ଉଇକିପିଡ଼ିଆ

ଓପିଅଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର ବେମାରୀ

(Opioid use disorderରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

ଓପିଅଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର ବେମାରୀ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Opioid use disorder) ଓପିଅଏଡ (opioid) ବ୍ୟବ‌ହାର କରିବାଦ୍ୱାରା ହୁଏ ଯାହା ଅନେକ ଅସୁବିଧା ଓ ସଙ୍କଟ ଆଣିଥାଏ ।[୩] ଓପିଅଏଡ ସେବନ କଲେ ଅତ୍ୟଧିକ ଓପିଅଏଡ ସେବନ ଇଚ୍ଛା, ଓପିଅଏଡ ପ୍ରତି ଅଧିକ ସ‌ହନଶୀଳତା (tolerance), ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲେଇବାର ଅସାମର୍ଥ୍ୟ, ମାତ୍ରା କମେଇବାର ସମସ୍ୟା ଓ ବନ୍ଦ କରିବା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଉଇଥଡ୍ରଆଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (withdrawal syndrome) ଆଦି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ।[୫] ଓପିଅଏଡ ବନ୍ଦ କରିଦେଲେ ଅଇ, ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ତରଳ ଝାଡ଼ା, ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟା ଓ କମ୍ ମନୋଭାବ (low mood) ରହେ ।[୫] ସବସ୍ଟାନ୍ସ ବ୍ୟବ‌ହାର ବେମାରୀରେ (substance use disorder) ନିଶାଗ୍ରସ୍ତ (Addiction) ଓ ନିର୍ଭରଶୀଳତା (dependence) ଆଦି ଲକ୍ଷଣ ଥାଏ ।[୧୨] ଜଟିଳ ଅବସ୍ଥା ହେଲେ ମାତ୍ରାଧିକ ଓପିଅଏଡ, ଆତ୍ମହତ୍ୟା, ଏଚଆଇଭି/ଏଡସ, ହେପାଟାଇଟିସ ସି, ବିବାହ ସମସ୍ୟା ଓ ବେକାରୀ ହୋଇପାରେ । [୪][୫]

ଓପିଅଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର ବେମାରୀ (Opioid use disorder)
ଓପିଅଏଡ ନିଶା (Opioid addiction),[୧] problematic opioid use,[୧] opioid abuse,[୨] opioid dependence[୩]
Molecular structure of ଅଫିମର ମଲିକୁଲାର ଗଠନ (morphine)
ବିଭାଗମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ (Psychiatry)
ଲକ୍ଷଣଅତ୍ୟଧିକ ଓପିଅଏଡ ସେବନ ଇଚ୍ଛା, ଓପିଅଏଡ ପ୍ରତି ଅଧିକ ସ‌ହନଶୀଳତା (tolerance), କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ବାଦନରେ ତୃଟି, ମାତ୍ରା କମେଇବାର ସମସ୍ୟା ଓ ବନ୍ଦ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଉଇଥଡ୍ରଆଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (withdrawal syndrome) [୪][୫]
ଅବଧିଦୀର୍ଘକାଳୀନ[୬]
କାରଣଓପିଅଏଡ (Opioids)[୩]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିDSM-5ରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ନିୟମାବଳି ଅନୁସାରେ[୪]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟମଦ୍ୟାତ୍ୟୟ (Alcoholism)
ଔଷଧବୁପ୍ରେନର୍ଫିନ, ମେଥାଡନ, ନାଲଟ୍ରେକ୍ସୋନ[୭][୮]
ଚିକିତ୍ସାOpioid replacement therapy, behavioral therapy, twelve-step programs, take home naloxone[୭][୯][୧୦]
ପୁନଃପୌନିକc. ୦.୪%[୪]
ମୃତ୍ୟୁ ସାନ୍ଦ୍ରତା୧୨୨,୦୦୦ (୨୦୧୫)[୧୧]

ଓପିଅଏଡ ମଧ୍ୟରେ ହିରୋଇନ , ମର୍ଫିନ, ଫେଣ୍ଟାନିଲ , କୋଡିନ , ଅକ୍ସିକୋଡୋନ (oxycodone) ଓ ହାଇଡ୍ରୋକୋଡୋନ (hydrocodone) ଇତ୍ୟାଦି ପଦାର୍ଥମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ । [୫][୬] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଓପିଅଏଡ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ ନେଇ ଅନେକ ଲୋକ ବ୍ୟବ‌ହାର ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି ।[୧୩][୧୪] କେତେକ ଲୋକ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ ନେଇ ଓ କେତେକ ବେନିୟମ ଭାବରେ କିଣନ୍ତି । [୧୩] ଡାଏଗନୋସ୍ଟିକ ଆଣ୍ଡ ସ୍ଟାଟିସ୍ଟିକାଲ ମାନୁଆଲ ଅଫ ମେଣ୍ଟାଲ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (DSM-5) ଅନୁସାରେ ଆମେରିକାଲ ସାଇକିଆଟ୍ରିକ ଆସୋସିଏସନ (American Psychiatric Association) ପ୍ରଦତ୍ତ ନିୟମାବଳି ଅନୁସରଣ କରି ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୪] ଏଗାରଟି ମାନ‌ଦଣ୍ଡରୁ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ଦୁଇଟିରୁ ଅଧିକ ଥିଲେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୪] ଡାକ୍ତରୀ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ ଅନୁସାରେ ଔଷଧ ସେବନ କଲେ ଉଇଥଡ୍ରଆଲ ଓ ସ‌ହନଶୀଳତା ଭଳି ସମସ୍ୟା ଉପୁଜେ ନାହିଁ । [୪]

ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଓପିଅଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର ବେମାରୀର ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ବୁପ୍ରେନର୍ଫିନ ଓ ମେଥାଡନ ଭଳି ଓପିଅଏଡ ରିପ୍ଲେସମେଣ୍ଟ ଥେରାପି (Opioid replacement therapy) ଦିଆଯାଏ ।[୭] ଏହି ଚିକିତ୍ସାରେ ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ ଟଳିଯାଏ ।[୭] ଅଧିକନ୍ତୁ ରୋଗୀ କଗନିଟିଭ ବିହେଭିଅରାଲ ଥେରାପି (cognitive behavioral therapy), ଇଣ୍ଡିଭିଜୁଆଲ ବା ଗୃପ ଥେରାପି, ଟୁଏଲଭ୍‌-ସ୍ଟେପ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ (twelve-step program) ଓ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ ଥେରାପିରେ ଉପକୃତ ହୁଅନ୍ତି ।[୯] ରିଲାପ୍ସ ନ‌ହେବା ନିମନ୍ତେ ନାଲଟ୍ରେକ୍ସୋନ ଦିଆଯାଇପାରେ ।[୮] ମାତ୍ରାଧିକ ଓପିଅଏଡ ସେବନ ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ନାଲୋକ୍ସୋନ (Naloxone) ଉପକାର କରେ । [୧୦]

ସନ ୨୦୧୩ରେ ଓପିଅଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର ବେମାରୀ ପ୍ରାୟ ୦.୪% ଲୋକଙ୍କୁ ହୋଇଥିଲା ।[୪] ସନ ୨୦୧୫ରେ ୧୫ ନିୟୁତ ଲୋକ ଏହି ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ।[୧୫] ଯନ୍ତ୍ରଣା ନିବାରଣ ନିମନ୍ତେ ୪% ଲୋକ ଓପିଅଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର କରନ୍ତି ।[୧୬] ଅଳ୍ପ ବୟସର ଯୁବକମାନେ ଏହା ସେବନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି ।[୪] ମହିଳାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷ ପୁରୁଷମାନେ ଅଧିକ ସେବନ କରନ୍ତି ।[୪] ସନ ୨୦୧୫ରେ ଏହା ଯୋଗୁ ପୃଥିବୀରେ ୧୨୨,୦୦୦ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ, [୧୧] ଯାହା ସନ ୧୯୯୦ର ୧୮,୦୦୦ ମୃତ୍ୟୁ ଅପେକ୍ଷା ବ‌ହୁତ ଅଧିକ ଥିଲା ।[୧୭] ମାତ୍ରାଧିକ ଓପିଅଏଡ ଯୋଗୁ ସନ ୨୦୧୬ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ୪୨,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏଥିରୁ କେବଳ ହିରୋଇନ ଯୋଗୁ ୧୫,୦୦୦ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।[୧୮]

See also

ସମ୍ପାଦନା

ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
  1. ↑ ୧.୦ ୧.୧ "Press Announcements – FDA approves first buprenorphine implant for treatment of opioid dependence". www.fda.gov (in ଇଂରାଜୀ). 26 May 2016. Retrieved 16 March 2017.
  2. ↑ "3 Patient Assessment". Clinical Guidelines for the Use of Buprenorphine in the Treatment of Opioid Addiction (in ଇଂରାଜୀ). Rockville (MD): Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US). 2004.
  3. ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ "Commonly Used Terms". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 29 August 2017. Retrieved 16 July 2018.
  4. ↑ ୪.୦୦ ୪.୦୧ ୪.୦୨ ୪.୦୩ ୪.୦୪ ୪.୦୫ ୪.୦୬ ୪.୦୭ ୪.୦୮ ୪.୦୯ American Psychiatric Association (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), Arlington: American Psychiatric Publishing, pp. 540–546, ISBN 978-0890425558
  5. ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ ୫.୪ Substance Use and Mental Health Services Administration (2014-09-30). "Substance Use Disorders".
  6. ↑ ୬.୦ ୬.୧ "Opioid Use and Opioid Use Disorder in Pregnancy". ACOG. August 2017. Retrieved 16 July 2018.
  7. ↑ ୭.୦ ୭.୧ ୭.୨ ୭.୩ Sordo L, Barrio G, Bravo MJ, Indave BI, Degenhardt L, Wiessing L, Ferri M, Pastor-Barriuso R (April 2017). "Mortality risk during and after opioid substitution treatment: systematic review and meta-analysis of cohort studies". BMJ. 357: j1550. doi:10.1136/bmj.j1550. PMC 5421454. PMID 28446428.
  8. ↑ ୮.୦ ୮.୧ Sharma B, Bruner A, Barnett G, Fishman M (July 2016). "Opioid Use Disorders". Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 25 (3): 473–87. doi:10.1016/j.chc.2016.03.002. PMC 4920977. PMID 27338968.
  9. ↑ ୯.୦ ୯.୧ "Treatment for Substance Use Disorders". Substance Abuse and Mental Health Services Administration. October 2014.
  10. ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ McDonald R, Strang J (July 2016). "Are take-home naloxone programmes effective? Systematic review utilizing application of the Bradford Hill criteria". Addiction. 111 (7): 1177–87. doi:10.1111/add.13326. PMC 5071734. PMID 27028542.
  11. ↑ ୧୧.୦ ୧୧.୧ GBD 2015 Mortality Causes of Death Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281. {{cite journal}}: |author1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  12. ↑ Volkow ND, Koob GF, McLellan AT (January 2016). "Neurobiologic Advances from the Brain Disease Model of Addiction". The New England Journal of Medicine. 374 (4): 363–71. doi:10.1056/NEJMra1511480. PMC 6135257. PMID 26816013. Addiction: A term used to indicate the most severe, chronic stage of substance-use disorder, in which there is a substantial loss of self-control, as indicated by compulsive drug taking despite the desire to stop taking the drug. In the DSM-5, the term addiction is synonymous with the classification of severe substance-use disorder.
  13. ↑ ୧୩.୦ ୧୩.୧ "Prescription opioid use is a risk factor for heroin use". National Institute on Drug Abuse (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 16 July 2018.
  14. ↑ Hughes, Evan (2 May 2018). "The Pain Hustlers". New York Times. Retrieved 3 May 2018.
  15. ↑ Schuckit MA (July 2016). "Treatment of Opioid-Use Disorders". The New England Journal of Medicine. 375 (4): 357–68. doi:10.1056/NEJMra1604339. PMID 27464203.
  16. ↑ Mohamadi A, Chan JJ, Lian J, Wright CL, Marin AM, Rodriguez EK, von Keudell A, Nazarian A (August 2018). "Risk Factors and Pooled Rate of Prolonged Opioid Use Following Trauma or Surgery: A Systematic Review and Meta-(Regression) Analysis". The Journal of Bone and Joint Surgery. American Volume. 100 (15): 1332–1340. doi:10.2106/JBJS.17.01239. PMID 30063596.
  17. ↑ GBD 2013 Mortality Causes of Death Collaborators (January 2015). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442. {{cite journal}}: |author1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  18. ↑ "Data Brief 294. Drug Overdose Deaths in the United States, 1999–2016" (PDF). CDC. Retrieved 18 May 2018.
ସମ୍ପାଦନା
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଓପିଅଏଡ_ବ୍ୟବ‌ହାର_ବେମାରୀ&oldid=506633"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି