ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ
ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Sri Ramalinga Sowdeswari Amman) ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ଦେବୀ, ଅନ୍ୟ ନାମ ଶ୍ରୀ ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ ଦେବୀ, (ହିନ୍ଦୀ: श्री रामलिंग चौडेस्वरी माता, Tamil : ஸ்ரீ ராமலிங்கசௌடேஸ்வரிஅம்மன், Malayalam :ശ്രീ രാമലിംഗ ചൌഡേശ്വരി അമ്മൻ, Kannada : ಶ್ರೀ ರಾಮಲಿಂಗ ಚೌಡೆಸ್ವಾರಿ ದೇವಿ, Telugu: శ్రీ రామలింగ చౌదెస్వరి దేవి)। ଏହି ଶ୍ରୀ ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ ଦେବୀ ବା ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ ଦେବୀଙ୍କର ତିନି ଆକାରରେ ପୂଜା କରାଯାଏ: ଶକ୍ତି, ଚାମୁଣ୍ଡା ଓ ଜ୍ୟୋତି । ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ ବନଶଙ୍କରୀ ଓ ସୁଦାମ୍ବିଗାଇ । ଦେବାଙ୍ଗ ଜାତିର ଲୋକଙ୍କର ସେ କୁଳଦେବୀ ।[୧]
| ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ | |
|---|---|
 ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ ଶ୍ରୀ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଦେବୀ | |
| ଦେବାଙ୍ଗ ଜାତୀର ଲୋକଙ୍କର କୁଳଦେବୀ | |
| Affiliation | Devi  |
| Mantra | Oṃ Eesa Pathni sa Vithmahey Simha Twajaya dhimahi Thannoh Sowdi prachodayāt (for Ramalinga Sowdeswari Amman) Om Sri Sri Sri Viraat Rupaya Mahamardini Tanno Chowdeshwari Prachodayat (for Chowdeshwari devi) |
| Weapon | ତ୍ରିଶୂଳ |
| ସ୍ୱାମୀ/ସ୍ତ୍ରୀ | ରାମଲିଙ୍ଗେଶ୍ୱର ଆକୃତିରେ ଶିବ |
| Mount | ସିଂହ (Dawon) |
ଇତିହାସ
ସମ୍ପାଦନାବେବାଙ୍ଗ ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ ଦେବାଙ୍ଗ ଜାତି ଋଷି ଦେବଳଙ୍କଠାରୁ (Devala) ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।[୨] ସେ ଶିବଙ୍କର ତୃତୀୟ ନୟନରୁ ବାହାରିଥିଲେ (ଅନ୍ୟ ମତରେ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡରୁ) ଓ ଲୁଗାବୁଣା ତଥା ଲୁଗା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ନିମନ୍ତେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା । ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ନାଭି କମଳରୁ ସେ ସୁତା ସଂଗ୍ରହ କରି ଫେରିବା ବେଳେ ବଜ୍ରମୁଷ୍ଠି, ଧୁମ୍ରବକ୍ର, ଚିତ୍ରସେନ, ପଞ୍ଚସେନା ଓ ଧୂମ୍ରାତଚାସ ନାମକ ପାଞ୍ଚ ଅସୁର ତାଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ । ଅନ୍ଧକାର ରାତ୍ରୀରେ ଅସୁରଙ୍କର ବଳ ବହୁତ ଅଧିକ ହୋଇଯାଏ । ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ପେଶୀ ଅସୁରମାନଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅସଫଳ ହେବାରରୁ ଶକ୍ତିଙ୍କୁ ନିଜ ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ । ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ମୁକୁଟ ପିନ୍ଧି, ହାତରେ ତ୍ରିଶୂଳ ଧରି ସିଂହ ଉପରେ ଉପବେଶନ କରି ଦେବୀଙ୍କର ଆବିର୍ଭାବ ହେଲା ଓ ସେ ସବୁ ଅସୁରମାନଙ୍କୁ ମାରିଦେଲେ । ଅସୁରମାନଙ୍କର ରକ୍ତର ରଙ୍ଗ ଲାଲ, ଧଳା, କଳା, ହଳଦିଆ ଓ ସବୁଜ ଥିଲା । ସେ ସୁତାଗୁଡ଼ିକୁ ଅସୁରମାନଙ୍କର ରକ୍ତରେ ଭିଜେଇ ଦେଲେ । ସେଦେଶ୍ୱରୀ ଦବଳଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେଇ ତାଙ୍କର ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ପୂଜା କରିବାକୁ କହିଲେ । ସେହିଠାରୁ ଦେବୀଙ୍କର ନାମ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ ଓ ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ ନାମ ରଖାଗଲା ।[୩]
ହିମାଳୟର ଦକ୍ଷିଣକୁ ଯାଇ ଦେବଳ ସଗର ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଓ ଏହାର ରାଜଧାନୀର ନାମ ଅମୋଧ ରଖିଥିଲେ । ସେ ନୂଆ ଲୁଗା ବୁଣି ସମସ୍ଥଙ୍କୁ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଦେଲେ । ତ୍ରିମୁର୍ତ୍ତୀ, ତ୍ରିଦେବ, ଦେବ, ଅସୁର, ଗନ୍ଧର୍ବ, କିନ୍ନର ଓ ମାନବ ଆଦି ସମସ୍ତେ ଲୁଗା ଆଣିଲେ । ଦେବଙ୍କର ଦେହକୁ ଆବୃତ କରିବାକୁ ଲୁଗା ଦେଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ଜାତିର ଲୋକଙ୍କୁ ଦେବାଙ୍ଗ କୁହାଗଲା । ସୁର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କର ଭଗିନୀ ଦେବାଧୁତ୍ତା, ଆଦି ଶେଷଙ୍କର କନ୍ୟା ଚନ୍ଦ୍ରରେକାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାରୁ ଦେବାଙ୍ଗ ଲୋକଙ୍କୁ ସେଦାର/ଜେନ୍ଦାର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଓ ଅସୁର ବକ୍ରଥଣ୍ଟର କନ୍ୟା ଅଗ୍ନିଧୁତ୍ତାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସେ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଦେବଳଙ୍କର ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କୁ ଦେବାଙ୍ଗ ବା ଦେବଙ୍ଗର କୁହାଯାଏ । [୪]
ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ ଓ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ
ସମ୍ପାଦନାଦେବାଙ୍ଗ ଲୋକମାନେ ପ୍ରଥମେ ଶକ୍ତିଙ୍କ ଆରାଧନା କରୁଥିଲେ ଓ ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ ରୁପରେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ରାଜା ଦେବଦାସ ଏକ ମନ୍ଦିର ତୋଳାଇ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ରାମଲିଙ୍ଗେଶ୍ୱର ଓ ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ରୁପରେ ଶ୍ରୀଶୈଳମ୍ ମନ୍ଦିରରୁ ଆସିବାକୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ । ଏହା ପରେ ସେମାନେ ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାରେ ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ, ରାମ ଧନୁ ଓ ଶିବଲିଙ୍ଗଙ୍କୁ ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ ନାମରେ ପୂଜା କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସାଧାରଣତଃ ବେବାଙ୍ଗ ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ ଚୌଡ଼େଶ୍ୱରୀ ଦେବୀ, ଶ୍ରୀ ରାମଲିଙ୍ଗ ସୋଦେଶ୍ୱରୀ ଆମ୍ମାଁ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ନାମରେ ପୂଜା କରନ୍ତି । [୫] ନେପାଳି ଦେବାଙ୍ଗ ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ କୋମଳାଙ୍ଗୀ ଦେବୀ ନାମରେ ପୂଜା କରନ୍ତି ।
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "MGR magic still spins votes from Coimbatore weavers". The Times of India. Retrieved 2018-11-25.
- ↑ "Devanga Purana - தேவாங்க புராணம் - Devalar - Devala Maharishi". Devangakula.org. Archived from the original on 13 June 2019. Retrieved 14 June 2019.
- ↑ "speciality of Aashada New Moon Day - ஆடி அமாவாசை சிறப்பு". Devangakula.org. Archived from the original on 23 June 2019. Retrieved 14 June 2019.
- ↑ "Devala munivar and avatars - தேவல முனிவரும் அவதாரங்களும்". Devangakula.org. Archived from the original on 13 June 2019. Retrieved 14 June 2019.
- ↑ "Erikarai Sri Ramalinga Sowdeswari Amman Jalakandapuram". Sites.google.com.