ହୋମାଇ ବ୍ୟାରାୱାଲା
ହୋମାଇ ବ୍ୟାରାୱାଲା (୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୩ - ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୨), ସାଧାରଣରେ ଡାଲ୍ଡା ୧୩ ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା, ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ଛାୟାଚିତ୍ର ସାମ୍ବାଦିକ ।[୨][୩] ସେ ୧୯୩୦ର ଶେଷରେ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଓ ୧୯୭୦ର ଆରମ୍ଭରେ ଅବସର ନେଇଥିଲେ । ୨୦୧୧ରେ ସେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ସମ୍ମାନ ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ ପାଇଥିଲେ ।[୪][୫]
ହୋମାଇ ବ୍ୟାରାୱାଲା | |
|---|---|
 ହୋମାଇ ବ୍ୟାରାୱାଲା | |
| ଜନ୍ମ | ୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୩ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୨ (ବୟସ ୯୮) |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ଶିକ୍ଷା | Sir J. J. School of Art |
| ବୃତ୍ତି | Photojournalist |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ମାନେକ୍ଶା ବ୍ୟାରାୱାଲା (ମୃତ୍ୟୁ:୧୯୬୯) |
| ସନ୍ତାନ | Farouq[୧] |
ଆଦ୍ୟ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା
ସମ୍ପାଦନାହୋମାଇ ବ୍ୟାରାୱାଲା ୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୩ରେ ନବସାରୀରେ ଏକ ପାର୍ସୀ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ।[୬][୭][୮] ବ୍ୟାରାୱାଲା ତାଙ୍କ ପିଲାଦିନ ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ଥିଏଟର୍ କମ୍ପାନୀରେ ବିଭିନ୍ନ ଯାଗା ବୁଲି ବୁଲି କଟାଇଥିଲେ ।[୯] ବମ୍ବେ ଯିବା ପରେ, ସେ ବମ୍ବେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ସାର୍ ଜେ ଜେ ସ୍କୁଲ୍ ଅଫ୍ ଆର୍ଟ୍ସରେ ପଢ଼ିଥିଲେ ।[୧୦]
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାବ୍ୟାରାୱାଲା ଟାଇମ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ଲେଖାପାଳ ମାନେକ୍ସା ଜାମ୍ସେଟ୍ଜି ବ୍ୟାରାୱାଲାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।[୧୧] ୧୯୭୦ରେ, ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ଏକ ବର୍ଷ ପରେ, ସେ ଛାୟା ଚିତ୍ରତ୍ତୋଳନ ଛାଡ଼ିଦେଇଥିଲେ ଓ ନୂତନ ପୀଢ଼ିର ଲୁଚାଚୋରା ସଂସ୍କୃତିରେ କାମ କରିବା ପସନ୍ଦ କରିନଥିଲେ ।[୧୨] [୧୩]
ହୋମାଇ ପରେ ରାଜସ୍ଥାନର ପିଲାନୀକୁ, ବିର୍ଲା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଓ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନରେ ପଢ଼ୁଥିବା ତାଙ୍କର ପୁତ୍ର ଫାରୁକଙ୍କ ସହ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୮୨ରେ ସେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ସହ ବଦୋଦରା ଫେରିଥିଲେ ।[୧୪] ୧୯୮୯ରେ କର୍କଟ ରୋଗରେ ପୁଅର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସେ ବଦୋଦରାସ୍ଥିତ ତାଙ୍କ ଛୋଟ ଆପାର୍ଟମାଣ୍ଟରେ ଏକା ରହୁଥିଲେ ଓ ବଗିଚା କାମରେ ସମୟ ଅତିବାହିତ କରୁଥିଲେ ।[୧୫]
ବୃତ୍ତି
ସମ୍ପାଦନାବ୍ୟାରାୱାଲା ନିଜର ବୃତ୍ତି ୧୯୩୦ରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୂଦ୍ଧ ବେଳେ ସେ ମୁମ୍ବାଇସ୍ଥିତ ଦି ଇଲୁଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ୍ ଉଇକ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆରେ କାମ କରୁଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କର ବହୁତ କଳା ଧଳା ଛାୟାଚିତ୍ର ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ଓ ପରେ ସେଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିଥିଲା ।[୧୬] ବୃତ୍ତିର ଆରମ୍ଭରେ, ବ୍ୟାରାୱାଲା ଜଣେ ମହିଳା ଓ ଅଜ୍ଞାତ ଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କ କାମଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ନାମରେ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥିଲା ।[୧୭]
ଘଟଣାକ୍ରମରେ ତାଙ୍କ ଛାୟାଚିତ୍ର ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପରିଚିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା, ମୁଖ୍ୟତଃ ୧୯୪୨ରେ ବ୍ରିଟିଶ ସୂଚନା ସେବା, ଦିଲ୍ଲୀରେ ଯୋଗ ଦେବା ପରେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଚିତ୍ରୋତ୍ତଳକ ଭାବେ ବହୁତ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଓ ଜାତୀୟ ନେତା, ଯଥା: ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ, ମହମ୍ମଦ ଅଲ୍ଲୀ ଜିନ୍ନା, ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଓ ନେହେରୁ-ଗାନ୍ଧୀ ପରିବାରର ଛାୟାଚିତ୍ର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।[୧୭]
ତାଙ୍କ ମନପସନ୍ଦର ଚରିତ୍ର ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବହୁ ଛାୟାଚିତ୍ର ଛଦ୍କ ନାମ ଡାଲ୍ଡା ୧୩ ନାମରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପଛରେ କାରଣ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ଜନ୍ମ ମସିହା ୧୯୧୩, ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ୧୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଭେଟିଥିଲେ, ପ୍ରଥମ କାର୍ର ନମ୍ବର ଡିଏଲ୍ଡି ୧୩ ଥିଲା ।[୧୮].
୧୯୭୦ରେ, ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଅଳ୍ପ ଦିନ ପରେ ସେ ନୂତନ ପୀଢ଼ିର ଖରାପ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଛାୟାଚିତ୍ର ଉତ୍ତୋଳନ ଛାଡ଼ିଦେବାକୁ ମନସ୍ଥ କରିଥିଲେ ।[୧୯] ସେ ଜୀବନର ଶେଷ ୪୦ ବର୍ଷରେ ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟ ଛାୟାଚିତ୍ର ଉତ୍ତୋଳନ କରିନଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ତ୍ଙ୍କୁ ପେଶାଗତ ଜୀବନର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସମୟରେ ଛାୟାଚିତ୍ର ଉତ୍ତୋଳନ ଛାଡ଼ିଦେବାର କାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ କାରଣ ପଚରାଗଲା ସେ କହିଥିଲେ,
"ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାର କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ । ଛାୟାଚିତ୍ରତ୍ତୋଳକଙ୍କ ପାଇଁ ଅକ ନିୟମ ଅଛ, ଏପରିକି ପୋଷାକ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଆମେ ପରସ୍ପରକୁ ସମ୍ମାନ ଦେଉ । କନ୍ତୁ ଏହା ବହୁତ ଖରାପ ସ୍ତରକୁ ଚାଲିଯାଇଛି । ନୂତନ ପୀଢ଼ି ଶିଘ୍ର ଟଙ୍କା ଅର୍ଜନ କରିବାରେ ଲାଗି ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ମୁଁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅଂଶ ହେବାକୁ ଚାହୁଁନାହିଁ ।[୧୬]
ପରେ, ବ୍ୟାରାୱାଲା ଦିଲ୍ଲୀସ୍ଥିତ ଆଲ୍କାଜି ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଫର୍ ଆର୍ଟ୍ସକୁ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଛାୟାଚିତ୍ର ଦାନ କରିଥିଲେ ।
୨୦୧୦ ନ୍ୟାସ୍ନାଲ୍ ଗ୍ୟାଲେରି ଅଫ୍ ମଡ଼ର୍ଣ୍ଣ ଆର୍ଟ୍ସ, ମୁମ୍ବାଇରେ ଆଲ୍କାଜି ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ତାଙ୍କ ଛାୟାଚତ୍ରକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା ।[୧୬]
ଗୁଗୁଲ୍ ତାଙ୍କର ୧୦୪ତମ ଜନ୍ମ ଦିବସରେ, ଫାଷ୍ଟ୍ ଲେଡି ଅଫ୍ ଲେନ୍ସ୍ ଭାବେ ଡୋଡ଼ଲ୍ ତିଆରି କରି ସମ୍ମାନ ଦେଇଥିଲା ।[୨୦] ସେହି ଡୋଡ଼ଲ୍ ଅତିଥି ଡୋଡ଼ଲର୍ ଓ ମୁମ୍ବାଇ କଳାକାର ସମୀର କୁଲାଭୁର୍ଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ମୃତ୍ୟୁ
ସମ୍ପାଦନାଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୨ରେ, ବ୍ୟାରାୱାଲା ଖଟରୁ ପଡ଼ିଯିବା ହେତୁ, ତାଙ୍କର ନିତମ୍ବ ହାଡ ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ପଡ଼ୋଶୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ଡାକ୍ତରଖାନା ନେଇଯାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କର ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାରେ ଅସୁବିଧା ଦେଖାଯାଇଥିଲା । ସେ ଅନ୍ତଃ ଫୁସ୍ଫୁସ୍ ଜନିତ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ଥିଲେ, ଯାହାଫଳରେ ସେ ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୨ରେ ୧୦:୩୦ ସମୟରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।[୨୧]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "India's first woman photojournalist, a chronicler of history". The Indian Express. 16 January 2012. Retrieved 9 December 2017.
- ↑ Pandya, Haresh (29 January 2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 99". The New York Times (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). ISSN 0362-4331. Retrieved 16 September 2017.
- ↑ "Homai Vyarawalla: India's First Female Photojournalist | #IndianWomenInHistory". Feminism in India (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2017-03-24. Retrieved 2017-09-17.
- ↑ "An iconic observer – The curious life and times of Homai Vyarawalla". The Telegraph. 23 January 2011.
- ↑ "Homai gets Padma Vibhushan - Times of India". The Times of India. Retrieved 2017-12-11.
- ↑ "Magazine / Personality : India through her eyes". The Hindu. 12 March 2006. Retrieved 16 January 2012.
- ↑ "The Times of India on Mobile". M.timesofindia.com. 9 December 1913. Retrieved 16 January 2012.
- ↑ "Photojournalism: Arthur Fellig (Weegee) and Homai Vyarawalla". Mendeley. 9 December 1913. doi:10.1080/17512780802560823. Retrieved 16 January 2012.[permanent dead link]
- ↑ Pandya, Haresh (2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 98". The New York Times (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). ISSN 0362-4331. Retrieved 2017-09-16.
- ↑ "Homai gets Padma Vibhushan". The Times of India. 25 January 2011. Archived from the original on 2011-08-11. Retrieved 2018-05-09.
- ↑ Pandya, Haresh (2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 98". The New York Times (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). ISSN 0362-4331. Retrieved 2017-09-16.
- ↑ Cotter, Holland (2012-08-23). "'Candid,' Photos by Homai Vyarawalla, at Rubin Museum". The New York Times (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). ISSN 0362-4331. Retrieved 2017-12-09.
- ↑ Pandya, Haresh (2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 98". The New York Times (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). ISSN 0362-4331. Retrieved 2017-12-09.
- ↑ "Homai Vyarawalla: First lady of the lens". Retrieved 2017-09-16.
- ↑ Sabeena., Gadihoke, (2010). India in focus : camera chronicles of Homai Vyarawalla. Vyarawalla, Homai. New Delhi: Mapin Publishing in association with Parzor Foundation. ISBN 1935677071. OCLC 868304226.
{{cite book}}: CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ୧୬.୦ ୧୬.୧ ୧୬.୨ "Meet India's first lady photographer Homai Vyarawalla". Rediff.com. 3 March 2011.
- ↑ ୧୭.୦ ୧୭.୧ Gadihoke, Sabeena. "Homai Vyarawalla: India's First Female Photojournalist". Time. Retrieved 2017-09-16.
- ↑ "Homai Vyarawalla: First lady of the lens". Retrieved 2017-09-16.
- ↑ Haresh Pandya, "Homai Vyarawalla, Pioneering Indian Photojournalist, Dies at 98", New York Times, 29 January 2012.
- ↑ Kalam, M (2017-12-09). "Homai Vyarawalla: Google Doodle celebrates India's first female photojournalist". TechObserver (in ବ୍ରିଟିଶ୍ ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 2017-12-19. Retrieved 2017-12-08.
- ↑ Vyarawalla, Homai. "India's first woman photojournalist dead". timesofindia.indiatimes.com. Archived from the original on 2013-11-08. Retrieved 17 January 2012.
- Bibliography
- Gadihoke, Sabeena (2006), India in Focus: Camera Chronicles of Homai Vyarawalla, New Delhi/Ahmedabad: Parzor/Mapin Publishing, ISBN 978-81-89995-46-1, archived from the original on 2018-05-26, retrieved 2018-05-09
- Magazine articles
- Gaur, June (2004), "Lens view: Homai Vyarawalla", The Hindu (Online ed.), New Delhi (published 20 June 2004)
- Bunsha, Dionne; et al. (2005), "History, in black and white", Frontline (published 13 ଅଗଷ୍ଟ 2005), vol. 22, no. 18, archived from the original on 9 ଡିସେମ୍ବର 2007
- Sundaram, V. (2006), Homai Vyarawalla: India's First Woman Photo Journalist, New York: Boloji.com (published 3 March 2007), archived from the original on 13 December 2010, retrieved 9 May 2018
HARSHITH
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ସମ୍ପାଦନା