ଉଇକିପିଡ଼ିଆ

ଚୀନ


ଚୀନ ଏସିଆରେ ଥିବା ଦେଶ । ଏହା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବାଧିକ ଜନ-ବହୁଳ ଦେଶ ।

ଚୀନ ପତକା
ଚୀନ ଅବସ୍ଥିତ

ଇତିହାସ

ସମ୍ପାଦନା
 
Retrach de Sun Yat-sen.
 
Sun Yat-sen, the father of modern China (seated on right), and Chiang Kai-shek, later President of the Republic of China
 
Fotografia de Chiang Kaishek, cap principau dei nacionalistas chinés.
 
Retrach de Yuan Shikai.

ଭୂଗୋଳ

ସମ୍ପାଦନା

ଧର୍ମ

ସମ୍ପାଦନା

ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଜନ

ସମ୍ପାଦନା

ଭାଷା

ସମ୍ପାଦନା

ରାଜନୀତି

ସମ୍ପାଦନା
ମୂଳ ଲେଖା: Politics of China
ପିପୁଲ୍ସ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ ଚାଇନା ହେଉଛି ଏକ ଦଳୀୟ ରାଜ୍ୟ ଯାହା ମାର୍କ୍ସବାଦୀ - ଲେନିନ୍ଷ୍ଟ ଚାଇନିଜ୍ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି (ସିସିପି)ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ | ଏହା ଚାଇନାକୁ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଅଳ୍ପ କେତେକ ଦେଶ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କରିଥାଏ | ଚୀନ୍ ସମ୍ବିଧାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ PRC ହେଉଛି ଏକ ସମାଜବାଦୀ ରାଜ୍ୟ ଯାହାକି ଏକ ଜନ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥାଏ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ଆଧାର କରି ରାଜ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡିକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟତାର ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିବେ। [୧] ଏବଂ " ଚାଇନାର ବ characteristics ଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସହିତ ସମାଜବାଦର ବ୍ୟାଖ୍ୟାକାରୀ ବ feature ଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଚାଇନାର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିର ନେତୃତ୍ୱ।" [୨]

PRC ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ନିଜକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ବୋଲି କହିଥାଏ, ଯେପରିକି "ସମାଜବାଦୀ ପରାମର୍ଶଦାତା ଗଣତନ୍ତ୍ର", [୩] ଏବଂ " ସମଗ୍ର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଲୋକ ଗଣତନ୍ତ୍ର " | [୪] ଅବଶ୍ୟ, ଦେଶକୁ ସାଧାରଣତ an ଏକ କ୍ଷମତାସୀନ ଏକ ଦଳୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଏ, [୫] [୬] ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ worldwideର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ମଧ୍ୟରେ, ବିଶେଷତ the ସାମ୍ବାଦିକ ସ୍ୱାଧୀନତା, ସଭା ସ୍ୱାଧୀନତା, ପ୍ରଜନନ ଅଧିକାର, ମୁକ୍ତ ସାମାଜିକ ସଂଗଠନ ଗଠନ, ଧର୍ମର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ମାଗଣା ପ୍ରବେଶ | [୭] ଇକୋନୋମିଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ୟୁନିଟର ଡେମୋକ୍ରାସି ଇଣ୍ଡେକ୍ସଦ୍ୱାରା ଚୀନ୍ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ "କ୍ଷମତାସୀନ ଶାସନ" ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି, 2022 ମସିହାରେ 167 ଦେଶ ମଧ୍ୟରୁ 156 ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି [୮]

ଚାଇନାର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି |

ସମ୍ପାଦନା
ମୂଳ ଲେଖା: Chinese Communist Party
 
ଚାଇନାର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ହେଉଛି ପିପୁଲ୍ସ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ ଚାଇନାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ତଥା ଶାସକ ରାଜନ political ତିକ ଦଳ।

ସିସିପି ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହାର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସଂସ୍ଥା ହେଉଛି ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଆୟୋଜିତ ହେଉଥିବା ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ । [୯] ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କମିଟି ଚୟନ କରେ, ଯାହା ପରେ ଦଳର ପଲିଟବୁରୋ, ପଲିଟବୁରୋ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି ଏବଂ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନେତୃତ୍ୱ ସାଧାରଣ ସଚିବ ( ଦଳର ନେତା ) ଚୟନ କରେ। [୯] ସାଧାରଣ ସଚିବ ରାଜ୍ୟ ତଥା ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚରମ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଅଧିକାର ରଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ଅନ inform ପଚାରିକ ଅଗ୍ରଣୀ ନେତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। [୧୦] ବର୍ତ୍ତମାନର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ହେଉଛନ୍ତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗ, ଯିଏ 15 ନଭେମ୍ବର 2012ରେ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ [୧୧] ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରରେ, ଏକ ସବଡିଭିଜନର ସିସିପି କମିଟିର ସଚିବ ସ୍ଥାନୀୟ ସରକାରୀ ସ୍ତରଠାରୁ ଅଧିକ; ଏକ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଭାଗର ସିସିପି କମିଟି ସଚିବ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ଥିବାବେଳେ ସହରର ସିସିପି କମିଟି ସଚିବ ମେୟରଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ। [୧୨] ଚାଇନାର ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅନୁକୂଳ ମାର୍କ୍ସବାଦଦ୍ୱାରା CCP ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଗାଇଡ୍ ହୋଇଛି | [୧୩]

ସରକାର

ସମ୍ପାଦନା
ମୂଳ ଲେଖା: Government of China
ଚାଇନାରେ ସରକାର କେବଳ ସିସିପିଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଅଛନ୍ତି। [୧୪] CCP ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକରେ ନିଯୁକ୍ତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ, ଅଧିକାଂଶ ବରିଷ୍ଠ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ CCP ସଦସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି | [୧୪]

ପ୍ରାୟ 3000 ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ବିଧାନ ସଭା ନ୍ୟାସନାଲ ପିପୁଲ୍ସ କଂଗ୍ରେସ (NPC) ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାବରେ " ରାଜ୍ୟ ଶକ୍ତିର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଙ୍ଗ " ଅଟେ, [୧] ଏହାକୁ ଏକ " ରବର ଷ୍ଟାମ୍ପ " ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। [୧୫] NPC ପ୍ରତିବର୍ଷ ବ meets ଠକ କରୁଥିବାବେଳେ NPC ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି, NPC ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ 150 ସଦସ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାସରେ ଦୁଇଥର ସାକ୍ଷାତ କରନ୍ତି | [୧୫] ନିର୍ବାଚନ ପରୋକ୍ଷ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ନୁହେଁ, ସମସ୍ତ ସ୍ତରରେ ନାମାଙ୍କନଗୁଡିକ CCPଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ | [୪] ସିସିପି ନେତୃତ୍ୱକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ସର୍ତ୍ତରେ ଅନ୍ୟ ଆଠଟି ଛୋଟ ଦଳଙ୍କ ନାମମାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ with ସହିତ NPC ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଛି | [୧୬]

ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଉଛନ୍ତି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିନିଧୀ, ଏନପିସିଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ | ବର୍ତ୍ତମାନର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଉଛନ୍ତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗ, ଯିଏକି ସିସିପିର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ତଥା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସାମରିକ ଆୟୋଗର ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ଚୀନ୍‌ର ପ୍ରମୁଖ ନେତା କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଲି କିଆଙ୍ଗ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ inated ାରା ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଏନପିସି ଦ୍ elected ାରା ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସାଧାରଣତ the ପଲିଟବୁରୋ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି (ପିଏସସି)ର ଦ୍ୱିତୀୟ କିମ୍ବା ତୃତୀୟ ମାନ୍ୟତା ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। ଚାରିଜଣ ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ, ରାଜ୍ୟ କାଉନସିଲର ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆୟୋଗର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଚୀନ୍‌ର କ୍ୟାବିନେଟ୍‌ରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି। [୧] ଚାଇନାର ପିପୁଲ୍ସ ପଲିଟିକାଲ୍ କନସଲଟେସନ୍ କନଫରେନ୍ସ (ସିପିପିସିସି) ହେଉଛି ଏକ ରାଜନ political ତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ସଂସ୍ଥା ଯାହାକି ଚୀନର “ ମିଳିତ ଫ୍ରଣ୍ଟ ” ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯାହା CCPକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଅଣ ସିସିପି ସ୍ୱର ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି | ଜନ କଂଗ୍ରେସ ପରି, ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ସିପିପିସିସି ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି, ସିପିପିସିର ଜାତୀୟ କମିଟି PSCର ଚତୁର୍ଥ ମାନ୍ୟତା ସଦସ୍ୟ ୱାଙ୍ଗ ହୁନିଙ୍ଗଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅଛି। [୧୭]

The governance of China is characterized by a high degree of political centralization but significant economic decentralization.[୧୮][୧୯]::{{{1}}} ନୀତି ଉପକରଣ କିମ୍ବା ପ୍ରକ୍ରିଯ଼ାଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକ ବ୍ଯ଼ାପକ ଭାବେ ପ୍ରଯ଼ୋଗ କରାଯିବା ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥାନୀଯ଼ ସ୍ତରରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ଏକ ନୀତି ପ୍ରକ୍ରିଯ଼ା ହୋଇଥାଏ ଯେଉଁଥିରେ ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ମତାମତ ସାମିଲ ଥାଏ।[୨୦]::{{{1}}} ସାଧାରଣତଃ, ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀଯ଼ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତି, ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅନୌପଚାରିକ ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ ସାଇଟ୍ ପରିଦର୍ଶନକୁ ସ୍ଥାନୀଯ଼ ନୀତି ପରୀକ୍ଷଣ କିମ୍ବା ପାଇଲଟ ପ୍ରୋଗ୍ରାମର ଦିଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ କିମ୍ବା ପରାମର୍ଶ ଦେବାକୁ ବ୍ଯ଼ବହାର କରନ୍ତି।[୨୦]::{{{1}}}">: 71  ସାଧାରଣ ଆଭିମୁଖ୍ଯ଼ ହେଉଛି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ସ୍ଥାନୀଯ଼ ସ୍ତରରେ ନୀତି ବିକଶିତ ହେବା ପରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ନୀତି, ଆଇନ କିମ୍ବା ନିଯ଼ମାବଳୀର ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ _ : 71 

ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗ

ସମ୍ପାଦନା
ମୂଳ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ: Administrative divisions of China, Districts of Hong Kong, ଏବଂ Municipalities and parishes of Macau
[୨୧] ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାବରେ ଏକ ଏକକ ରାଜ୍ଯ଼ ଯାହା 23ଟି ପ୍ରଦେଶରେ ବିଭକ୍ତ, [2] ପାଞ୍ଚଟି ସ୍ୱଯ଼ଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ (ପ୍ରତ୍ଯ଼େକ ଏକ ମନୋନୀତ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସହିତ) ଏବଂ ଚାରୋଟି ପ୍ରତ୍ଯ଼କ୍ଷ-ପ୍ରଶାସିତ ପୌରପାଳିକା-ସାମୂହିକ ଭାବରେ "ମୁଖ୍ଯ଼ ଭୂମି ଚୀନ୍" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା-ତଥା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଶାସନିକ ଅଞ୍ଚଳ (ହଂକଂ ଏବଂ ମାକାଉର ସାର୍ସ୍) | ପିଆରସି ତାଇୱାନ ଦ୍ୱୀପ ଏହାର ତାଇୱାନ ପ୍ରଦେଶ, କିମେନ ଏବଂ ମାଟ୍ସୁ ଫୁଜିଆନ ପ୍ରଦେଶର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରେ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ROC ନିଯ଼ନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜକୁ ହାଇନାନ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଗୁଆଙ୍ଗଡୋଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶ ଏକ ଅଂଶ ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ, ଯଦିଓ ଏହି ସମସ୍ତ ଅଞ୍ଚଳଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ | ଚୀନ୍ ଗଣତନ୍ତ୍ର (ROC) [୨୨] [୨୩] [୨୪] ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ଚୀନ୍ର ମୁଖ୍ଯ଼ ଭୂଖଣ୍ଡର ସମସ୍ତ 31ଟି ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଭାଗକୁ ଛଅଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେଃ ଉତ୍ତର ଚୀନ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଚୀନ, ପୂର୍ବ ଚୀନ, ଦକ୍ଷିଣ କେନ୍ଦ୍ରୀଯ଼ ଚୀନ, ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଚୀନ ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଚୀନ।

ପି. ଆର. ସି.ର 179ଟି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସଦସ୍ଯ଼ ରାଷ୍ଟ୍ର ସହିତ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ଏବଂ 174ଟିରେ ଦୂତାବାସ ପରିଚାଳନା କରୁଛି। 2021 [୨୫], ଚୀନ୍ର ବିଶ୍ୱର ଯେକୌଣସି ଦେଶର ସର୍ବବୃହତ୍ କୂଟନୈତିକ ନେଟୱାର୍କ ରହିଛି। 1971 [୨୬], ପିଆରସି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘରେ ଚାଇନାର ଏକମାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ଏବଂ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦ ପାଞ୍ଚ ସ୍ଥାଯ଼ୀ ସଦସ୍ଯ଼ଙ୍କ ମଧ୍ଯ଼ରୁ ଜଣେ ଭାବରେ ଚୀନ୍ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ବଦଳାଇଥିଲା। [୨୭] ଜି20-20, [୨୮] ଏସ୍ସିଓ, [୨୯] ପୂର୍ବ ଏସିଆ ସମ୍ମିଳନୀ, [୩୦] ଏବଂ ଏପିଇସି ସମେତ ଆନ୍ତଃସରକାରୀ ସଂଗଠନର ସଦସ୍ଯ଼ ଅଟେ। [୩୧] ମଧ୍ଯ଼ ଅଣ-ମିଳିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ସଦସ୍ଯ଼ ଏବଂ ନେତା ଥିଲେ, ଏବଂ ତଥାପି ନିଜକୁ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ଓକିଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି | [୩୨], ରୁଷ, ଭାରତ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ସହିତ, ଚୀନ୍ ଉଦୀଯ଼ମାନ ପ୍ରମୁଖ ଅର୍ଥନୀତିର ବ୍ରିକ୍ସ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ଯ଼ ଏବଂ ଏପ୍ରିଲ 2011ରେ ଗୋଷ୍ଠୀର ତୃତୀଯ଼ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମ୍ମିଳନୀ ଆଯ଼ୋଜନ କରିଥିଲା।

[୩୩] ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଏକ-ଚୀନ୍ ନୀତିକୁ ବଜାଯ଼ ରଖିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଏହି ମତ ରହିଛି ଯେ ଚୀନ୍ ନାମରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ସାର୍ବଭୌମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଛି, ଯାହାକୁ ପିଆରସି ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ ଏବଂ ତାଇୱାନ ସେହି ଚାଇନାର ଅଂଶ | [୩୩] ଅନନ୍ଯ଼ ସ୍ଥିତି PRCକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଉଥିବା ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଅନନ୍ଯ଼ "ଏକ-ଚୀନ୍ ନୀତି" ବଜାଯ଼ ରଖିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଛି ଯାହା ପରସ୍ପରଠାରୁ ଭିନ୍ନ | କିଛି ଦେଶ ତାଇୱାନ ଉପରେ PRCର ଦାବିକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକାର କରୁଥିବାବେଳେ ଆମେରିକା ଏବଂ ଜାପାନ ସମେତ ଅନ୍ଯ଼ମାନେ କେବଳ ଏହି ଦାବିକୁ ସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତି | [୩୪] ଦେଶମାନେ ତାଇୱାନକୁ କୂଟନୈତିକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିବା ବେଳେ ଚୀନ୍ ଅଧିକାରୀମାନେ ଅନେକ ସମଯ଼ରେ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି, [୩୫] ବିଶେଷ କରି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବିକ୍ରଯ଼ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ। [୩୬] ଦେଶ ROCରୁ PRCକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ବଦଳାଇଛନ୍ତି ଯେହେତୁ 1971ରେ ଜାତିସଂଘରେ ପୂର୍ବତନ ସ୍ଥାନ ବଦଳାଇଥିଲା।

 
21 ମେ 2014ରୁଷିଆ ଚୀନ ଏବଂ ରୁଷ 400 ବିଲିଯ଼ନ ଡଲାରର ଗ୍ଯ଼ାସ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ରୁଷିଆ ଚୀନକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ବାଷ୍ପ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛି।

[୩୭] ଚାଇନାର ବୈଦେଶିକ ନୀତିର ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରିମିଯ଼ର ଝୋ ଏନଲାଇଙ୍କ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନର ପାଞ୍ଚଟି ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଏବଂ ଏହା ମଧ୍ଯ଼ "ଏକରୂପତା ବିନା ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ଯ଼"ର ଧାରଣାଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ, ଯାହା ଆଦର୍ଶଗତ ପାର୍ଥକ୍ଯ଼ ସତ୍ତ୍ୱେ ରାଜ୍ଯ଼ମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯ଼ରେ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ | [୩୮][୩୯] ନୀତି ଚୀନକୁ ସୁଦାନ, ଉତ୍ତର କୋରିଆ ଏବଂ ଇରାନ ଭଳି ପାଶ୍ଚାତ୍ଯ଼ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକଦ୍ୱାରା ବିପଜ୍ଜନକ ଏବଂ ଦମନକାରୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ବଜାଯ଼ ରଖିବା କିମ୍ବା ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ କରିଥାଇପାରେ। [୪୦][୪୧]ମିଆଁମାର ସହିତ ଚୀନର ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କରେ ଏହାର ଶାସକ ସରକାର ତଥା ଆରାକାନ୍ ଆର୍ମି ସମେତ ଏହାର ଜାତିଗତ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ପାଇଁ ସମର୍ଥନ ରହିଛି। [୪୨][୪୩][୪୪] ସହିତ ଚୀନର ଘନିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି, [୪୫] ଏବଂ ଦୁଇ ଦେଶ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦରେ ପ୍ରାଯ଼ତଃ ମିଳିତ ଭାବରେ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତି। [୪୬] ଆମେରିକା ସହିତ ଚୀନର ସମ୍ପର୍କ ଜଟିଳ, ଏବଂ ଏଥିରେ ଗଭୀର ବାଣିଜ୍ଯ଼ ସମ୍ପର୍କ କିନ୍ତୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜନୈତିକ ପାର୍ଥକ୍ଯ଼ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |

[୪୭][୪୮] ଦଶକର [୪୯] ଚୀନ୍ ବାଣିଜ୍ଯ଼ ଏବଂ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଆଫ୍ରିକୀଯ଼ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଜଡିତ ହେବାର ନୀତି ଅନୁସରଣ କରିଛି। [୫୦] ଯ଼ୁରୋପୀଯ଼ ସଂଘ ସହିତ ବ୍ଯ଼ାପକ ଏବଂ ଅତ୍ଯ଼ଧିକ ବିବିଧ ବାଣିଜ୍ଯ଼ ସମ୍ପର୍କ ବଜାଯ଼ ରଖିଛି, ଏବଂ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ଏହାର ସର୍ବବୃହତ ବାଣିଜ୍ଯ଼ିକ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇପାରିଛି। [୫୧]ଆସିଆନ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ [୫୨] ଏବଂ ପ୍ରମୁଖ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକୀଯ଼ ଅର୍ଥବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ସହିତ ଚୀନର ଦୃଢ଼ ବାଣିଜ୍ଯ଼ିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି, [୫୩] ଏବଂ ଏହା ବ୍ରାଜିଲ, ଚିଲି, ପେରୁ, ଉରୁଗୁଏ, ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ଏବଂ ଅନ୍ଯ଼ାନ୍ଯ଼ ଅନେକ ଦେଶମାନଙ୍କର ସର୍ବବୃହତ୍ ବାଣିଜ୍ଯ଼ିକ ଅଂଶୀଦାର।

[୫୪], ଚୀନ ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ ଇନିସିଏଟିଭ୍ (BRI) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା, ଯାହା ଏକ ବୃହତ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀଯ଼ ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା, ଯାହାର ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣ ବାର୍ଷିକ $50-100 ବିଲିଯ଼ନ ଡଲାର ଥିଲା। [୫୫]. ଆର. ଆଇ. ଆଧୁନିକ ଇତିହାସର ସର୍ବବୃହତ ବିକାଶ ଯୋଜନା ମଧ୍ଯ଼ରୁ ଗୋଟିଏ ହୋଇପାରେ। ଗତ ଛଅ ବର୍ଷ ମଧ୍ଯ଼ରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖନୀଯ଼ ଭାବରେ ବିସ୍ତାର କରିଛି ଏବଂ ଏପ୍ରିଲ 2020 ସୁଦ୍ଧା , 138ଟି ଦେଶ ଏବଂ 30ଟି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀଯ଼ ସଂଗଠନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |   ବୈଦେଶିକ ନୀତି ସମ୍ବନ୍ଧକୁ ତୀବ୍ର କରିବା ବ୍ଯ଼ତୀତ, ବିଶେଷ କରି ଦକ୍ଷ ପରିବହନ ମାର୍ଗ ନିର୍ମାଣ ଉପରେ ଧ୍ଯ଼ାନ ଦିଆଯାଇଛି, ବିଶେଷ କରି ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ଯ଼ୁରୋପ ସହିତ ଏହାର ସଂଯୋଗ ସହିତ ସାମୁଦ୍ରିକ ସିଲ୍କ ରୋଡ [୫୬][୫୭] ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ଼କ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅନେକ ଋଣ ଛାଡ଼ ନୁହେଁ ଏବଂ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କଠାରୁ ଋଣ ରିଲିଫ୍ ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଅନେକ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି।

ସାମାଜିକ-ରାଜନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏବଂ ମାନବାଧିକାର

ସମ୍ପାଦନା
 
2017ରେ ସରକାରୀ ହେପାଜତରେ ଥିବା ସମଯ଼ରେ ଅଙ୍ଗ ବିଫଳତା ହେତୁ ମୃତ୍ଯ଼ୁବରଣ କରିଥିବା ଚୀନ୍ର ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଲିଉ ଜିଆବୋ ସ୍ମୃତିରେ ମାର୍ଚ୍ଚ

[୫୮][୭]ଚୀନରେ ମାନବାଧିକାର ପରିସ୍ଥିତି ବିଦେଶୀ ସରକାର, ବିଦେଶୀ ପ୍ରେସ୍ ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ଅଣ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନମାନଙ୍କଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଲୋଚନା କରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ବିନା ବିଚାରରେ ଅଟକ ରଖିବା, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ସ୍ୱୀକାରୋକ୍ତି, ନିର୍ଯ୍ୟ଼ାତନା, ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏବଂ ଅତ୍ଯ଼ଧିକ ବ୍ଯ଼ବହାର ଭଳି ବ୍ଯ଼ାପକ ନାଗରିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଇଛି। [୫୮] ଆରମ୍ଭ ପରଠାରୁ, ଫ୍ରିଡମ୍ ହାଉସ୍ ଏହାର ବିଶ୍ୱରେ ଫ୍ରିଡମ୍ ସର୍ଭେରେ ଚୀନ୍କୁ "ମୁକ୍ତ ନୁହେଁ" ଭାବରେ ମାନ୍ଯ଼ତା ଦେଇଛି, [୭] ଯେତେବେଳେ ଆମ୍ନେଷ୍ଟି ଇଣ୍ଟରନ୍ଯ଼ାସନାଲ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନବିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଡକ୍ଯ଼ୁମେଣ୍ଟ କରିଛି। ଚୀନ ସମ୍ବିଧାନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ନାଗରିକଙ୍କ "ମୌଳିକ ଅଧିକାର" ମଧ୍ଯ଼ରେ ରହିଛି ବାକ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା, ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ବିଚାରର ଅଧିକାର, ଧର୍ମର ସ୍ୱାଧୀନତା ଅଧିକାର, ସାର୍ବଜନୀନ ମତାଧିକାର ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଧିକାର [୫୯][୬୦], ବାସ୍ତବରେ, ଏହି ବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ଗୁଡ଼ିକ ରାଜ୍ଯ଼ ଦ୍ବାରା ଅପରାଧିକ ଅଭିଯୋଜନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ। [୬୧]ଏଲଜିବିଟି ଅଧିକାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଚୀନରେ ସୀମିତ ସୁରକ୍ଷା ରହିଛି।

[୬୨] ସରକାରୀ ନୀତି ଏବଂ ଶାସକ ସିସିପିର କିଛି ସମାଲୋଚନାକୁ ସହ୍ଯ଼ କରାଯାଏ, ରାଜନୈତିକ ଭାଷଣ ଏବଂ ସୂଚନାର ସେନ୍ସରସିପ୍ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ କଠୋର ଏବଂ ନିଯ଼ମିତ ଭାବରେ ସାମୂହିକ କାର୍ଯ୍ୟ଼କୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ବ୍ଯ଼ବହୃତ ହୁଏ | [୬୩] ମଧ୍ଯ଼ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବ୍ଯ଼ାପକ ଏବଂ ଅତ୍ଯ଼ାଧୁନିକ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେନ୍ସରସିପ୍ ବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ୱେବସାଇଟ୍ ଅବରୋଧ କରାଯାଇଛି। ସରକାର ଲୋକପ୍ରିଯ଼ ବିକ୍ଷୋଭ ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଦମନ କରନ୍ତି ଯାହା ଏହା "ସାମାଜିକ ସ୍ଥିରତା" ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ଯ଼ ବିପଦ ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ | [୬୪] [୬୫] ମଧ୍ଯ଼ ଦେଶରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ସାମାଜିକ ନିଯ଼ନ୍ତ୍ରଣର ମାଧ୍ଯ଼ମ ଭାବେ କ୍ଯ଼ାମେରା, ମୁହଁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ସଫ୍ଟୱେଯ଼ାର୍, ସେନ୍ସର୍ ଏବଂ ବ୍ଯ଼କ୍ତିଗତ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ତଦାରଖ ପାଇଁ ଏକ ବିଶାଳ ଗୁପ୍ତଚର ନେଟୱାର୍କ ବ୍ଯ଼ବହାର କରିଥାଏ।

 
ଜିନଜିଆଙ୍ଗ, ଚୀନ୍ ଉଇଘୁରମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଗଣହତ୍ଯ଼ା କରିଥିବା ଏବଂ ଶିବିରରେ ଏକ ମିଲିଯ଼ନରୁ ଅଧିକ ଉଇଘୁର ଏବଂ ଅନ୍ଯ଼ାନ୍ଯ଼ ଜାତିଗତ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁଙ୍କୁ ଅଟକ ରଖିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି।

[୬୬][୬୭] ଉପରେ ନିଯ଼ମିତ ଭାବରେ ତିବ୍ଦତ ଏବଂ ଜିନଜିଆଙ୍ଗ ବଡ଼ ଧରଣର ଦମନ ଏବଂ ମାନବିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି, [୬୮] [୬୯] [୭୦] ଯେଉଁଠାରେ ବହୁ ସଂଖ୍ଯ଼କ ଜାତିଗତ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁ ବାସ କରନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ହିଂସାତ୍ମକ ପୋଲିସ୍ ଦମନ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଦମନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | 2017 [୭୧] ଚୀନ୍ ସରକାର ଜିନଜିଆଙ୍ଗରେ ଏକ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟ଼ାନୁଷ୍ଠାନରେ ନିଯ଼ୋଜିତ ଅଛନ୍ତି, ପ୍ରାଯ଼ ଏକ ନିଯ଼ୁତ ଉଇଘୁର ଏବଂ ଅନ୍ଯ଼ାନ୍ଯ଼ ଜାତିଗତ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁଙ୍କୁ ଅଟକ ଶିବିରରେ ଅଟକ ରଖାଯାଇଛି ଯାହା ବନ୍ଦୀଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତାଧାରା, ସେମାନଙ୍କର ପରିଚଯ଼ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ଯ଼ ରଖିଛି। [୭୨] ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାଯ଼ୀ, ରାଜନୈତିକ ଉପଦେଶ, ନିର୍ଯ୍ୟ଼ାତନା, ଶାରୀରିକ ଏବଂ ମାନସିକ ନିର୍ଯାତନା, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ବନ୍ଧ୍ଯ଼ାକରଣ, ଯୌନ ଶୋଷଣ ଏବଂ ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ଶ୍ରମ ଏହି ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକରେ ସାଧାରଣ | 2020ର [୭୩] ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାଯ଼ୀ, ଉଇଘୁରମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଚୀନ୍ର ବ୍ଯ଼ବହାର ଜାତିସଂଘର ଗଣହତ୍ଯ଼ାର ସଂଜ୍ଞାକୁ ପୂରଣ କରେ, [୭୪] ଯେତେବେଳେ ଏକ ପୃଥକ ଜାତିସଂଘ ମାନବାଧିକାର କାର୍ଯ୍ୟ଼ାଳଯ଼ ରିପୋର୍ଟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସେମାନେ ମାନବତା ବିରୋଧୀ ଅପରାଧ ପାଇଁ ସମ୍ଭାବ୍ଯ଼ ସଂଜ୍ଞା ପୂରଣ କରିପାରିବେ। [୭୫] କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ମଧ୍ଯ଼ ହଂକଂ ଅସନ୍ତୋଷ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ଼ାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି, ବିଶେଷ କରି 2020ରେ ଏକ ଜାତୀଯ଼ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ପାରିତ ହେବା ପରେ।

 
2019-20 ହଂକଂ ବିକ୍ଷୋଭ

2017 ଏବଂ 2020 ରେ, ପିଉ ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟର ଧର୍ମ ଉପରେ ଚୀନ୍ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଗୁଡ଼ିକର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମଧ୍ଯ଼ରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି, ଯଦିଓ ଚାଇନାରେ ଧାର୍ମିକ ସମ୍ବନ୍ଧୀଯ଼ ସାମାଜିକ ଶତ୍ରୁତାର ତୀବ୍ରତା କମ୍ | [୭୬] [୭୭] ଗ୍ଲୋବାଲ ସ୍ଲେଭରୀ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ 2016ରେ ଜନସଂଖ୍ଯ଼ାର 38 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ (ଆଇଡି1) ମାନବ ଚୋରାଚାଲାଣ, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ଶ୍ରମ, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ବିବାହ, ଶିଶୁ ଶ୍ରମ ଏବଂ ରାଜ୍ଯ଼ଦ୍ୱାରା ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ଶ୍ରମ ସମେତ "ଆଧୁନିକ ଦାସତ୍ୱ ପରିସ୍ଥିତିରେ" ରହୁଛନ୍ତି। [୭୮] ମାଧ୍ଯ଼ମରେ ରାଜ୍ଯ଼ଦ୍ୱାରା ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ପୁନଃ ଶିକ୍ଷା (ଲାଓଜିଲାଜିଆଓ) ପ୍ରଣାଳୀକୁ 2013ରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅଭ୍ଯ଼ାସ କେତେ ପରିମାଣରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଛି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ। [୭୯] ମାଧ୍ଯ଼ମରେ ବହୁତ ବଡ ସଂସ୍କାର (ଲାଗାଇ ସିଷ୍ଟମରେ ଶ୍ରମ କାରାଗାର କାରଖାନା, ଅଟକ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ପୁନଃ ଶିକ୍ଷା ଶିବିର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ) ଜୁନ୍ 2008ରେ ଲାଓଗାଇ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ ଏହି ସୁବିଧା ମଧ୍ଯ଼ରୁ ପ୍ରାଯ଼ 1,422ଟି ଥିଲା, ଯଦିଓ ଏହା ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ଯ଼ା ସମ୍ଭବତଃ ଏକ କମ୍ ଆକଳନ |

ସରକାରଙ୍କ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମତାମତ

ସମ୍ପାଦନା

[୮୦] ରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତା ମଧ୍ଯ଼ରେ ଧନୀ ଓ ଗରିବଙ୍କ ମଧ୍ଯ଼ରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ବ୍ଯ଼ବଧାନ ଏବଂ ସରକାରୀ ଦୁର୍ନୀତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। [୧୮], ଆନ୍ତର୍ଜାତୀଯ଼ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଚୀନ୍ ଜନସାଧାରଣ ସେମାନଙ୍କର ସରକାରଙ୍କୁ ନେଇ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ସନ୍ତୋଷ ଅଛନ୍ତି |[୧୮]:(p137) ଏହି ମତାମତ ସାଧାରଣତଃ ଚାଇନାର ଜନସଂଖ୍ଯ଼ାର ବୃହତ ବର୍ଗ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଭୌତିକ ଆରାମ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ତଥା ସରକାରଙ୍କ ଧ୍ଯ଼ାନ ଏବଂ ପ୍ରତିକ୍ରିଯ଼ାଶୀଳତାର କାରଣ ଅଟେ। [୧୮]::{{{1}}} ବିଶ୍ୱ ମୂଲ୍ଯ଼ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଅନୁଯାଯ଼ୀ (2022) 91% ଚୀନ୍ ଉତ୍ତରଦାତାମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସରକାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିଛନ୍ତି।[୮୧]::{{{1}}} ଜୁଲାଇ 2020ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ଯ଼ାଳଯ଼ ସର୍ବେକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ 2003 ପରଠାରୁ ସରକାର ପ୍ରତି ନାଗରିକ ସନ୍ତୁଷ୍ଟି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଇତିହାସରେ ଚୀନ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏବଂ ସକ୍ଷମ ଭାବରେ ମାନ୍ଯ଼ତା ଦେଇଛି।

ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
  1. ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ "Constitution of the People's Republic of China". National People's Congress. 20 November 2019. Retrieved 20 March 2021."Constitution of the People's Republic of China".
  2. ↑ Wei, Changhao (11 March 2018). "Annotated Translation: 2018 Amendment to the P.R.C. Constitution (Version 2.0)". NPC Observer. Retrieved 22 August 2019.Wei, Changhao (11 March 2018).
  3. ↑ Jia, Qinglin (1 January 2013). "The Development of Socialist Consultative Democracy in China". Qiushi. Archived from the original on 9 March 2017. Retrieved 13 May 2018.Jia, Qinglin (1 January 2013).
  4. ↑ ୪.୦ ୪.୧ "Democracy". Decoding China. Heidelberg University. 4 February 2021. Retrieved 2022-08-22."Democracy".
  5. ↑ Ringen, Stein (2016). The Perfect Dictatorship: China in the 21st Century. Hong Kong University Press. p. 3. ISBN 978-9-888-20893-7.Ringen, Stein (2016).
  6. ↑ Qian, Isabelle; Xiao, Muyi; Mozur, Paul; Cardia, Alexander (21 June 2022). "Four Takeaways From a Times Investigation Into China's Expanding Surveillance State". The New York Times. Retrieved 23 July 2022.Qian, Isabelle; Xiao, Muyi; Mozur, Paul; Cardia, Alexander (21 June 2022).
  7. ↑ ୭.୦ ୭.୧ ୭.୨ "Freedom in the World 2023: China". Freedom House. 2023. Retrieved 15 May 2023."Freedom in the World 2023: China".
  8. ↑ "The world's most, and least, democratic countries in 2022". The Economist. 1 February 2023. Retrieved 2 February 2023."The world's most, and least, democratic countries in 2022".
  9. ↑ ୯.୦ ୯.୧ Ruwitch, John (2022-10-13). "China's major party congress is set to grant Xi Jinping a 3rd term. And that's not all". NPR. Retrieved 2022-10-15.Ruwitch, John (13 October 2022).
  10. ↑ Hernández, Javier C. (25 October 2017). "China's 'Chairman of Everything': Behind Xi Jinping's Many Titles". The New York Times. Archived from the original on 25 October 2017. Retrieved 14 January 2020. Mr. Xi's most important title is general secretary, the most powerful position in the Communist Party. In China's one party system, this ranking gives him virtually unchecked authority over the government.Hernández, Javier C. (25 October 2017).
  11. ↑ Phillips, Tom (24 October 2017). "Xi Jinping becomes most powerful leader since Mao with China's change to constitution". The Guardian. Archived from the original on 24 October 2017. Retrieved 24 October 2017.Phillips, Tom (24 October 2017).
  12. ↑ Lawrence, Susan V.; Lee, Mari Y. (24 November 2021). "China's Political System in Charts: A Snapshot Before the 20th Party Congress". Congressional Research Service. Retrieved 20 December 2022.Lawrence, Susan V.; Lee, Mari Y. (24 November 2021).
  13. ↑ "Xi reiterates adherence to socialism with Chinese characteristics". Xinhua News Agency. 5 January 2013. Archived from the original on 1 February 2016. Retrieved 14 January 2020.{{cite news}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link).
  14. ↑ ୧୪.୦ ୧୪.୧ Ma, Josephine (17 May 2021). "Party-state relations under China's Communist Party: separation of powers, control over government and reforms". South China Morning Post. Retrieved 23 June 2023.Ma, Josephine (17 May 2021).
  15. ↑ ୧୫.୦ ୧୫.୧ "How China is Ruled: National People's Congress". BBC News. Retrieved 14 July 2009."How China is Ruled: National People's Congress".
  16. ↑ "China: Nipped In The Bud – Background". Human Rights Watch. Retrieved 2021-03-18."China: Nipped In The Bud – Background".
  17. ↑ Tiezzi, Shannon (4 March 2021). "What Is the CPPCC Anyway?". The Diplomat. Retrieved 21 August 2022.Tiezzi, Shannon (4 March 2021).
  18. ↑ ୧୮.୦ ୧୮.୧ ୧୮.୨ ୧୮.୩ Jin, Keyu (2023). The New China Playbook: Beyond Socialism and Capitalism. Viking. ISBN 978-1-9848-7828-1.Jin, Keyu (2023).
  19. ↑ Heilmann, Sebastian (2018). Red Swan: How Unorthodox Policy-Making Facilitated China's Rise. The Chinese University of Hong Kong Press. ISBN 978-962-996-827-4.Heilmann, Sebastian (2018).
  20. ↑ ୨୦.୦ ୨୦.୧ Brussee, Vincent (2023). Social Credit: The Warring States of China's Emerging Data Empire. Palgrave MacMillan. ISBN 9789819921881.Brussee, Vincent (2023).
  21. ↑ "Administrative Division". State Council of the People's Republic of China. 26 August 2014. Retrieved 2022-12-19."Administrative Division".
  22. ↑ Chang, Bi-yu (2015). Place, Identity, and National Imagination in Post-war Taiwan. Routledge. pp. 35–40, 46–60. ISBN 978-1-317-65812-2.Chang, Bi-yu (2015).
  23. ↑ "What's behind China-Taiwan tensions?". BBC News. 2015-11-06. Retrieved 2022-11-10."What's behind China-Taiwan tensions?".
  24. ↑ Kerry Brown (2013). Contemporary China. Macmillan International Higher Education – University of Sydney. p. 7. ISBN 978-1-137-28159-3. Archived from the original on 3 November 2020.Kerry Brown (2013).
  25. ↑ "Global Diplomacy Index – Country Rank". Lowy Institute. Archived from the original on 1 February 2019. Retrieved 13 October 2020."Global Diplomacy Index – Country Rank" Archived 2019-02-01 at the Wayback Machine..
  26. ↑ Chang, Eddy (22 August 2004). "Perseverance will pay off at the UN". The Taipei Times. Archived from the original on 6 August 2007.Chang, Eddy (22 August 2004).
  27. ↑ "About APEC". Asia-Pacific Economic Cooperation. September 2021. Retrieved 4 July 2023."About APEC".
  28. ↑ "About G20". G20. Retrieved 4 July 2023."About G20".
  29. ↑ "Riyadh joins Shanghai Cooperation Organization as ties with Beijing grow". Reuters. 2023-03-29. Retrieved 2023-11-22."Riyadh joins Shanghai Cooperation Organization as ties with Beijing grow".
  30. ↑ "EAS Participating Countries". East Asia Summit. Retrieved 4 July 2023."EAS Participating Countries".
  31. ↑ "China says communication with other developing countries at Copenhagen summit transparent". People's Daily. 21 December 2009. Retrieved 31 January 2019."China says communication with other developing countries at Copenhagen summit transparent".
  32. ↑ "Bric summit ends in China with plea for more influence". BBC News. 14 April 2011. Retrieved 24 October 2011."Bric summit ends in China with plea for more influence".
  33. ↑ ୩୩.୦ ୩୩.୧ Drun, Jessica (28 December 2017). "One China, Multiple Interpretations". Center for Advanced China Research. Retrieved 11 January 2023.Drun, Jessica (28 December 2017).
  34. ↑ Macartney, Jane (1 February 2010). "China says US arms sales to Taiwan could threaten wider relations". The Times. Retrieved 18 January 2020.Macartney, Jane (1 February 2010).
  35. ↑ "Taiwan's Ma to stopover in US: report". Agence France-Presse. 12 January 2010. Archived from the original on 9 September 2015. Retrieved 30 January 2024.{{cite news}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link).
  36. ↑ Hale, Erin (25 October 2021). "Taiwan taps on United Nations' door, 50 years after departure". Al Jazeera. Retrieved 11 January 2023.Hale, Erin (25 October 2021).
  37. ↑ Keith, Ronald C. China from the inside out – fitting the People's republic into the world. PlutoPress. pp. 135–136.Keith, Ronald C. China from the inside out – fitting the People's republic into the world.
  38. ↑ Martel, William C. (29 June 2012). "An Authoritarian Axis Rising?". The Diplomat. Archived from the original on 16 December 2013.Martel, William C. (29 June 2012).
  39. ↑ Timothy Webster (17 May 2013). "China's Human Rights Footprint in Africa". Case Western Reserve University School of Law. pp. 628 and 638.Timothy Webster (17 May 2013).
  40. ↑ DAVID BREWSTER (8 November 2022). "How China, India and Bangladesh could be drawn into Myanmar's conflict". Lowy Institute (in ଇଂରାଜୀ).DAVID BREWSTER (8 November 2022).
  41. ↑ Maria Siow (2021-03-27). "Could Myanmar's ethnic armed groups turn the tide against the junta, with a little help from Beijing?". South China Morning Post (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 2023-11-27. Retrieved 2023-11-27.Maria Siow (27 March 2021).
  42. ↑ "Xi Jinping: Russia-China ties 'guarantee world peace'". BBC News. 23 March 2013. Retrieved 23 March 2013."Xi Jinping: Russia-China ties 'guarantee world peace'".
  43. ↑ Gladstone, Rick (19 July 2012). "Friction at the U.N. as Russia and China Veto Another Resolution on Syria Sanctions". The New York Times. Archived from the original on 1 January 2022. Retrieved 15 November 2012.Gladstone, Rick (19 July 2012).
  44. ↑ "Energy to dominate Russia President Putin's China visit". BBC News. 5 June 2012. Retrieved 16 January 2020."Energy to dominate Russia President Putin's China visit".
  45. ↑ Davidson, Helen (16 March 2022). "How close are China and Russia and where does Beijing stand on Ukraine?". The Guardian. Retrieved 11 January 2023.Davidson, Helen (16 March 2022).
  46. ↑ Martin, Eric; Monteiro, Ana (7 February 2023). "US-China Goods Trade Hits Record Even as Political Split Widens". Bloomberg News. Retrieved 16 May 2023.Martin, Eric; Monteiro, Ana (7 February 2023).
  47. ↑ Politzer, Malia (6 August 2008). "China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration". Migration Policy Institute. Retrieved 26 January 2013.Politzer, Malia (6 August 2008).
  48. ↑ Lyman, Princeton (21 July 2005). "China's Rising Role in Africa". Council on Foreign Relations. Archived from the original on 15 July 2007. Retrieved 26 June 2007.Lyman, Princeton (21 July 2005).
  49. ↑ McLaughlin, Abraham (30 March 2005). "A rising China counters US clout in Africa". The Christian Science Monitor. Archived from the original on 16 August 2007. Retrieved 18 January 2020.McLaughlin, Abraham (30 March 2005).
  50. ↑ Timsit, Annabelle (15 February 2021). "China dethroned the US as Europe's top trade partner in 2020". Quartz. Retrieved 18 March 2021.Timsit, Annabelle (15 February 2021).
  51. ↑ Garrison, Cassandra (14 December 2020). "In Latin America, a Biden White House faces a rising China". Reuters. Retrieved 28 March 2021.Garrison, Cassandra (14 December 2020).
  52. ↑ "ASEAN Statistical Yearbook 2022" (PDF). ASEAN. December 2022. Retrieved 16 May 2023."ASEAN Statistical Yearbook 2022" (PDF).
  53. ↑ "The U.S. and China Are Battling for Influence in Latin America, and the Pandemic Has Raised the Stakes". Time. 4 February 2021. Retrieved 28 March 2021."The U.S. and China Are Battling for Influence in Latin America, and the Pandemic Has Raised the Stakes".
  54. ↑ Dollar, David (October 2020). "Seven years into China's Belt and Road". Brookings. Retrieved 1 December 2020.Dollar, David (October 2020).
  55. ↑ Cai, Peter. "Understanding China's Belt and Road Initiative". Lowy Institute. Retrieved 30 November 2020.Cai, Peter.
  56. ↑ Harry G. Broadman (2007). Africa's Silk Road: China and India's New Economic Frontier. World Bank. hdl:10986/7186. ISBN 9780821368350.Harry G. Broadman (2007).
  57. ↑ Kynge, James; Sun, Yu (30 April 2020). "China faces wave of calls for debt relief on 'Belt and Road' projects". Financial Times. Archived from the original on 10 December 2022. Retrieved 28 October 2022.Kynge, James; Sun, Yu (30 April 2020).
  58. ↑ ୫୮.୦ ୫୮.୧ "China". Amnesty International. Retrieved 15 May 2023."China".
  59. ↑ "China: Events of 2021". World Report 2022: China. Human Rights Watch. 2 December 2021. Retrieved 15 May 2023."China: Events of 2021".
  60. ↑ Sorman, Guy (2008). Empire of Lies: The Truth About China in the Twenty-First Century. Encounter Books. pp. 46, 152. ISBN 978-1-59403-284-4.Sorman, Guy (2008).
  61. ↑ "For China's LGBTQ community, safe spaces are becoming harder to find". NBC News. 13 June 2023. Retrieved 8 August 2023."For China's LGBTQ community, safe spaces are becoming harder to find".
  62. ↑ King, Gary; Pan, Jennifer; Roberts, Margaret E. (May 2013). "How Censorship in China Allows Government Criticism but Silences Collective Expression" (PDF). American Political Science Review. 107 (2): 326–343. doi:10.1017/S0003055413000014. Archived from the original (PDF) on 2022-10-09. Retrieved 6 March 2015. Our central theoretical finding is that, contrary to much research and commentary, the purpose of the censorship program is not to suppress criticism of the state or the Communist Party.King, Gary; Pan, Jennifer; Roberts, Margaret E. (May 2013).
  63. ↑ "Freedom on the Net: 2022". Freedom House. 2022. Retrieved 15 May 2023."Freedom on the Net: 2022".
  64. ↑ Christian Göbel and Lynette H. Ong, "Social unrest in China." Long Briefing, Europe China Research and Academic Network (ECRAN) (2012) p 18.
  65. ↑ Qian, Isabelle; Xiao, Muyi; Mozur, Paul; Cardia, Alexander (21 June 2022). "Four Takeaways From a Times Investigation Into China's Expanding Surveillance State". The New York Times.Qian, Isabelle; Xiao, Muyi; Mozur, Paul; Cardia, Alexander (21 June 2022).
  66. ↑ "Fresh unrest hits China's Xinjiang". BBC News. 29 June 2013. Retrieved 29 June 2013."Fresh unrest hits China's Xinjiang".
  67. ↑ Hatton, Celia (27 June 2013). "China 'moves two million Tibetans'". BBC News. Retrieved 27 June 2013.Hatton, Celia (27 June 2013).
  68. ↑ Anna Morcom (June 2018). "The Political Potency of Tibetan Identity in Pop Music and Dunglen". Himalaya. Royal Holloway, University of London. 38.Anna Morcom (June 2018).
  69. ↑ "Dalai Lama hits out over burnings". BBC. 7 November 2011."Dalai Lama hits out over burnings".
  70. ↑ Asat, Rayhan; Yonah Diamond (15 July 2020). "The World's Most Technologically Sophisticated Genocide Is Happening in Xinjiang". Foreign Policy.Asat, Rayhan; Yonah Diamond (15 July 2020).
  71. ↑ Graham-Harrison, Emma; Garside, Juliette (24 November 2019). "'Allow no escapes': leak exposes reality of China's vast prison camp network". The Guardian. Retrieved 18 January 2020.Graham-Harrison, Emma; Garside, Juliette (24 November 2019).
  72. ↑ Khatchadourian, Raffi (5 April 2021). "Surviving the Crackdown in Xinjiang". The New Yorker. Retrieved 19 March 2023.Khatchadourian, Raffi (5 April 2021).
  73. ↑ Cumming-Bruce, Nick; Ramzy, Austin (31 August 2022). "U.N. Says China May Have Committed 'Crimes Against Humanity' in Xinjiang". The New York Times. Archived from the original on 1 September 2022. Retrieved 2022-09-01.Cumming-Bruce, Nick; Ramzy, Austin (31 August 2022).
  74. ↑ "China Suppression Of Uighur Minorities Meets U.N. Definition Of Genocide, Report Says". NPR. 4 July 2020. Retrieved 28 September 2020."China Suppression Of Uighur Minorities Meets U.N. Definition Of Genocide, Report Says".
  75. ↑ "Hong Kong national security law: What is it and is it worrying?". BBC News. 2022-06-28. Retrieved 2022-08-12."Hong Kong national security law: What is it and is it worrying?".
  76. ↑ "3. Middle East still home to highest levels of restrictions on religion, although levels have declined since 2016". Pew Research Center (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2019-07-15. Retrieved 2024-01-06."3. Middle East still home to highest levels of restrictions on religion, although levels have declined since 2016".
  77. ↑ "3. Small changes in median scores for government restrictions, social hostilities involving religion in 2020". Pew Research Center (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2022-11-29. Retrieved 2024-01-02."3. Small changes in median scores for government restrictions, social hostilities involving religion in 2020".
  78. ↑ "China". Global Slavery Index. 2016. Archived from the original on 6 July 2016. Retrieved 13 March 2018..
  79. ↑ "Laogai Handbook: 2007–2008" (PDF). Laogai Research Foundation. 2008."Laogai Handbook: 2007–2008" (PDF).
  80. ↑ "China sounds alarm over fast growing gap between rich and poor". Associated Press. 11 May 2002. Archived from the original on 10 June 2014. Retrieved 1 February 2013..
  81. ↑ Zhao, Suisheng (2023). The dragon roars back: transformational leaders and dynamics of Chinese foreign policy. Stanford University Press. p. 163. ISBN 978-1-5036-3088-8.Zhao, Suisheng (2023).

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ

ସମ୍ପାଦନା
China ବାବଦରେ ଉଇକିମିଡ଼ିଆର ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରୁ ଅଧିକ ଜାଣନ୍ତୁ:
  ଉଇକିଅଭିଧାନରେ ଶବ୍ଦାର୍ଥମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ
  କମନ୍ସରେ ଛବି ଓ ମିଡ଼ିଆସବୁ ଖୋଜନ୍ତୁ
  ଉଇକିମହାବିହାରରେ ଶିକ୍ଷଣ ଆଧାରମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ
  ଉଇକିସମ୍ବାଦରେ ସମ୍ବାଦ ଲେଖାମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ
  ଉଇକିକଥାରୁ ଢଗଢମାଳି ଓ କଥାମାନ
  ଉଇକିଉତ୍ସରୁ ମୂଳାଧାର ଲେଖାମାନ
  ଉଇକିପୋଥିରେ ପଢ଼ାବହିମାନ
Overviews
Government
Studies
Travel
Maps

35°N 103°E / 35°N 103°E / 35; 103

"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଚୀନ&oldid=547371"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି