ନମ୍ବି ନାରାୟଣନ୍
ନମ୍ବି ନାରାୟଣନ୍ (ଜନ୍ମ: ୧୨ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୪୧)[୨] ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଏରୋସ୍ପେସ୍ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯିଏ କି ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂଗଠନ (ଇସ୍ରୋ) ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିକାଶ ରକେଟ ଇଞ୍ଜିନ ବିକଶିତ କରି ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥିଲେ । ଭାରତ ପ୍ରକ୍ଷେପଣ କରିଥିବା ପ୍ରଥମ ପୋଲାର ସାଟେଲାଇଟ୍ ଲଞ୍ଚ ଭେଇକିଲ୍ (ପିଏସ୍ଏଲ୍ଭି)ରେ ବ୍ୟବହୃତ ବିକାଶ ଇଞ୍ଜିନ୍ ପାଇଁ ଫ୍ରାନ୍ସଠାରୁ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ହାସଲ କରିଥିବା ଦଳର ସେ ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ।[୩] ଇସ୍ରୋର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ ଭାବରେ ସେ କ୍ରାୟୋଜେନିକ୍ସ ବିଭାଗର ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ ।[୪] ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୯ରେ ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ତୃତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ସମ୍ମାନ ପଦ୍ମଭୂଷଣରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୫]
ଏସ. ନମ୍ବି ନାରାୟଣନ୍ | |
|---|---|
 ୨୦୧୭ରେ ନାରାୟଣନ୍ | |
| ଜନ୍ମ | ୧୨ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୪୧ |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ |
|
| ବୃତ୍ତି | ଏରୋସ୍ପେସ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟର |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ମୀନା ନାରାୟଣନ |
| ସନ୍ତାନ | ୨ |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ସୁବ୍ବିୟା ଅରୁଣନ (ଜ୍ୱାଇଁ) |
| ପୁରସ୍କାର | ପଦ୍ମଭୂଷଣ (୨୦୧୯) |
୧୯୯୪ ମସିହାରେ କେରଳ ପୁଲିସ ହେପାଜତରେ ଥିବା ବେଳେ ଗୁପ୍ତଚରତା ଅଭିଯୋଗରେ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା।[୬] ଅପ୍ରେଲ ୧୯୯୬ରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ତଦନ୍ତ ବ୍ୟୁରୋ (ସିବିଆଇ) ତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଆସିଥିବା ଅଭିଯୋଗକୁ ଭିତ୍ତିହୀନ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରିଥିଲା।[୭] ଫଳରେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଅଭିଯୋଗକୁ ଖାରଜ କରି ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ବୈଷୟିକ କାରଣ ଦର୍ଶାଇ କେରଳ ସରକାରଙ୍କୁ ଏହାର ତଦନ୍ତ ଜାରି ରଖିବାକୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ ।[୮] ୨୦୧୮ମସିହାରେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଦୀପକ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟର ଖଣ୍ଡପୀଠ ନାରାୟଣନଙ୍କୁ ୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା କ୍ଷତିପୂରଣ (୨୦୨୩ରେ ୬୭ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବା ୮୩,୦୦୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର) ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହାବ୍ୟତୀତ କେରଳ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ୨୦୧୯ରେ ୧.୩ କୋଟି ଟଙ୍କା (୨୦୨୩ରେ ୧.୭ କୋଟି ଟଙ୍କା ବା ୨,୨୦,୦୦୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର) କ୍ଷତିପୂରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।[୯][୧୦] ଆର୍. ମାଧବନ୍ଙ୍କ ଅଭିନୀତ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ରକେଟ୍ରୀ: ଦଇ ନମ୍ବି ଇଫେକ୍ଟ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୨ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାନମ୍ବି ନାରାୟଣନ ୧୨ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୪୧ରେ ତାମିଲ ହିନ୍ଦୁ ପିତାମାତାଙ୍କ ଘରେ ତତ୍କାଳୀନ ଟ୍ରାଭାଙ୍କୋର (ବର୍ତ୍ତମାନର କନ୍ୟାକୁମାରୀ ଜିଲ୍ଲା)ର ନାଗରକୋଇଲଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୧୧] ସେ ନାଗରକୋଇଲସ୍ଥିତ ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ।[୧୨][୧୩] ସେ ମଦୁରାଇର ଥିୟାଗରାଜର କଲେଜ ଅଫ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରୁ ମେକାନିକାଲ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ ସ୍ନାତକ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ ।[୧୪] ନାରାୟଣନ ମଦୁରାଇରେ ଡିଗ୍ରୀ ପଢ଼ୁଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ କିଛି ସମୟ ପରେ ତାଙ୍କ ମା' ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୁଇ ଭଉଣୀ ଥିଲେ। ନମ୍ବି ମୀନା ନାରାୟଣନଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ସନ୍ତାନ ଅଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପୁଅ ଶଙ୍କର ନମ୍ବି ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀ। ସେମାନଙ୍କ ଝିଅ ଗୀତା ଅରୁଣନ ବାଙ୍ଗାଲୋରର ମଣ୍ଟେସୋରୀ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ । ଗୀତା ଅରୁଣନ, ଇସ୍ରୋ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ମଙ୍ଗଳ ଅର୍ବିଟର ମିଶନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏବଂ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ସୁବ୍ବିୟା ଅରୁଣନଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି ।[୧୫]
ପେଶା
ସମ୍ପାଦନାମଦୁରାଇରେ ମେକାନିକାଲ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପଢିବା ପରେ ନାରାୟଣନ ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ଇସ୍ରୋରେ ତୁମ୍ବା ଇକ୍ୱେଟୋରିଆଲ ରକେଟ୍ ଲଞ୍ଚିଂ ଷ୍ଟେସନରେ ବୈଷୟିକ ସହାୟକ ଭାବରେ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।[୧୬] ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରିନ୍ସଟନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଡେପୁଟେସନରେ ପଠାଯାଇଥିଲା । ସେ ସେଠାରେ ପ୍ରଫେସର ଲୁଇଗି କ୍ରୋକୋଙ୍କ ଅଧୀନରେ ରାସାୟନିକ ରକେଟ୍ ପ୍ରୋପଲସନରେ ମାଷ୍ଟର ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଶେଷ କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ରକେଟ୍ କେବଳ କଠିନ ପ୍ରୋପେଲାଣ୍ଟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିବା ବେଳେ ସେ ତରଳ ପ୍ରୋପଲସନରେ ପାରଦର୍ଶିତା ସହ ଭାରତ ଫେରିଥିଲେ।[୧୭] ସେ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କୁ ସାରାଭାଇଙ୍କୁ ତରଳ ପ୍ରୋପଲସନ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିଷୟରେ ଶିଖେଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ।[୧୮]
୧୯୭୪ ମସିହାରେ ସୋସିଏଟ୍ ୟୁରୋପେନ୍ ଡି ପ୍ରୋପଲ୍ସନ୍ ଇସ୍ରୋଠାରୁ ୧୦୦ ବର୍ଷର ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କାମ ବଦଳରେ ଭାଇକିଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତର ତିନୋଟି ଦଳଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ନାରାୟଣନ ଫ୍ରାନ୍ସରୁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଅଧିଗ୍ରହଣ ଉପରେ କାମ କରୁଥିବା ୫୨ ଜଣ ଇଞ୍ଜିନିୟରଙ୍କ ଟିମର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି ଦଳ ଭାରତରେ ହାର୍ଡୱେରକୁ ସ୍ୱଦେଶୀକରଣ କରିବା ଏବଂ ମହେନ୍ଦ୍ରଗିରିରେ କାମକରିବାର ସୁବିଧା ପ୍ରବନ୍ଧନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ବିକାଶ ନାମକ ପ୍ରଥମ ଇଞ୍ଜିନର ସଫଳ ପରୀକ୍ଷଣ ୧୯୮୫ ମସିହାରେ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧୯] ପରେ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ଭିଜିଲାନ୍ସ ସେଲଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ତଦନ୍ତକୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇଥିଲା ।
ମିଥ୍ୟା ଗୁଇନ୍ଦାଗିରି ଅଭିଯୋଗ
ସମ୍ପାଦନା୧୯୯୪ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୩୦ ତାରିଖରେ କେରଳ ପୁଲିସ ଓ ଗୁଇନ୍ଦା ବ୍ୟୁରୋ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଏକ ଦଳ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଦୁଇ ଜଣ ମହିଳା ମରିୟମ ରସିଦା ଏବଂ ଫୌଜିଆ ହାସନଙ୍କୁ ରକେଟ ଇଞ୍ଜିନର ଚିତ୍ର ଏବଂ ଦସ୍ତାବିଜ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ ଟଙ୍କା ପାଇଥିବା ଜଣେ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ଭିଡିଓଗ୍ରାଫି ବୟାନ ଆଧାରରେ ଗିରଫ କରିଥିଲେ । ଯେଉଁମାନେ ଗୁପ୍ତଚର ବୋଲି ସନ୍ଦେହ କରାଯାଉଥିଲା। ଡିସେମ୍ବର ୧୯୯୪ରେ ଏହି ମାମଲା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ତଦନ୍ତ ବ୍ୟୁରୋ (ସିବିଆଇ)କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯିବା ଘଟଣାକୁ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଓ କେରଳର ବିରୋଧୀ ଦଳଗୁଡ଼ିକ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ସିବିଆଇରେ ଭାରତର ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପିଭି ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ଆଧିପତ୍ୟ ଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଏବଂ ତଦନ୍ତରେ ନାମିତ କିଛି ଲୋକ କେରଳର ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ରାଓ ଏବଂ କେ କରୁଣାକରନଙ୍କ ନିକଟତର ଥିଲେ।[୨୦]
ନାରାୟଣନ ୫୦ ଦିନ ଜେଲରେ ବିତାଇଥିଲେ। ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କୁ ପଚରାଉଚରା କରିଥିବା ଗୁଇନ୍ଦା ବ୍ୟୁରୋର ଅଧିକାରୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ଇସ୍ରୋର ଶୀର୍ଷ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୋଗ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ସେ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଆଇବିର ଦୁଇ ଜଣ ଅଧିକାରୀ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମାଲିକ ତଥା ଲିକ୍ୱିଡ୍ ପ୍ରୋପଲସନ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ସେଣ୍ଟର (ଏଲପିଏସସି)ର ତତ୍କାଳୀନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏଇ ମୁଥୁନାୟାଗମଙ୍କୁ ଫସାଇବାକୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଯେତେବେଳେ ସେ ଏହାକୁ ମାନିବାକୁ ମନା କଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ନିର୍ଯାତନା ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା। ସେ କହନ୍ତି ଯେ ଇସ୍ରୋ ବିରୋଧରେ ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି ଯେ, ଇସ୍ରୋ ତାଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିନଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଇସ୍ରୋ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିବା କେ କସ୍ତୁରୀରଙ୍ଗନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଇସ୍ରୋ କୌଣସି ଆଇନଗତ ମାମଲାରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିପାରିବ ନାହିଁ। ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ସିବିଆଇର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ବିଜୟ ରାମା ରାଓ ଡିସେମ୍ବର ୮ ତାରିଖରେ (ମାମଲା ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେବାର ଚାରି ଦିନ ପରେ) ତାଙ୍କୁ ଜେଲରେ ଭେଟିଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ସେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥିଲେ ଯେ ରକେଟ୍ ଏବଂ ଇଞ୍ଜିନର ଚିତ୍ର ବର୍ଗୀକୃତ ହୋଇନାହିଁ ଏବଂ ସିବିଆଇ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଯେ ମାମଲା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେମିତି ପହଞ୍ଚିଲା ଏବଂ ସେହି ବୈଠକରେ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ।[୨୦]
୧୯୯୬ ମସିହା ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୯୬ରେ ସିବିଆଇ ଏକ କ୍ଲୋଜର ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିଥିଲା,[୨୧] ଯେଉଁଥିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ କୌଣସି ଗୁପ୍ତଚରତା ନାହିଁ ଏବଂ ସନ୍ଦିଗ୍ଧଙ୍କ ସାକ୍ଷ୍ୟକୁ ନିର୍ଯାତନା ଦିଆଯାଉଛି ।[୨୦]: ସମ୍ପୃକ୍ତ ମାମଲାରେ ପୂର୍ବ ଆଦେଶରେ କେରଳ ହାଇକୋର୍ଟ, ଯିଏ କି ପଚରାଉଚରାର ଭିଡିଓ ଦେଖିଥିଲେ, ନିର୍ଯାତନା ଅଭିଯୋଗକୁ ଖାରଜ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟକୁ ପାଳନ କରିବାରେ ସିବିଆଇର ବିଫଳତା ବିଷୟରେ ସମାଲୋଚନାମୂଳକ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ସିବିଆଇ କ୍ଲୋଜର ରିପୋର୍ଟରେ ଥିବା ତ୍ରୁଟି, ଜଣେ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ ଏସ ବିଜୟନଙ୍କଦ୍ୱାରା କେରଳ ହାଇକୋର୍ଟରେ ରିପୋର୍ଟକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଚାପ ଜାରି ରହିଥିବା ବେଳେ କେରଳ ସରକାର ଏହି ମାମଲାର ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ସିବିଆଇକୁ ପୂର୍ବରୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅନୁମତିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି ନେଇଥିଲେ ଏବଂ କେରଳ ପୋଲିସକୁ ଏହାକୁ ପୁନର୍ବାର ବିଚାର କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ୧୯୯୮ ଏପ୍ରିଲରେ ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟର ଏକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରି କହିଥିଲେ ଯେ "ସିବିଆଇ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲା ଯେ କୌଣସି ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇନାହିଁ" ଏବଂ କେରଳ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ (ନାରାୟଣନଙ୍କ ସମେତ) ୧ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା (୨୦୨୩ରେ ୪.୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବା ୫,୬୦୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର) ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ।[୨୨]ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୯୯ରେ ଜାତୀୟ ମାନବାଧିକାର ଆୟୋଗ (ଏନଏଚଆରସି) ମହାକାଶ ଗବେଷଣାରେ ନାରାୟଣନଙ୍କ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କ୍ୟାରିୟରକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବା ସହ ତାଙ୍କୁ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ନିର୍ଯାତନା ଦେଇଥିବାରୁ କେରଳ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ କଡ଼ା ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଆସିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଖାରଜ ହେବା ପରେ ଦୁଇ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଶଶିକୁମାର ଓ ନାରାୟଣନଙ୍କୁ ତିରୁବନନ୍ତପୁରମ୍ ବାହାରକୁ ବଦଳି କରାଯାଇ ଡେସ୍କ ଚାକିରି ଦିଆଯାଇଥିଲା।[୨୩]
୨୦୦୧ରେ ଏନଏଚଆରସି କେରଳ ସରକାରଙ୍କୁ ତାଙ୍କୁ ୧ କୋଟି ଟଙ୍କା କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ (୨୦୨୩ରେ ୪.୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବା ୫୦୦,୦୦୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ସମାନ)। ସେ ୨୦୦୧ ମସିହାରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୨ରେ ଏନ୍ଏଚ୍ଆର୍ସି ଇଣ୍ଡିଆର ଆବେଦନ ଆଧାରରେ କେରଳ ହାଇକୋର୍ଟ ନମ୍ବି ନାରାୟଣନଙ୍କୁ ୧୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି (୨୦୨୩ରେ ୧୯ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବା ୨୪,୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ସମାନ) ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ।[୨୪]
ତିରୁବନନ୍ତପୁରମରେ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଏବଂ ନାରାୟଣନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବୈଠକ ପରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି (ବିଜେପି) ୨୦୧୪ ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ନିଜର ପ୍ରଚାର ଅଭିଯାନରେ ଏହି ମାମଲା ଏବଂ ନାରାୟଣନଙ୍କ ବ୍ୟବହାର, ବିଶେଷକରି ଶ୍ରୀକୁମାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।[୨୫]
୧୪ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୮ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ନାରାୟଣନଙ୍କୁ "ଦୁଃଖଦାୟକ" ଗିରଫଦାରୀ ଏବଂ ନିର୍ଯାତନାର ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ୟାନେଲ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଦୀପକ ମିଶ୍ରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗଠିତ ତିନି ଜଣିଆ ଖଣ୍ଡପୀଠ ନାରାୟଣନଙ୍କୁ ଏତେ ବର୍ଷ ଧରି 'ମାନସିକ ନିର୍ଯାତନା' ପାଇଁ ୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା (୨୦୨୩ରେ ୬୭ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବା ୮୩,୦୦୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର) କ୍ଷତିପୂରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।[୨୬] ସେହି ମାସରେ ନାରାୟଣନଙ୍କ ନାମ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ତତ୍କାଳୀନ ବିଜେପି ସାଂସଦ ରାଜୀବ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ । ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୯ରେ ମୋଦି କହିଥିଲେ ଯେ ନମ୍ବି ନାରାୟଣନଙ୍କୁ ପଦ୍ମଭୂଷଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା ତାଙ୍କ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ମାନର ବିଷୟ । ୨୦୧୯ ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ବିଜେପିର ପ୍ରଚାରରେ ଏହି ମାମଲା ଏବଂ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା,[୨୦] ଥିରୁବନନ୍ତପୁରମରେ ଏକ ରାଲିରେ ମୋଦୀ ପଚାରିଥିଲେ "ମୁଁ ଆଶା କରୁଛି ଯେ କଂଗ୍ରେସ କେରଳର ନିଜ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନମ୍ବି ନାରାୟଣଙ୍କ ସହ କ'ଣ କରିଛି ତାହା ଆପଣ ଜାଣିଥିବେ"।[୨୭]
୨୦୨୧ରେ କେରଳ ସରକାର ନାରାୟଣନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦାୟର ମାମଲାର ସମାଧାନ କରି ୧.୩ କୋଟି ଟଙ୍କା (୧୬୦,୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର) ଦେବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ।[୨୮]
୧୪ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୧ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରରେ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସମ୍ପୃକ୍ତି ନେଇ ସିବିଆଇ ତଦନ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।[୨୯] ସମ୍ପୃକ୍ତ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ କେରଳର ବିଭିନ୍ନ ଅଦାଲତରେ ପିଟିସନ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ନାରାୟଣନଙ୍କଦ୍ୱାରା ୨୦୦୪ରୁ ୨୦୦୮ ମଧ୍ୟରେ ତଦନ୍ତରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ସିବିଆଇ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଜମି ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଥିବାର ଅନେକ ଦସ୍ତାବିଜ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ।[୩୦] କେରଳ ହାଇକୋର୍ଟ ଜମି କାରବାରର ତଦନ୍ତ ପାଇଁ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଥିଲେ । ଏଥିରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା ଯେ ଦସ୍ତାବିଜଗୁଡ଼ିକ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପ୍ରମାଣ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ଆବେଦନକାରୀମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ବିକ୍ରୟ ରେକର୍ଡ ସହିତ ଏକ ନୂତନ ମାମଲା ଦାୟର କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ ।[୩୧]
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
ସମ୍ପାଦନା- ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୯: ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ , ଭାରତର ତୃତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ସମ୍ମାନ[୩୨]
ଗ୍ରନ୍ଥସୂଚୀ
ସମ୍ପାଦନାପୁସ୍ତକ
ସମ୍ପାଦନା- ଓର୍ମାକାଲୁଡେ ଭ୍ରମନାପଦମ: ନମ୍ବି ନାରାୟଣନ, ପ୍ରଜେଶ ସେନଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ; ତ୍ରିଶୂର କରେଣ୍ଟ ବୁକ୍ସ, ୨୦୧୭
- Ready To Fire: How India and I Survived the ISRO Spy Case ନମ୍ବି ନାରାୟଣନ; ବ୍ଲୁମ୍ସବରି ଇଣ୍ଡିଆ, ୨୦୧୮
ଲୋକପ୍ରିୟ ଘଟଣାରେ
ସମ୍ପାଦନାଜୁଲାଇ ୨୦୨୨ରେ, ରକେଟ୍ରି: ଦ ନମ୍ବି ଇଫେକ୍ଟ ଶୀର୍ଷକ ଏକ ଜୀବନୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଆର ମାଧବନ୍, ଯିଏ କି ନାରାୟଣନ ଭୂମିକାରେ ମଧ୍ୟ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।[୩୩]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Nambi Narayanan : R Madhavan's 'Rocketry: The Nambi Effect' will explore the untold story of scientist Nambi Narayanan. Here's what you need to know". The Economic Times. Archived from the original on 2022-06-27. Retrieved 2022-08-02.
- ↑ Narayanan, Nambi; Ram, Arun (2018-04-10). Ready To Fire: How India and I Survived the ISRO Spy Case (in ଇଂରାଜୀ). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-93-86826-27-5.
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2017-09-09. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ Correspondent, Special (2021-08-06). "Nambi Narayanan sees U.S. hand in ISRO spy case". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ President Kovind presents Padma Bhushan to Shri S. Nambi Narayanan, retrieved 2023-08-26
- ↑ Staff, Scroll (2018-10-31). "'Rocketry – The Nambi Effect' teaser: Madhavan presents scientist Nambi Narayanan's story". Scroll.in (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ Aravind, Indulekha (2018-06-17). "Isro spy case: The scientist who came in from the cold". The Economic Times. ISSN 0013-0389. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ MS, Nileena. "How the CBI killed India's biggest espionage case". The Caravan (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "Isro scientist Nambi Narayanan implicated in fake spy case to get Rs 1.3 crore from Kerala govt". India Today (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ Correspondent, Special (2019-12-26). "Former ISRO scientist Nambi Narayanan to get ₹1.3 crore". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "'Is It Sin To Be Hindu?', Nambi Narayanan Responds To Criticism Over His Religion In 'Rocketry'". IndiaTimes (in Indian English). 2023-08-24. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "Memories of a 'spy' who won - Framed scientist vindicated on milestone-eve". www.telegraphindia.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "How Nambi Narayanan was framed in a fake Spy Case? - Taazakhabar News". taazakhabarnews.com (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2018-09-17. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "After 5 decades, TCE students come together for a reunion". The Hindu (in Indian English). 2014-12-09. ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ Ram, Arun (2014-09-25). "S Arunan: Man behind ISRO's Mars Orbiter Mission". The Economic Times. ISSN 0013-0389. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ MS, Nileena. "How the CBI killed India's biggest espionage case". The Caravan (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ https://www.outlookindia.com/magazine/story/a-gladiator-in-the-space-ring/299101
- ↑ Narayanan, Nambi; Ram, Arun (2018-04-10). Ready To Fire: How India and I Survived the ISRO Spy Case (in ଇଂରାଜୀ). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-93-86826-27-5.
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2017-09-09. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ ୨୦.୦ ୨୦.୧ ୨୦.୨ ୨୦.୩ MS, Nileena. "How the CBI killed India's biggest espionage case". The Caravan (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "ISRO spy scandal: IB, Kerala Police dispute CBI contention of bungling up the probe". India Today (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "Requiem for a scandal". Frontline (in ଇଂରାଜୀ). 1998-05-08. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ http://www.outlookindia.com/article.aspx?204019
- ↑ "BJP attacks Modi-baiter cop Sreekumar, rakes up ISRO spy case". Rediff (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "BJP attacks Modi-baiter cop Sreekumar, rakes up ISRO spy case". Rediff (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.
- ↑ Rajagopal, Krishnadas (2018-09-14). "ISRO spy case: Nambi Narayanan framed by police, says SC". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "'Can we forgive Cong for what they did to scientist Nambi Narayanan': Modi in Kerala". The News Minute (in ଇଂରାଜୀ). 2019-04-19. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "Nambi Narayanan gets ₹1.3 cr. additional compensation - The Hindu". web.archive.org. 2021-03-12. Archived from the original on 2021-03-12. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "ISRO spy case: Nambi Narayanan welcomes CBI probe, says conspirators should be exposed- The New Indian Express". web.archive.org. 2021-04-15. Archived from the original on 2021-04-15. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "ISRO case getting murkier: Ex-cops allege Nambi Narayanan transferred acres of land to CBI officers". English Archives (in ଇଂରାଜୀ). 2021-07-24. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ "Nambi Narayanan influenced CBI probe in ISRO spy case through land deals with agency officials: Kerala HC told". The Indian Express (in ଇଂରାଜୀ). 2021-11-10. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ President Kovind presents Padma Bhushan to Shri S. Nambi Narayanan, retrieved 2023-08-26
- ↑ "R. Madhavan: 95 per cent of Indians don't know about Nambi Narayanan, which I think is a crime". The Indian Express (in ଇଂରାଜୀ). 2018-11-01. Retrieved 2023-08-26.