ଲିଆ
ଲିଆ (ବା ଖଇ)ଧାନକୁ ଭାଜି ସେଥିରୁ ତିଆରି କରାଯାଉଥିବା ଏକ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ।[୧][୨]) ଏହା ଓଡ଼ିଶାରେ ମୁଖ୍ୟତ ଖିଆହୁଏ ।[୩] ଏହାକୁ ଖଇ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏଥିରୁ ତିଆରି ଅନ୍ୟ ଏକ ଖାଦ୍ୟ ହେଲା ଉଖୁଡ଼ା ଯାହା "ଲିଆ"ରେ ଗୁଡ଼ ପାଗ ଦେଇ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ ।[୪] .ଚାଉଳକୁ ତତଲା ବାଲିରେ ଭାଜି ଏହା ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ । ଏଥିରେ ତରଳ ଓ ବହଳ ଗୁଡ଼ ପାଗ ଦେଇ ଉଖୁଡ଼ା ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ । ଲିଆରୁ ତିଆରି କୋରାଖଇ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ପାଖରେ ଭୋଗ ରୂପେ ଲାଗିଥାଏ ।[୫]
 ବଡ଼ଦାଣ୍ଡରେ ମିଳୁଥିବା ଭୋଗ ଅର୍ପିତ ଖଇ | |
| ଆରମ୍ଭ | |
|---|---|
| ମୂଳ ଜାଗା | ଭାରତ |
| ଅଞ୍ଚଳ | ଓଡ଼ିଶା |
| ଖାଇବାର ସବିଶେଷ | |
| ଖାଇବାର ମେଳଣ | ଉଖୁଡ଼ା, କୋରାଖଇ, ଖଇ |
| ମୂଳ ଉପାଦାନ | ଚାଉଳ |
ଖଇଚଲା ସମ୍ପାଦନା
ମାଟି ହାଣ୍ଡିରେ ବାଲିକୁ ଗରମ କରି ସେଥିରେ ଧାନକୁ ପକାଯାଏ, ତା'ପରେ ଧାନ ଫୁଟିଲା ପରେ ଲିଆ ବା ଖଇରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ସେ ଖଇରେ ଧାନ ଲାଗି ରହିଥାଏ,ସେହି ଧାନ ବା ତସୁ ଗୁଡ଼ିକୁ ଖଇରୁ ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବାଉଁଶ ତିଆରି ପାତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ଯାହାର ନାମ ଖଇଚଲା ବା ଖଇଚଲା ଚାଲୁଣି । ବାଉଁଶ ପାତ ଗୁଡ଼ିକୁ ସାଇଜ କରି ବୁଣାକାରମାନେ ଏପରି ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି ଯେପରି ତସୁଗୁଡ଼ିକ ତଲକୁ ଖସି ପଡ଼ିବ ଓ ଲିଆଗୁଡ଼ିକ ଅଲଗା ହୋଇ ରହିଯିବ । ବାଉଁଶ ପାତ ଗୁଡ଼ିକୁ ଛନ୍ଦି ବୁଣିଲା ବେଳେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଫୋଡ଼ ରହିଥାଏ ଯେଉଁ ଛିଦ୍ର ଲିଆରୁ ତସୁ ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ Ray, Dr. Krishna Gopal (2003). Volume 5 of Fairs and Festivals of India. Gyan Pub. House. p. 471. ISBN 9788121205894.
- ↑ Das, Patnaik, Raicharan, Dhirendranath (1982). Festivals of Orissa. Orissa Sahitya Akademi. p. 80.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Panda, Shishir Kumar (1991). Medieval Orissa: a socio-economic study. Mittal Publications. p. 152. ISBN 9788170992615.
- ↑ Jena, B. B. (1980). Orissa, people, culture, and polity. Kalyani Publishers, Original from the University of Michigan.
- ↑ Lord Lingaraja, Offerings