ହିନ୍ଦୀ
ଭାରତରେ କଥିତ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା
(ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)
ମାନକ ହିନ୍ଦୀ ବା ଆଧୁନିକ ମାନକ ହିନ୍ଦୀ (मानक हिन्दी), ନାଗେରୀ ହିନ୍ଦୀ ଓ ସାହିତ୍ୟ ହିନ୍ଦୀ ଏକ ମାନକ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ।ଏହା ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ କହାଯାଉଥିବା ମୂଳ ଖାରିବୋଲିରୁ ଜନ୍ମ ନେଇଅଛି । ଏହା ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନରେ ଥିବା ୨୨ଟି ସରକାରୀ ଭାଷାରୁ ଗୋଟିଏ ।[୩][୪]
| ମାନକ ହିନ୍ଦୀ | |
|---|---|
| मानक हिन्दी Mānak Hindī | |
 | |
| Native to | ଭାରତ, ନେପାଳ, ମରିସସ ଓ ଆମେରିକା, ଇଲଣ୍ଡ, ସାଉଦି ଆରବ, ମାଲେସିଆ, ସିଙ୍ଗାପୁର, ଅଷ୍ତ୍ରେଲିଆ, ମିଆଁମାର, କାନାଡା, ପାକିସ୍ଥାନ, ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ, ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ଉଗାଣ୍ଡା, ନିଉ ଜିଲାଣ୍ଡ |
ଇଣ୍ଡୋ-ଇଉରୋପିଆନ
| |
| ଦେବନାଗରୀ | |
| ଆଧିକାରିକ ସ୍ଥିତି | |
କେଉଁଠି ରାଜଭାଷା: | ଭାରତ |
| Regulated by | କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ହିନ୍ଦୀ ଡିରେକ୍ଟୋରେଟ(ଭାରତ)[୨] |
| ଭାଷା କୋଡ୍ | |
| ISO ୬୩୯-୧ | hi |
| ISO ୬୩୯-୨ | hin |
| ISO ୬୩୯-୩ | hin |
ସ୍ୱର ଶାସ୍ତ୍ର
ସମ୍ପାଦନାବିସ୍ତ୍ରୁତ ଲେଖା - ହିନ୍ଦୀ ସ୍ୱରବିଜ୍ଞାନ
ଦେବନାଗରୀ ଲିପିରେ ହିନ୍ଦୀର ଧ୍ୱନିସବୁ ଏହିପରି ଲେଖାଯାଏ :
ସ୍ୱର
ସମ୍ପାଦନାଏଇ ସ୍ୱର ଆଧୁନିକ ହିନ୍ଦୀ ପାଇଁ ଦିଆ ଯାଇଅଛି ।
| ସ୍ୱରବର୍ଣ | “प” ସହ ମାତ୍ରା | ଆ.ପି.ଏ. ଉଚ୍ଚାରଣ | "प्" ସହ ଉଚ୍ଚାରଣ | IAST ସମାନ | ଇଂରାଜୀ ସମାନ | ହିନ୍ଦୀରେ ବଖାଣ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| अ | प | / ə / | / pə / | a | short or long en:Schwa: as the a in above or ago | बीच का मध्य प्रसृत स्वर |
| आ | पा | / α: / | / pα: / | ā | long en:Open back unrounded vowel: as the a in father | दीर्घ विवृत पश्व प्रसृत स्वर |
| इ | पि | / ɪ / | / pɪ / | i | short en:close front unrounded vowel: as i in bit | ह्रस्व संवृत अग्र प्रसृत स्वर |
| ई | पी | / i: / | / pi: / | ī | long en:close front unrounded vowel: as i in machine | दीर्घ संवृत अग्र प्रसृत स्वर |
| उ | पु | / ʊ / | / pʊ / | u | short en:close back rounded vowel: as u in put | ह्रस्व संवृत पश्व वर्तुल स्वर |
| ऊ | पू | / u: / | / pu: / | ū | long en:close back rounded vowel: as oo in school | दीर्घ संवृत पश्व वर्तुल स्वर |
| ए | पे | / e: / | / pe: / | e | long en:close-mid front unrounded vowel: as a in game (not a diphthong) | दीर्घ अर्धसंवृत अग्र प्रसृत स्वर |
| ऐ | पै | / ɛ: / | / pɛ: / | ai | long en:near-open front unrounded vowel: as e in bed | दीर्घ लगभग-विवृत अग्र प्रसृत स्वर |
| ओ | पो | / ο / | / pο / | o | long en:close-mid back rounded vowel: as o in tone (not a diphthong) | दीर्घ अर्धसंवृत पश्व वर्तुल स्वर |
| औ | पौ | / ɔ / | / pɔ / | au | long en:open-mid back rounded vowel: as au in caught | दीर्घ अर्धविवृत पश्व वर्तुल स्वर |
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନା
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Dhanesh Jain; George Cardona (2003). The Indo-Aryan languages. Routledge. p. 251. ISBN 9780700711307.
- ↑ Central Hindi Directorate regulates the use of Devanagari script and Hindi spelling in India. Source: Central Hindi Directorate: Introduction Archived 2010-04-15 at the Wayback Machine.
- ↑ The Union: Official Languages[permanent dead link]
- ↑ "PDF from india.gov.in containing Articles 343 which states so" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-02-05. Retrieved 2011-04-27.