘ, ସମ୍ବର ହରିଣ, ଚତଲ୍ ହରିଣS, କୁଟୁରା, ନୀଳଗାଈ, ଚୌଶିଂଘା, ଚିଂକାରା, ବାର୍ହା, ଭାଲୁ, କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ, କୋକିଶିଆଳୀ, ଝିଙ୍କ, ଉଡ଼ନ୍ତା ଗୁଣ୍ଡୁଚି, କସ୍ତୁରୀ ମୃଗ ଓ ନେପାଳୀ ମୂଷା ପରି ପ୍ରାଣୀ ଏଠାକାର ଜଙ୍ଗଲରେ ବସବାସ କରନ୍ତି । ଏଠାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୋଚିଲାଖାଇ, ମୟୂର ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟତମ । ସତପୁଡ଼ା ଜଙ୍ଗଲରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଶାଳ, ଶାଗୁଆନ୍, କେନ୍ଦୁ, ମହୁଲି, ବେଲ, ବାଉଁଶ ଓ ଅଁଳା ପରି ଗଛ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ଏହି ଜଙ୍ଗଲରେ ବିଭିନ୍ନ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷ ଓ ତୃଣଭୂମି ମାନ ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।
ପୂର୍ବେ ସତପୁଡ଼ା ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ମହାବଳ ବାଘ, ବଳିଆ କୁକୁର, ବନ୍ୟ ଗୟଳ, ବାରାଶିଂଘା ପରି ପ୍ରାଣୀ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ ।[୨] ଏବେ ଏମାନେ କ୍ୱଚିତ୍ ଦେଖାଯାନ୍ତି ।
୧୯୯୯-୨୦୦୦ ମସିହାରେ ବ୍ୟାଘ୍ର ପରିଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ ଏହାକୁ ଏକ ବ୍ୟାଘ୍ର ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଘୋଷିତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ସତପୁଡ଼ା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ୧୬ ଜୁନ୍ରୁ ୩୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ ବନ୍ଦ ରହେ । ସେମାନେ ଅକ୍ଟୋବରରୁ ଅପ୍ରେଲ୍ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟ ବୁଲିବାକୁ ଯାଇପାରିବେ । ସକାଳ ବେଳା ୬:୩୦ରୁ ୧୧:୦୦ ଏବଂ ଅପରାହ୍ନ ୩:୩୦ରୁ ୫:୦୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଫାରୀର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି ।
ମହାବଳ ବାଘ ଓ ବାରାଶିଂଘାଙ୍କ ପୁନରୁତ୍ଥାନ
ସମ୍ପାଦନାମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର କାହ୍ନା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରୁ କିଛି ବାରାଶିଂଘା ହରିଣ ଏଠାକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯିବାର ଯୋଜନା ରହିଥିଲା । କାହ୍ନା ଜଙ୍ଗଲରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦ଟି ବାଘ ଧରାଯାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ସତପୁଡ଼ାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଛଡ଼ାଯିବାର ମଧ୍ୟ ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା ।[୩]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Satpura National Park". protectedplanet.net. Archived from the original on 2012-06-03. Retrieved 2018-03-29.
- ↑ National Council of Educational Research and Training. "Science: Textbook for Class VIII". Publication Department, 2010, p. 83.
- ↑ Reintroduction of Barasingha: Kanha National Park – Satpura Tiger Reserve Archived 21 July 2013 at the Wayback Machine.