ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର
ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ବା ଲୁଣା କୁମ୍ଭୀର (ଇଂରାଜୀରେ The Saltwater Crocodile, ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ନାମ Crocodylus porosus) ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଜଳଚର ମାଂସଭୋଜୀ ଶିକାରୀ ଜୀବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆକାରରେ ବୃହତ୍ତମ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସମସ୍ତ ସରୀସୃପଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବି ଏହା ବଡ଼ । ବ୍ୟବହାରିକ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଏହାର ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ନାମ ରହିଛି, ଯଥା : estuarine crocodile (ମୁହାଣୁଆ କୁମ୍ଭୀର), Indo-Pacific crocodile (ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ କୁମ୍ଭୀର), marine crocodile (ସାମୁଦ୍ରିକ କୁମ୍ଭୀର), sea crocodile (ସମୁଦ୍ର କୁମ୍ଭୀର) ଅଥବା saltie (ଲୁଣା) ।[୨] ଏହି ପ୍ରଜାତିର ଅଣ୍ଡିରା କୁମ୍ଭୀରମାନେ ବଢ଼ି ପ୍ରାୟ ୭ ମିଟର୍ (୨୩ ଫୁଟ୍) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବା ହୋଇପାରନ୍ତି ।[୩] କିନ୍ତୁ ଏକ ବୟସ୍କ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ୬ ମିଟର୍ (୧୯.୭ ଫୁଟ୍) ଟପିବା ଉଦାହରଣ କ୍ୱଚିତ୍ ଦେଖାଯାଏ ଓ ଏମାନଙ୍କ ଓଜନ ୧୦୦୦ରୁ ୧୨୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୪] ମାଈ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରମାନେ ଆକାରରେ ଛୋଟ ଓ ପ୍ରାୟ ୩ ମିଟର୍ (୯.୮ ଫୁଟ୍) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବା ହୁଅନ୍ତି ।[୪]
| ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର | |
|---|---|
.jpg)
| |
| ଫ୍ଲୋରିଡାର ସେଣ୍ଟ୍ ଅଗଷ୍ଟିନ୍ କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରଜନନ କେନ୍ଦ୍ରର ଏକ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର | |
LR/lc (IUCN ୨.୩)[୧]
| |
| ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
| ଜଗତ: | Animalia |
| ସଙ୍ଘ: | Chordata |
| ବର୍ଗ: | Reptilia |
| ଗଣ: | Crocodilia |
| କୁଳ: | Crocodylidae |
| ପ୍ରଜାତି: | Crocodylus |
| ଜାତି: | C. porosus |
| ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ | |
| Crocodylus porosus ୟୋହାନ୍ ସ୍ନାଇଡର୍, ୧୮୦୧
| |
| |
| ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରଙ୍କ ଭୌଗୋଳିକ ବ୍ୟାପ୍ତି କଳା ରଙ୍ଗଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନିତ | |
ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରମାନେ ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣିଆ ପାଣିରେ ରହିପାରନ୍ତି । ତେବେ ଏହି ପ୍ରଜାତିର କୁମ୍ଭୀର ମୁଖ୍ୟତଃ ହେନ୍ତାଳ ବଣ ବା ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲର ନଦୀ ପାଣିରେ, ତ୍ରିକୋଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ, ଲୁଣ ଓ ମଧୁର ପାଣି ମିଶା ହ୍ରଦରେ, ନଦୀ ମୁହାଣରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଅନ୍ତି । ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରଜାତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପ୍ରଜାତିର ଭୌଗୋଳିକ ବ୍ୟାପ୍ତି ସର୍ବାଧିକ । ଭାରତର ପୂର୍ବ ତଟରୁ ନେଇ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ, ଉତ୍ତର ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ବସବାସ କରନ୍ତି । ପ୍ରାଚୀନ ସମୟରେ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନରେ ମଧ୍ୟ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ବସବାସ କରୁଥିଲେ ।
ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ଏକ ବୃହତ୍ ଓ ସୁବିଧାବାଦୀ ଶିକାରୀ ଜୀବ । ନିଜ ପରିବାସରେ ଏହା ଖାଦ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳର ଶୀର୍ଷରେ ରହିଥାଏ । ଛକି ରହି ଶିକାର ଉପରେ ଅତର୍କିତ ଭାବେ ଆକ୍ରମଣ କରି ଶିକାରକୁ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ାଇ ମାରିଦେବା ପରେ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ନିଜ ଶିକାରକୁ ଗୋଟା ଗିଳି ପକାଇଥାଏ । ବଉଳା କୁମ୍ଭୀର ନିଜ ଶିକାର କ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଜୀବଙ୍କ ଶିକାର କରିପାରେ । ବଡ଼ ସାର୍କ୍ ମାଛ, ବିଭିନ୍ନ ଛୋଟ ବଡ଼ ମାଛ, ସରୀସୃପ, ପକ୍ଷୀ, ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ, ଅମେରୁଦଣ୍ଡୀ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ ଏପରିକି ସମୟେ ସମୟେ ଏମାନେ ମଣିଷମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ଦେଖାଯାଇଛି ।[୫][୬] ବଡ଼ ଆକାର, ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ମନୋଭାବ ଓ ଭୌଗୋଳିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସର୍ବବ୍ୟାପ୍ତି ପାଇଁ ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରମାନଙ୍କୁ ମନୁଷ୍ୟ ପାଇଁ ବିପଦ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । (ନୀଳ ନଦୀ କୁମ୍ଭୀରକୁ ମଧ୍ୟ ମନୁଷ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ବିପଜ୍ଜନକ ବୋଲି କୁହାଯାଏ) ।[୭][୮]
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନାଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Crocodile Specialist Group (1996). "Crocodylus porosus". The IUCN Red List of Threatened Species. 1996: e.T5668A11503588. doi:10.2305/IUCN.UK.1996.RLTS.T5668A11503588.en. Retrieved 24 November 2018.
- ↑ Allen, G. R. (1974). "The marine crocodile, Crocodylus porosus, from Ponape, Eastern Caroline Islands, with notes on food habits of crocodiles from the Palau Archipelago". Copeia. 1974 (2): 553. doi:10.2307/1442558. JSTOR 1442558.
- ↑ Britton, Adam R. C.; Whitaker, Romulus; Whitaker, Nikhil (2012). "Here be a Dragon: Exceptional Size in Saltwater Crocodile (Crocodylus porosus) from the Philippines". Herpetological Review. 43 (4): 541–546.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ "Crocodylus porosus". Animal Diversity Web. Retrieved 3 June 2015.
- ↑ Callaway, J. M., & Nicholls, E. L. (Eds.). (1997). Ancient marine reptiles. Academic Press.
- ↑ Blaber, S. J. (2008). Tropical estuarine fishes: ecology, exploration and conservation. John Wiley & Sons.
- ↑ "Saltwater Crocodile facts". Aquaticcommunity.com. Retrieved 22 June 2013.
In Australia, one or two fatal attacks are reported on average per year.
- ↑ Ross, Charles A; Garnett, Stephen, eds. (1989). Crocodiles and Alligators. Checkmark Books. ISBN 978-0816021741.
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ସମ୍ପାଦନା
- Fisheries Western Australia – Estuarine Crocodile Fact Sheet
- Saltwater crocodiles in freedom: Authentic pictures and descriptions
- Comprehensive Saltwater Crocodile web site unique information, plentiful images and video presentations
- Saltwater crocodile calls from Dr. Britton's crocodilian.com Archived 2011-07-08 at the Wayback Machine. site
- Brief discussion Archived 2011-11-20 at the Wayback Machine. from Dr. Britton and others discussing dromaeosaurid intelligence