ମେଥାଡନ
ମେଥାଡନ, ବିକ୍ରୟ ନାମ ଡୋଲୋଫିନ, ଏକ ଅଫିମ ଜାତୀୟ ଔଷଧ ଯାହା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଚିକିତ୍ସା, ସଂରକ୍ଷଣ ଥେରାପି ଓ ଅଫିମ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଲୋକଙ୍କ ନିଶାବିହୀନ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । [୩] ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ନିଶାବିହୀନ ହୋଇପାରିବ ବା ୬ ମାସ ମଧ୍ୟ ଲାଗିପାରିବ । ଗୋଟିଏ ଡୋଜ ଶୀଘ୍ର କାମ କଲେ ମଧ୍ୟ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଭାବ ନିମନ୍ତେ ୫ ଦିନ ଲାଗିପାରେ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ୬ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ ଓ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବ୍ୟବହାରରେ ଦେଢ଼ ଦିନ ରହିପାରେ । ମେଥାଡନ ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ ବା ମାଂସପେଶୀ ଇଞ୍ଜେକସନ ବା ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇଞ୍ଜେକସନ ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ । [୩]
Clinical data | |
---|---|
Trade names | Dolophine, others |
AHFS/Drugs.com | monograph |
MedlinePlus | a682134 |
Pregnancy category | |
Routes of administration | Oral, intravenous, insufflation, sublingual, rectal |
ATC code | |
Legal status | |
Legal status |
|
Pharmacokinetic data | |
Bioavailability | 41-99% (oral)[୧] |
Protein binding | 85-90%[୧] |
Metabolism | Liver (CYP3A4, CYP2B6 and CYP2D6-mediated)[୧][୨] |
Onset of action | rapid[୩] |
Elimination half-life | 7-65 hours[୨] |
Duration of action | 4-8 hrs (one dose), 1-2 days (prolonged use)[୩] |
Excretion | Urine, faeces[୨] |
Identifiers | |
| |
CAS Number | |
PubChem CID | |
IUPHAR/BPS | |
DrugBank | |
ChemSpider | |
UNII | |
KEGG | |
ChEBI | |
ChEMBL | |
ECHA InfoCard | 100.000.907 |
Chemical and physical data | |
Formula | C21H27NO |
Molar mass | 309.445 g/mol |
3D model (JSmol) | |
Chirality | 1 : 1 mixture (racemate) |
| |
| |
(what is this?) (verify) |
ଏହି ଔଷଦର ଅଫିମ ଅନୁଜାତୀୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଏ । ଶିରଭ୍ରମ, ନିଦୁଆ ଓ ଝାଳ ବୋହିବା ଆଦି ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଏ । ସାଂଘାତିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ଓପିଅଏଡ଼ ଆବ୍ୟୁଜ ବା ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ପ୍ରଚେଷ୍ଟ କମ ହୁଏ । ପ୍ରଲମ୍ବିତ କ୍ୟୁଟି ସହିତ ଅନିୟମିତ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ହାର ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।[୩] ସନ ୨୦୧୧ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଅଫିମ ସଂକ୍ରାନ୍ତିୟ ବିଷାକ୍ତତାର ୨୬ % ବା ୪୪୧୮ ଲୋକ ମେଥାଡିନ ଯୋଗୁ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।[୪] ଅଧିକ ଡୋଜ ଦେଲେ ଅଧିକ ସଙ୍କଟ ରହେ ।[୫] ରାସାୟନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ମେଥାଡନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ଓ ଏହା ଓପିଅଏଡ ରିସେପ୍ଟର ଉପରେ କାମକରେ । [୩]
ସନ ୧୯୩୭ରୁ ୧୯୩୯ ଭିତରେ ଜର୍ମାନୀରେ ଗୁସ୍ଟାଭ ଏରହାର୍ଟ (Gustav Ehrhart) ଓ ମାକ୍ସ ବକମୁଲ (Max Bockmühl) ଏହି ମେଥାଡନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । [୬][୭] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହା ସନ ୧୯୪୭ରେ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା ।[୩] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।[୮] ପୃଥିବୀରେ ସନ ୨୦୧୩ରେ ୪୧,୪୦୦ କେଜି ମେଥାଡନ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା ।[୯] ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟ ଭଳି ଏହା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଏ ।[୧୦] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହା ଅତି ଦାମିକା ନୁହେଁ । [୧୧]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ Fredheim, OM; Moksnes, K; Borchgrevink, PC; Kaasa, S; Dale, O (August 2008). "Clinical pharmacology of methadone for pain". Acta Anaesthesiologica Scandinavica. 52 (7): 879–89. doi:10.1111/j.1399-6576.2008.01597.x. PMID 18331375.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ Brown, R; Kraus, C; Fleming, M; Reddy, S (November 2004). "Methadone: applied pharmacology and use as adjunctive treatment in chronic pain" (PDF). Postgraduate Medical Journal. 80 (949): 654–9. doi:10.1136/pgmj.2004.022988. PMC 1743125. PMID 15537850.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ "Methadone Hydrochloride". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved Dec 2015.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(help) - ↑ "Data table for Figure 1. Age-adjusted drug-poisoning and opioid-analgesic poisoning death rates: United States, 1999–2011" (PDF). CDC. Retrieved 22 December 2015.
- ↑ Chou, R; Turner, JA; Devine, EB; Hansen, RN; Sullivan, SD; Blazina, I; Dana, T; Bougatsos, C; Deyo, RA (17 February 2015). "The effectiveness and risks of long-term opioid therapy for chronic pain: a systematic review for a National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop". Annals of Internal Medicine. 162 (4): 276–86. doi:10.7326/M14-2559. PMID 25581257.
- ↑ Methadone Matters: Evolving Community Methadone Treatment of Opiate Addiction. CRC Press. 2003. p. 13. ISBN 9780203633090.
- ↑ "Diphenypropylamine Derivatives". Encyclopedia of Drug Policy. 2011. ISBN 9781506338248.
- ↑ "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.
- ↑ Narcotic Drugs 2014 (pdf). INTERNATIONAL NARCOTICS CONTROL BOARD. 2015. p. 21. ISBN 9789210481571.
- ↑ Organization, World Health (2009). Guidelines for the psychosocially assisted pharmacological treatment of opioid dependence. Geneva: World Health Organization. p. 78. ISBN 9789241547543.
- ↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 13. ISBN 9781284057560.