କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତି
କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତି (୧୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୦୬[୨]–୬ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୯୪[୩]) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଓଡ଼ିଆ ଔପନ୍ୟାସିକ ଥିଲେ ।[୪] ୧୯୩୦ରୁ ୧୯୮୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛଅ ଦଶନ୍ଧିର ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କାଳ ମଧ୍ୟରେ ସେ ୫୬ଟି ଉପନ୍ୟାସ ରଚନା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର କେତେକ ଜଣାଶୁଣା ଉପନ୍ୟାସ ମଧ୍ୟରେ କା, ବାଲିରାଜା, ଶାସ୍ତି, ହା' ଅନ୍ନ, ଝଞ୍ଜା, ଶର୍ବରୀ, ତମସା ତୀରେ ଅନ୍ୟତମ । ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଉପନ୍ୟାସ କା ପାଇଁ ସେ ୧୯୫୮ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ ଏବଂ ସେ ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ଫେଲୋ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ "ଓଡ଼ିଶୀର ଅନ୍ୟତମ ଲୋକପ୍ରିୟ ଉପନ୍ୟାସକାର" ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।[୫] ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସାହିତ୍ୟିକ ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି ଥିଲେ ତାଙ୍କର ସାନ ଭାଇ । ୧୯୯୪ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୬ ତାରିଖରେ ୮୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
କାହ୍ନୁ ଚରଣ ମହାନ୍ତି | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୧୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୦୬ ନାଗବଳି, କଟକ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୬ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୯୪ (ବୟସ ୮୭) |
| ବୃତ୍ତି | ଲେଖକ |
| ଭାଷା | ଓଡ଼ିଆ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ନାଗରିକତା | ଭାରତୀୟ |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡେମୀ |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି (ସାନ ଭାଇ), ଗୁରୁ ପ୍ରସାଦ ମହାନ୍ତି (ପୁତୁରା)[୧] |
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା
ସମ୍ପାଦନାକାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତି କଟକ ଜିଲ୍ଲାସ୍ଥିତ ନାଗବଳି ଗାଆଁରେ ୧୯୦୬ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୧ତାରିଖରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମାତାଙ୍କ ନାମ ଦୁର୍ଗାଦେବୀ ଓ ପିତାଙ୍କ ନାମ ସୂର୍ଯ୍ୟମଣି । ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସାହିତ୍ୟିକ ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି ଥିଲେ ତାଙ୍କର ସାନ ଭାଇ ଓ ତାଙ୍କ ବଡ଼ ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଗିରିଧାରୀ ଓ ଯଦୁନାଥ ଏବଂ ଜଣେମାତ୍ର ଭଉଣୀ ନିଶାମଣି ଥିଲେ । କଟକର ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡେମୀରୁ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ କବି ଗୁରୁପ୍ରସାଦ ମହାନ୍ତି ଥିଲେ ତାଙ୍କ ଦାଦା ଦିବ୍ୟସିଂହ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପୁଅ । କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଜେଜେବାପା ଧର୍ମୁ ମହାନ୍ତି ଥିଲେ ଜଣେ ଚାଷୀ ଓ ଏକ ଜମିଦାର ପରିବାରର ବଂଶଜ ।[୬]
ସାହିତ୍ୟ ରଚନା
ସମ୍ପାଦନାଶୈଶବରୁ କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତି ସାହିତ୍ୟପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ଥିଲେ ଓ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ରଚନାରୁ ବିଶେଷ ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡେମୀରେ ପାଠ ପଢିବାବେଳେ ତାଙ୍କର କେତୋଟି କବିତା ବିଦ୍ୟାଳୟ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ କବିତା ଲେଖିବା ଜାରୀ ରଖିନଥିଲେ । ସେ ପରେ ଗଳ୍ପ ଓ ଉପନ୍ୟାସ ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଉପନ୍ୟାସ ଥିଲା ୧୯୨୩-୧୯୨୪ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଉତ୍ସବେ ବ୍ୟସନ । ୧୯୮୫ରେ ରଚିତ ଯକ୍ଷ ତାଙ୍କର ଶେଷ ଉପନ୍ୟାସ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ୧୯୮୪ରେ ରଚିତ ମେଲାଣି ମାଗୁଣିକୁ ସମାଲୋଚକମାନେ ଶେଷ ରଚନା ବୋଲି ଗ୍ରହଣକରିଥାନ୍ତି ।[୭]
ଉପନ୍ୟାସ
ସମ୍ପାଦନା- ବାଲିରାଜା, ୧୯୩୨[୮]
- ପଳାତକ (୧୯୩୦)
- ହା ଅନ୍ନ (୧୯୩୫)
- ଅଦେଖା ହାତ (୧୯୪୩)
- ତୁଣ୍ଡବାଇଦ (୧୯୪୪)
- ଏପାରି ସେପାରୀ (୧୯୪୫)
- ଶାସ୍ତି (୧୯୪୬)
- ଝଞ୍ଜା (୧୯୫୦)
- ମିଳନର ଛନ୍ଦ (୧୯୫୧)
- ଶର୍ବରୀ (୧୯୫୨)
- କା (୧୯୫୬)
- ବଜ୍ରବାହୁ (୧୯୫୯)
- ଇତିହ
- ଉତ୍ସବେ ବ୍ୟସନେ (୧୯୨୩)
- ଦୁନିଆର ଦାଉ (୧୯୩୪)
- ନିଷ୍ପତ୍ତି (୧୯୩୨)
- ସ୍ୱପ୍ନ ନା ସତ୍ୟ (୧୯୩୩)
- ଦୁନିଆର ଦାଉ (୧୯୩୦)
- ହା ଅନ୍ନ (୧୯୩୫)
- ତଥାସ୍ତୁ (୧୯୩୬)
- ପରିଚୟ (୧୯୩୬)
- ଓଲଟ ପାଲଟ (୧୯୩୭)
- ପରକୀୟା (୧୯୩୮)
- ଉଦଣ୍ଡି (୧୯୩୯)
- ପ୍ରତିକ୍ଷା (୧୯୪୩)
- ଭଲପାଇବାର ଶେସକଥା (୧୯୪୪)
- ଏପାରି ସେପାରି (୧୯୪୫)
- ଶାସ୍ତି (୧୯୪୬)
- ବନଗହନର ତଲେ (୧୯୪୭)
- ଅନ୍ତରାୟ (୧୯୪୭)
- ଅଭିନେତ୍ରୀ (୧୯୪୭)
- ଭୁଲି ହୁଏନା (୧୯୪୮)
- ପରୀ (୧୯୫୪)
- ଢେଉଢେଉକା (୧୯୬୨)
- ବଗବଗୁଲୀ (୧୯୬୪)
- ଇତିହାସ (୧୯୬୯)
- ସ୍ୱପ୍ନ (୧୯୬୮)
- ଛୁଟିଲେ ଘଟ (୧୯୬୮)
- ତିରଙ୍ଗାର ତଳେ (୧୯୬୯)
- ମମତାର ମାୟା (୧୯୬୯)
- ମନମନ୍ଥନ (୧୯୭୦)
- ଅତି ଗୋପନୀୟ (୧୯୭୦)
- ଅଙ୍ଗନ (୧୯୭୧)
- ମମତାର ମାୟା (୧୯୭୧)
- କହିବାକୁ ଲାଜ (୧୯୭୩)
- ନିର୍ବିଶଙ୍କ (୧୯୭୩)
- ଆଜି ନୁହେଁ ଆଉ ଦିନେ (୧୯୭୩)
- କ୍ଷଣ କ୍ଷଣକେ ଆନ (୧୯୭୫)
- ମାୟା ବାର୍ତ୍ତା (୧୯୭୮)
- ସତ୍ୟବତୀ (୧୯୮୦)
- କ୍ଷଣିକ (୧୯୮୦)
- ତରକା (୧୯୮୧)
- ତପସ୍ୱୀ (୧୯୮୨)
- ଲଲାଟଲିଖନ (୧୯୮୩)
- ମେଲାଣି ମାଗୁଣି (୧୯୮୩)
- ପାବନୀ (୧୯୮୪)
- ଯକ୍ଷ (୧୯୮୫)
ରଚନାଶୈଳୀ
ସମ୍ପାଦନାକାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଗଳ୍ପ ଓ ଉପନ୍ୟାସ ରଚନାର ଆରମ୍ଭ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବା ସମୟର ଏବଂ ତାଙ୍କ ରଚନାରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରର ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବ, ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଶେଷ, ଓ ନୂଆ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଭାରତ ଗଠନ ସମୟର ସାମାଜିକ ଚିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ ହୋଇଛି । ତାଙ୍କ ରଚନାର ଭାଷା ସରଳ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱମାନଙ୍କୁ ଭିତ୍ତିକରି । ସେ ଉପନ୍ୟାସ ରଚନା କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିବା ବେଳକୁ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଆଧୁନିକ ଗଦ୍ୟସାହିତ୍ୟ ଖୁବ କମ ଥିଲା । ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାନ୍ତି ତାଙ୍କର ଔପନ୍ୟାସିକ କାହ୍ନୁଚରଣ ପୁସ୍ତକରେ କାହ୍ନୁଚରଣ ଏହି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରିଥିଲେ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଏକ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଉପନ୍ୟାସ ହା' ଅନ୍ନରେ ଦୈବୀ ଦୁର୍ଯୋଗ ସମୟରେ ମଣିଷର ଅସହାୟତାର ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି । ତାଙ୍କର ପ୍ରାୟ ରଚନାରେ ମଣିଷପଣିଆ ଓ ସମାଜରେ ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କ ସହାବସ୍ଥାନ ଓ ଗ୍ରାମୀଣ ଓଡ଼ିଶାର ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଚିତ୍ରିତ ।[୭]
ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର
ସମ୍ପାଦନାଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ K. M. George (1992). Modern Indian Literature, an Anthology. Sahitya Akademi. pp. 317–. ISBN 978-81-7201-324-0. Retrieved 3 November 2012.
- ↑ "Sahitya Akademi Fellowship: Late Kanhu Charan Mohanty" (PDF). Sahitya Akademi. Retrieved 11 April 2017.
- ↑ "'ବାଲିରାଜା'ର ସ୍ରଷ୍ଟା". ସମ୍ବାଦ. 6 April 2017. Retrieved 11 April 2017.[permanent dead link]
- ↑ "Orissa Government Portal". orissa.gov.in. Retrieved 3 November 2012.
Kanhu Charan Mohanty (1906-94) is the most prolific and indeed the most popular novelist of the post-independence period.
- ↑ "The Storm: Kanhu Charan Mohanty; translated by Bijay Kumar Nanda". National Book Trust. Retrieved 19 March 2017.
- ↑ ମହାନ୍ତି, ଗୋପୀନାଥ (1997). ସ୍ରୋତସ୍ୱତୀ (ପ୍ରଥମ ed.). କଟକ: ବିଦ୍ୟାପୁରୀ. p. 343.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ ମହାନ୍ତି, ପ୍ରଶାନ୍ତ. ଔପନ୍ୟାସିକ କାହ୍ନୁଚରଣ. p. 8.
- ↑ ନାୟକ, ଡ. ଅର୍ଚ୍ଚନା. "କାହ୍ନୁଚରଣ ଏବଂ ସମକାଳର ଭାରତୀୟ ଉପନ୍ୟାସ". ସତ୍ୟବାଦୀ. Retrieved 1 September 2016.
- ↑ "AKADEMI AWARDS (1955-2016)". Sahitya Akademi. Retrieved 11 April 2017.
- ↑ "KANHU CHARAN MOHANTY". orissadiary.com. Archived from the original on 16 September 2012. Retrieved 3 November 2012.
In 1958 for his novel 'Kaa', he was awarded by Kendra Sahitya Akademi.