ମାନିଟଲ

ଡି-ମାନିଟଲ
Clinical data
Trade names	Osmitrol, other
Synonyms	D-Mannitol, mannite, manna sugar
AHFS/Drugs.com	monograph
Pregnancy; category	US: C (Risk not ruled out) ; ;
Routes of; administration	intravenous; by mouth
ATC code	A06AD16 (WHO) B05BC01 B05CX04 R05CB16;
Pharmacokinetic data
Bioavailability	~7%
Metabolism	Liver, negligible
Elimination half-life	100 minutes
Excretion	Kidney: 90%
Identifiers
	IUPAC name (2R,3R,4R,5R)-Hexane-1,2,3,4,5,6-hexol;
CAS Number	69-65-8 ;
PubChem CID	6251;
DrugBank	DB00742 ;
ChemSpider	6015 ;
UNII	3OWL53L36A;
KEGG	D00062 ;
ChEBI	CHEBI:16899 ;
ChEMBL	CHEMBL689 ;
E number	E421 (thickeners, ...)
ECHA InfoCard	100.000.647
Chemical and physical data
Formula	C6H14O6
Molar mass	182.172
3D model (JSmol)	Interactive image;
	SMILES O[C@H]([C@H](O)CO)[C@H](O)[C@H](O)CO;
	InChI InChI=1S/C6H14O6/c7-1-3(9)5(11)6(12)4(10)2-8/h3-12H,1-2H2/t3-,4-,5-,6-/m1/s1 ; Key:FBPFZTCFMRRESA-KVTDHHQDSA-N ;
(verify)

ମାନିଟଲ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Mannitol) ଏକ ପ୍ରକାର ସୁଗରକୁ (sugar) କୁହାଯାଏ ଯାହା ଔଷଧ ରୂପରେ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏ ।^[୧]^[୨] ସୁଗରକୁ ମିଷ୍ଟକାରୀ ପଦାର୍ଥ ଭାବରେ ମଧୁମେହ ଖାଦ୍ୟରେ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏ, ଯେହେତୁ ଏହା ଅନ୍ତନଳୀରୁ ଭଲରୂପେ ଅବଶୋଷଣ ହୋଇପାରେନାହିଁ ।^[୧] ଔଷଧ ଭାବରେ ଏହା ଆଖି ଭିତରର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଚାପ କମେଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଯେପରିକି ଗ୍ଲକୋମାରେ ହୁଏ ଓ ଖପୁରୀ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଚାପ (increased intracranial pressure) ମଧ୍ୟ କମାଏ ।^[୩]^[୨] ରୋଗୀକୁ ଏହା ଇଞ୍ଜେକସନ ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ । ପନ୍ଦର ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୮ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ ।^[୪]}}

ମାନିଟଲର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ନିର୍ଜଳନ (dehydration) ଓ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ ସମସ୍ୟା (electrolyte problems) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇପାରେ ।^[୪] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାଂଘାତିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ହୃଦ୍‌ପାତ ଓ ବୃକ୍‌କ ସମସ୍ୟା (kidney problems) ହୋଇପାରେ ।^[୪]^[୨] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହାର ଭୂମିକା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ । ଏହା ଅସମୋଟିକ ଡାଇୟୁରେଟିକ (kidney problems) ଶ୍ରେଣୀର ଏକ ଔଷଧ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ତ‌ଥା ଆଖିରୁ ତରଳ ପଦାର୍ଥ କାଢ଼ିଆଣେ ।^[୪]

ସନ ୧୮୦୬ରେ ଜୋଏଫ ଲୁଇ ପ୍ରାଉସ୍ଟ (Joseph Louis Proust) ଏହି ପଦାର୍ଥ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।The discovery of mannitol is attributed to Joseph Louis Proust in 1806.^[୫] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୬] ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developing world) ଏହି ଔଷଧର ଏକ ଦିନ ଡୋଜର କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ୧.୧୨ରୁ ୫.୮୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ।^[୭] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହାର ଏକ କୋର୍ଷ ଔଷଧର ମୂଲ୍ୟ ୨୫ରୁ ୫୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ।^[୮] ପୂର୍ବରୁ ଏହା ଫ୍ଲୋୱାରିଙ୍ଗ ଆସରୁ (flowering ash) ତିଆରି ହେଉଥିଲା ଓ ଏହାକୁ ମାନା କୁହାଯାଉଥିଲା କାରଣ ଏହା ବାଇବେଲରେ ଲିଖିତ ଏହ ଖାଦ୍ୟ ଭଳି ଦେଖାଯାଉଥିଲା । ^[୯]^[୧୦]

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ Varzakas, Theodoros; Labropoulos, Athanasios; Anestis, Stylianos (2012). Sweeteners: Nutritional Aspects, Applications, and Production Technology (in ଇଂରାଜୀ). CRC Press. pp. 59–60. ISBN 9781439876732.
↑ ^୨.୦ ^୨.୧ ^୨.୨ WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. p. 332. ISBN 9789241547659. Retrieved 8 December 2016.
↑ Wakai, A; McCabe, A; Roberts, I; Schierhout, G (5 August 2013). "Mannitol for acute traumatic brain injury". The Cochrane database of systematic reviews. 8: CD001049. doi:10.1002/14651858.CD001049.pub5. PMID 23918314.
↑ ^୪.୦ ^୪.୧ ^୪.୨ ^୪.୩ "Mannitol". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved Jan 8, 2015.
↑ Kremers, Edward; Sonnedecker, Glenn (1986). Kremers and Urdang's History of Pharmacy (in ଇଂରାଜୀ). Amer. Inst. History of Pharmacy. p. 360. ISBN 9780931292170.
↑ "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Retrieved 8 December 2016.
↑ "Mannitol". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 8 December 2016.^{[permanent dead link]}
↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 344. ISBN 9781284057560.
↑ Cottrell, James E.; Patel, Piyush (2016). Cottrell and Patel’s Neuroanesthesia (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 160. ISBN 9780323461122.
↑ Bardal, Stan; Waechter, Jason; Martin, Doug (2010). Applied Pharmacology (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 411. ISBN 1437735789.

[Sugar2012-1] ୧.୦ ^୧.୧ Varzakas, Theodoros; Labropoulos, Athanasios; Anestis, Stylianos (2012). Sweeteners: Nutritional Aspects, Applications, and Production Technology (in ଇଂରାଜୀ). CRC Press. pp. 59–60. ISBN 9781439876732.

[WHO2008-2] ୨.୦ ^୨.୧ ^୨.୨ WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. p. 332. ISBN 9789241547659. Retrieved 8 December 2016.

[Wak2013-3] Wakai, A; McCabe, A; Roberts, I; Schierhout, G (5 August 2013). "Mannitol for acute traumatic brain injury". The Cochrane database of systematic reviews. 8: CD001049. doi:10.1002/14651858.CD001049.pub5. PMID 23918314.

[AHFS2016-4] ୪.୦ ^୪.୧ ^୪.୨ ^୪.୩ "Mannitol". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved Jan 8, 2015.

[5] Kremers, Edward; Sonnedecker, Glenn (1986). Kremers and Urdang's History of Pharmacy (in ଇଂରାଜୀ). Amer. Inst. History of Pharmacy. p. 360. ISBN 9780931292170.

[WHO19th-6] "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Retrieved 8 December 2016.

[ERC2014-7] "Mannitol". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 8 December 2016.^{[permanent dead link]}

[Ric2015-8] Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 344. ISBN 9781284057560.

[9] Cottrell, James E.; Patel, Piyush (2016). Cottrell and Patel’s Neuroanesthesia (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 160. ISBN 9780323461122.

[10] Bardal, Stan; Waechter, Jason; Martin, Doug (2010). Applied Pharmacology (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 411. ISBN 1437735789.

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]

[୯]

[୧୦]