ଷଢ଼େଇଖଳା-ଖରସୁଆଁ ଜିଲ୍ଲା
ଷଢ଼େଇଖଳା-ଖରସୁଆଁ (ହିନ୍ଦୀ : सराइकेला खरसावाँ जिला, English: Saraikela-Kharasawan District); ଭାରତର ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଗତ ୨୪ଟି ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ଏହା ଆଗରୁ ଷଢ଼େଇଖଳା ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା । ଷଢ଼େଇଖଳା ସହର ଏହି ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମା । ଷଢ଼େଇଖଳା ଛଉ ନାଚର ୩ ପ୍ରକାରରୁ ଷଢ଼େଇ ଛଉ ପ୍ରକାର ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହା ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ୨୦୦୧ ମସିହାରେ ଏହା ପଶ୍ଚିମ ସିଂହଭୂମି ଜିଲ୍ଲାରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ନୂଆ ଜିଲ୍ଲା ଭାବେ ପରିଚିତ ହେଲା ।
| ଷଢ଼େଇଖଳା-ଖରସୁଆଁ | |
|---|---|
.svg) Location of ଷଢ଼େଇଖଳା-ଖରସୁଆଁ district in ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ | |
| ରାଜ୍ୟ | ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ଭାରତ |
| ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗ | କୋହ୍ଲଣ ବିଭାଗ |
| ସଦର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ | ଷଢ଼େଇଖଳା |
| କ୍ଷେତ୍ରଫଳ | [convert: invalid number] |
| ଜନସଂଖ୍ୟା | ୧,୦୬୩,୪୫୮ (୨୦୧୧) |
| ଘନତା | [convert: invalid number] |
| ସହରାଞ୍ଚଳ ଲୋକସଂଖ୍ୟା | ୧୬.୩୦% |
| ସାକ୍ଷରତା ହାର | ୬୮.୮୫ ପ୍ରତିଶତ |
| ପୁରୁଷ-ନାରୀ ଅନୁପାତ | ୯୫୮ |
| ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ | ୧. ରାଞ୍ଚି ବିଭାଜିତ, ୨. ସିଂହଭୂମି ବିଭାଜିତ ଓ ୩. ଖୁଣ୍ଟି ବିଭାଜିତ |
| ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ | ୩ |
| ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ବୃଷ୍ଟିପାତ | ୧୩୫୦ mm |
| ୱେବସାଇଟ | |
ଇତିହାସ
ସମ୍ପାଦନାରାଜ ପରମ୍ପରା
ସମ୍ପାଦନାସ୍ୱାଧୀନତା ଆଗରୁ ଷଢ଼େଇଖଳା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରମୁଖ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲା । ଓଡ଼ିଆ ରାଜପରିବାର ସିଂହଦେଓ ବଂଶ (ଷଢ଼େଇଖଳା ଛଉର ମୁଖ୍ୟ ପୁରୋଧା) ଦୀର୍ଘ ୩୦୦ ଧରି ଏହାକୁ ଶାସନ କରି ଆସୁଥିଲେ । ଏହା ଆଗରୁ ଏହା କଳିଙ୍ଗ-ଉତ୍କଳ-କୋଶଳ ଗଜପତି ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ଏହି ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟର ଶେଷ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଜା ଥିଲେ ଶ୍ରୀ ଆଦିତ୍ୟ ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ । ସେ ଶ୍ରୀ ଉଦିତ ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓଙ୍କ ପୁଅ ଓ ତାଙ୍କର ପୁଅ ଶ୍ରୀ ନୃପେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ (ଟିକାୟତ ସାହେବ), ଶ୍ରୀ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ (ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ), ପଟାୟତ ସାହେବ ଶ୍ରୀ କୁମାର ଭୂପେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ (ବିହାର ସହ ଆଦିବାସୀ ରାଜ୍ୟ ମିଶ୍ରଣ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ପୁରୋଧା) ଓ ପରମଗୁରୁ ଶ୍ରୀ ସୁଧେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ (ଛଉ ନୃତ୍ୟ ଗୁରୁ ଓ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଉତ୍ପାଧି ପ୍ରାପ୍ତ)।
ରାଜତନ୍ତ୍ର ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ରାଜପରିବାର ବର୍ତ୍ତମାନ ଲୋକମାନଙ୍କ ଗହଣରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ପୂଜ୍ୟ ଓ ସମ୍ମାନିତ । ସେମାନେ ଷଢ଼େଇଖଳାର ରାଜନୈତିକ, ସଂସ୍କୃତିକ, ଧାର୍ମିକ ଗତିବିଧି ସହ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ସେମାନେ ରାଜ୍ୟର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ମା' ପାଉଡି ଦେବୀ ଙ୍କର ପୂଜାର ପ୍ରଥମ ଅଧିକାରୀ । ଛଉ ନାଚକୁ ଜୀବନ୍ତ ରଖିବାରେ ଏମାନଙ୍କ ଭୂମିକା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସେଥିପାଇଁ ଷଢ଼େଇଖଳା ରାଜପ୍ରସାଦରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଛଉ ନୃତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବ ମହା ଆଡ଼ମ୍ବରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ବର୍ତ୍ତମାନର ରାଜପରିବାରରେ ଯେଉଁମାନେ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ଜିଲ୍ଲାର ଜୀବନ ଯାତ୍ରାରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ସେମାନେ ହେଲେ ରାଜକୁମାର ପ୍ରତାପ ଆଦିତ୍ୟ ସିଂହଦେଓ, ରାଜକୁମାର ଯୁଗଭାନୁ ସିଂହଦେଓ, ମହାରାଜ କୁମାର ଜୟରାଜ ସିଂହଦେଓ ଓ ରାଜକୁମାର ରାଜବିକ୍ରମ ସିଂହଦେଓ।
ବର୍ତ୍ତମାନର ଘଟଣା
ସମ୍ପାଦନାଏହି ଜିଲ୍ଲାଟି ବର୍ତ୍ତମାନ ଲାଲ କରିଡରର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।[୧]
ଭୂଗୋଳ
ସମ୍ପାଦନାଏହାର ଅକ୍ଷାଂଶ ୨୨°୨୯'୨୬" ଓ ୨୩°୦୯'୩୪" ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ଓ ଦ୍ରାଘିମା ୮୫°୩୦'୧୪" ଓ ୮୬°୧୫'୨୪" ପୂର୍ବ ମଧ୍ୟ ରେ।
ଅର୍ଥନୀତି
ସମ୍ପାଦନା୨୦୦୬ ଭାରତ ସରକାର ପଞ୍ଚାୟତି ରାଜ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟଦ୍ୱାରା ହେଇଥିବା ଏକ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ଭାରତର ସମୁଦାୟ ୬୪୦ ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରୁ ୨୫୦ ଜିଲ୍ଲା ଅର୍ଥନୈତିକ ଭାବେ ପଛୁଆ ଜିଲ୍ଲା ଘୋଷିତ ହେଇଥିଲା । ସେଥିରେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ୨୧ଟି ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲେ । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ସେହି ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ।[୨]
ବିଭାଗ(ଡିଭିଜନ)
ସମ୍ପାଦନା୯ଟି ବ୍ଲକକୁ ନେଇକି ଏହି ଜିଲ୍ଲା ଗଠିତ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଷଢ଼େଇଖଳା, ଖରସୁଆଁ, ଗହ୍ମାରିଆ, କୁଚାଇ, ଇଚ୍ଛାଗଡ଼, ନିମିଡିହ, ଚାଣ୍ଡିଲ, ରାଜନଗର ଓ ନବଗଠିତ କୁକରୁ ।
ଏଠାରେ ୩ ଟା ବିଧାନ ସଭା ଆସନ ଅଛି; ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା: ଇଚ୍ଛାଗଡ଼, ଷଢ଼େଇଖଳା ଓ ଖରସୁଆଁ । ଏଗୁଡ଼ିକ ଯଥାକ୍ରମେ ରାଞ୍ଚି, ପଶ୍ଚିମ ସିଂହଭୂମି ଓ ଖୁଣ୍ଟି ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀର ଅଂଶ।
ଜନବସତି
ସମ୍ପାଦନା୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଏହି ଜିଲ୍ଲାରେ ମୋଟ ୧୦,୬୩,୪୫୮ ଲୋକ [୩] ବାସ କରୁଛନ୍ତି ଯାହାକି ସାଇପ୍ରସ ଦେଶର ଜନସଂଖ୍ୟା [୪] ଓ ଆମେରିକୀୟ ରାଜ୍ୟ ରୋଢ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ଜନସଂଖ୍ୟା [୫] ସହ ସମାନ। ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଭାରତର ୪୨୮ତମ ଜିଲ୍ଲା। ଏହାର ଜନସଂଖ୍ୟା ଘନତା ୩୯୦ /ବର୍ଗ କି.ମି. । ବିଗତ ଦଶକରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିହାର ୨୫.୨୮%, ପୁରୁଷ-ନାରୀ ଅନୁପାତ ୧୦୦୦:୯୫୮ ଓ ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୮.୮୫। [୩]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "83 districts under the Security Related Expenditure Scheme". IntelliBriefs. 2009-12-11. Archived from the original on 2011-10-27. Retrieved 2011-09-17.
- ↑ Ministry of Panchayati Raj (September 8, 2009). "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. Archived from the original (PDF) on April 5, 2012. Retrieved September 27, 2011.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.
- ↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2011-10-01.
Cyprus1,120,489 July 2011 est.
- ↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 2010-12-27. Retrieved 2011-09-30.
Rhode Island 1,052,567