ଆରିନୋଟେକାନ

ଆରିନୋଟେକାନ
Clinical data
Trade names	Camptosar (US), Campto (EU), Onivyde (liposomal)
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a608043
Pregnancy; category	AU: D ; US: D (Evidence of risk) ; ;
Routes of; administration	Intravenous
ATC code	L01XX19 (WHO) ;
Legal status
Legal status	UK: POM (Prescription only) ; US: ℞-only ;
Pharmacokinetic data
Bioavailability	NA
Metabolism	Liver glucuronidation
Elimination half-life	6 to 12 hours
Excretion	Biliary and kidney
Identifiers
	IUPAC name (S)-4,11-diethyl-3,4,12,14-tetrahydro-4-hydroxy-; 3,14-dioxo1H-pyrano[3’,4’:6,7]-indolizino[1,2-b]quinolin-; 9-yl-[1,4’bipiperidine]-1’-carboxylate;
CAS Number	97682-44-5 ;
PubChem CID	60838;
IUPHAR/BPS	6823;
DrugBank	DB00762 ;
ChemSpider	54825 ;
UNII	7673326042;
KEGG	D08086 ;
ChEBI	CHEBI:80630 ;
ChEMBL	CHEMBL481 ;
ECHA InfoCard	100.219.260
Chemical and physical data
Formula	C33H38N4O6
Molar mass	586.678 g/mol (irinotecan); 623.139 g/mol (irinotecan hydrochloride); 677.185 g/mol (irinotecan hydrochloride trihydrate)
3D model (JSmol)	Interactive image;
	SMILES O=C7OCC=6C(=O)N2C(\c1nc5c(c(c1C2)CC)cc(OC(=O)N4CCC(N3CCCCC3)CC4)cc5)=C/C=6[C@@]7(O)CC;
	InChI InChI=1S/C33H38N4O6/c1-3-22-23-16-21(43-32(40)36-14-10-20(11-15-36)35-12-6-5-7-13-35)8-9-27(23)34-29-24(22)18-37-28(29)17-26-25(30(37)38)19-42-31(39)33(26,41)4-2/h8-9,16-17,20,41H,3-7,10-15,18-19H2,1-2H3/t33-/m0/s1 ; Key:UWKQSNNFCGGAFS-XIFFEERXSA-N ;
(what is this?) (verify)

ଆରିନୋଟେକାନ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Irinotecan, ବିକ୍ରୟ ନାମ କ୍ୟାମ୍ପଟୋସାର) ଏକ ଔଷଧ ଯାହା କୋଲୋନ କର୍କଟ (colon cancer) ଓ ସ୍ମଲ ସେଲ ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ (small cell lung cancer) ରୋଗମାନଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାରେ ଦିଆଯାଏ । କୋଲୋନ କର୍କଟ ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ଏହା ଏକ‌କ ଭାବରେ ବା ଫ୍ଲୋରୋୟୁରାସିଲ (fluorouracil) ସ‌ହିତ ଦିଆଯାଏ । ସ୍ମଲ ସେଲ ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ ରୋଗରେ ଏହା ସ‌ହିତ ସିସପ୍ଲାଟିନ ଦିଆଯାଏ । ଏହା ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇନଫ୍ୟୁଜନ (slow injection into a vein) ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ ।^[୧]

ଆରିନୋଟେକାନର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ତରଳ ଝାଡ଼ା, ବାନ୍ତି (vomiting), ଅସ୍ଥିମଜ୍ଜା ଦମନ (bone marrow suppression), କେଶହାନୀ, ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ ଓ ଜ୍ୱର ହୋଇପାରେ । ସାଂଘାତିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହେଲେ ରକ୍ତ ଜମାଟ (blood clots), କୋଲାଇଟିସ (colon inflammation) ଓ ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା (allergic reactions) ହୋଇପାରେ । ଯେଉଁମାନଙ୍କର ୨ କପି ୟୁଜିଟି୧ଏ୧*୨୮ UGT1A1*28 ଥାଏ ସେମାନଙ୍କର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସଙ୍କଟ ଅଧିକ ଥାଏ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଔଷଧ ଦେଲେ ଶିଶୁର ହାନୀ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ଥାଏ ।^[୧] ଏହା ଟୋପୋଆଇସୋମରେଜ (topoisomerase inhibitor) ଶ୍ରେଣୀର ଏକ ଔଷଧ ।^[୨] ଏହା ଟାଇପ ୧ ଟୋପୋଆଇସୋମରେଜକୁ (topoisomerase 1) ଅବରୋଧ କରେ ଯାହା ଡିଏନଏକୁ (DNA) କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ କରିବାଦ୍ୱାରା ଜୀବକୋଷର ମୃତ୍ୟୁ (cell death) ହୁଏ । ^[୧]

ସନ ୧୯୯୬ରେ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବ‌ହାର ନିମନ୍ତେ ଆରିନୋଟେକାନ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇଥିଲା ।^[୧] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୩] ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ (generic medication) ବିକ୍ରୟ ହୁଏ ଓ ଏହାର ୧୦୦ ମି:ଗ୍ରା:ର ମୁଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୧୧୪.୦୦ ପାଉଣ୍ଡ ।^[୨]କାମ୍ପଟୋଥେସିନ (camptothecin) ନାମକ ପ୍ରାକୃତିକ ପଦାର୍ଥରୁ ଏହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ।^[୧]

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ "Irinotecan Hydrochloride". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved 8 December 2016.
↑ ^୨.୦ ^୨.୧ British national formulary : BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. p. 624. ISBN 9780857111562.
↑ "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Retrieved 8 December 2016.