ମଣିଲାଲ ମୋହନଦାସ ଗାନ୍ଧୀ (୨୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୯୨ - ୫ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୫୬)[][] ମୋହନଦାସ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁତ୍ର ଥିଲେ ।

ମଣିଲାଲ ଗାନ୍ଧୀ
ଜନ୍ମ(1892-10-28)୨୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୯୨
ମୃତ୍ୟୁ୫ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୫୬ (ବୟସ ୬୩)
ବୈବାହିକ-ସାଥୀସୁଶୀଳା ମଶ୍ରୁୱାଲା (୧୯୨୭–୧୯୫୬)
ସନ୍ତାନ
ପିତାମାତା(s)ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ
କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀ

ମଣିଲାଲ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ରାଜକୋଟରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ମୋହନଦାସ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚାରିପୁଅଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁଅ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଏକ ବଡ ଭାଇ ହରିଲାଲ ଏବଂ ଦୁଇ ସାନ ଭାଇ ରାମଦାସ ଏବଂ ଦେବଦାସ ଥିଲେ । ମଣିଲାଲଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବର୍ଷ ରାଜକୋଟରେ ଅତିବାହିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୧୮୯୭ ମସିହାରେ ସେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରିବାର ଦୁର୍ବାନ ଏବଂ ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗରେ କିଛି ସମୟ ରହିଲେ ।[]

ସେ ଇଂରାଜୀ ଏବଂ ଗୁଜରାଟୀରେ ପ୍ରକାଶିତ ଭାରତୀୟ ମତର ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ । ସେ ୧୯୧୭ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାକୁ ଫେରି ଦୁର୍ବାନର ଫିନିକ୍ସରେ ଗୁଜରାଟୀ-ଇଂରାଜୀ ସାପ୍ତାହିକ ପ୍ରକାଶନ ଭାରତୀୟ ମତାମତ ଛାପିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୧୮ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା, ମଣିଲାଲ ଗଣମାଧ୍ୟମ ପାଇଁ ଅଧିକାଂଶ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୨୦ ମସିହାରେ ସେ ସମ୍ପାଦକ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ୧୯୫୬ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ମତର ସମ୍ପାଦକ ରହିଥିଲେ ।[] ଷ୍ଟ୍ରୋକ ପରେ ମଣିଲାଲ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ।

ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ପରି ମଣିଲାଲଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶ ସରକାର ଅନେକ ଥର କାରାଗାରକୁ ପଠାଇଥିଲେ ଯାହାକୁ ସେ ଅନ୍ୟାୟ ଆଇନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିଥିଲେ । ୧୯୩୦ ମସିହା ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ସେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ୭୮ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଥିଲେ ।

ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ

ସମ୍ପାଦନା

୧୯୨୬ ମସିହାରେ, ମଣିଲାଲ ତାଙ୍କ ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଫାତିମା ଗୋଲଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ, ଯାହାଙ୍କୁ ସେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଭଲ ପାଇଥିଲେ । ଫାତିମା ଗୁଜରାଟୀ ବଂଶର ଜଣେ ମୁସଲମାନ ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କର ମତ ଜଣାଇ ଲେଖିଛନ୍ତି:

ଯଦି ତୁମେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ରୁହ ଏବଂ ଫାତିମା ଇସଲାମକୁ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ଗୋଟିଏ ଖଟରେ ଦୁଇଟି ଖଣ୍ଡା ରଖିବା ପରି ହେବ; କିମ୍ବା ତୁମେ ଦୁହେଁ ତୁମର ବିଶ୍ୱାସ ହରାଇ ପାର । ତା’ପରେ ତୁମର ପିଲାମାନଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ କ’ଣ ହେବା ଉଚିତ୍? ... ଏହା ଧର୍ମ ନୁହେଁ, ହୁଏତ କେବଳ ଫାତିମା ଯଦି ତୁମକୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ନିଜର ଧର୍ମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇପାରନ୍ତି । ବିଶ୍ୱାସ ଏକ ପୋଷାକ ପରି ଜିନିଷ ନୁହେଁ ଯାହା ଆମ ସୁବିଧା ଅନୁଯାୟୀ ବଦଳାଯାଇପାରିବ ।[]

ମଣିଲାଲ ୧୯୨୭ ମସିହାରେ ସୁଶୀଳାଙ୍କୁ (୨୪ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୦୭ - ୧୯୮୮) ବିବାହ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କର ୩ଟି ସନ୍ତାନ ଥିଲେ ।

  • ବଡ଼ ଝିଅ ସୀତା ଧୁପେଲିଆ (ଖ୍ରୀ: ୧୯୨୮) ।
  • ଅରୁଣ ମଣିଲାଲ ଗାନ୍ଧୀ (୧୯୩୪–୨୦୨୩), ପୁଅ ।
  • ସାନ ଝିଅ ଇଲା ଗାନ୍ଧୀ ରାମଗୋବିନ (ଖ୍ରୀ: ୧୯୪୦) ।

ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ

ସମ୍ପାଦନା

ମଣିଲାଲଙ୍କ ସନ୍ତାନ ଅରୁଣ ଏବଂ ଇଲା ମଧ୍ୟ ସାମାଜିକ-ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଥିଲେ । ସୀତାଙ୍କ ଝିଅ "ଉମା ଡି ମେସ୍ଥରୀ" ନିକଟରେ ମଣିଲାଲଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ଜୀବନୀ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।[]

  1. "Library of Congress LCCN Permalink n90712835". lccn.loc.gov (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2018-10-17.
  2. Dhupelia-Mesthrie: Gandhi’s Prisoner? The Life of Gandhi’s Son Manilal, p. 384
  3. Dhupelia-Mesthrie, Uma (2007). "Gandhi's South African Family". India International Centre Quarterly. 34 (2): 34–45. JSTOR 23006303.
  4. "Manilal Gandhi Dead". The Indian Express. Press Trust of India. 6 April 1956. pp. 1, 8. Retrieved 19 February 2018.
  5. Guha, Ramchandra (2018). Gandhi: The Years That Changed the World. Penguin Allen Lane. p. 240. ISBN 978-0670083886.
  6. Uma Dhupelia Mesthrie, Gandhi’s Prisoner? The Life of Gandhi’s Son Manilal. (Permanent Black: Cape Town, South Africa, 2003).

ବାହାର ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା

ବାହାର ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପରିବାର
କରମଚାନ୍ଦ ଉତ୍ତମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ
୧୮୨୨–୧୮୮୫
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ
୧୮୬୯–୧୯୪୮
କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀ
୧୮୬୯–୧୯୪୪
ହରିଲାଲ ଗାନ୍ଧୀ
1888–1948
ମଣିଲାଲ ଗାନ୍ଧୀ
1892–1956
ରାମଦାସ ଗାନ୍ଧୀ
1897–1969
ଦେବଦାସ ଗାନ୍ଧୀ
1900–1957
ସୁନନ୍ଦା ଗାନ୍ଧୀ
1932–2007
ଅରୁଣ ମଣିଲାଲ ଗାନ୍ଧୀ
1934–2023
ଇଲା ଗାନ୍ଧୀ
1940–
କାନୁ ଗାନ୍ଧୀ
1928–2016
ରାଜମୋହନ ଗାନ୍ଧୀ
1935–
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଗାନ୍ଧୀ
1937–2007
ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ଗାନ୍ଧୀ
1945–
ତୁଷାର ଗାନ୍ଧୀ
1960–
ଲୀଲା ଗାନ୍ଧୀ
1966–