ଶ୍ୟାମ ବେନେଗାଲ
ଶ୍ୟାମ ବେନେଗାଲ (୧୪ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪ - ୨୩ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ ) ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ | ସମାନ୍ତରାଳ ସିନେମାର ପ୍ରମୁଖ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଙ୍କୁର, ନିଶାନ୍ତ, ମନ୍ଥାନ ଏବଂ ଭୂମିକା ଭଳି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ବେନେଗାଲ ବେଶ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲେ ।
ଶ୍ୟାମ ବେନେଗାଲ | |
|---|---|
 ଶ୍ୟାମ ବେନେଗାଲ | |
| ଜନ୍ମ | ୧୪ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪ ତ୍ରିମୂଲଗିରି, ହାଇଦ୍ରାବାଦ, ତେଲେଙ୍ଗାନା |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୨୩ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ (ବୟସ ୯୦) |
| ବୃତ୍ତି | ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଓ ପଟ୍ଟକଥା ଲେଖକ |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ନୀରା ବେନେଗଲ |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ଗୂରୁ ଦତ୍ତ |
| ପୁରସ୍କାର | 1976 ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ୧୯୯୧ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ୨୦୦୫ ଦାଦାସାହେବ ଫାଲକେ ପୁରସ୍କାର ୨୦୧୩ ଏଏନଆର ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର |
| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଂସାଦ | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୧୬ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୬ – ୧୫ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୨ | |
୧୯୭୬ରେ ଶ୍ୟାମଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ୨୦୦୭ରେ ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜଗତରେ ତାଙ୍କ ଅବଦାନ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ସିନେମାର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପୁରସ୍କାର 'ଦାଦାସାହେବ ଫାଲକେ ପୁରସ୍କାର' ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ଏକମାତ୍ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଯିଏକି ପାଞ୍ଚଥର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ହିନ୍ଦୀ ଫିଚର ଫିଲ୍ମ ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ । ୧୯୯୧ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶ୍ୟାମ ବେନେଗାଲଙ୍କୁ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।[୧]
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାଶ୍ୟାମ ବେନେଗାଲ ୧୪ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪ ରେ, ତତ୍କାଳୀନ ଏକ ବ୍ରିଟିଶ କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟ, ତ୍ରିମୁଲଗେରିରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୨] ବାର ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ତାଙ୍କର ଫଟୋଗ୍ରାଫର ପିତା ଶ୍ରୀଧର ବି ବେନେଗାଲ ଦେଇଥିବା କ୍ୟାମେରାରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଓସମାନିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଅର୍ଥନୀତିରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ସେଠାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଫିଲ୍ମ ସୋସାଇଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ।
୧୯୫୯ ମସିହାରେ, ସେ ମୁମ୍ବାଇର ଏକ ବିଜ୍ଞାପନ ଏଜେନ୍ସି 'ଲିଣ୍ଟାସ୍ ବିଜ୍ଞାପନ'ରେ କପି ରାଇଟର୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେହିଠାରେ ହିଁ ତାଙ୍କର ସୃଜନଶୀଳତା ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ, ବେନେଗାଲ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ଗୁଜରାଟୀ ଭାଷାରେ ଗେର୍ ବେଥା ଗଙ୍ଗା (ଡୋରଷ୍ଟେପ୍ରେ ଗଙ୍ଗା) ନାମକ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲା । ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ କାମ କରୁଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଫିଚର ଫିଲ୍ମକୁ ଆଉ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା ।
୧୯୬୩ ମସିହାରେ ସେ ASP (ବିଜ୍ଞାପନ, ବିକ୍ରୟ ଏବଂ ପଦୋନ୍ନତି) ନାମକ ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଜ୍ଞାପନ ଏଜେନ୍ସି ସହିତ ମାତ୍ର କିଛି କାଳ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ | ଏଭଳି ବିଜ୍ଞାପନ କରୁକରୁ ସେ ୯୦୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାପନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
୧୯୬୬ରୁ ୧୯୭୩ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ୟାମ ପୁଣେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଏବଂ ଟେଲିଭିଜନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (FTII)ରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦୁଇଥର ଅନୁଷ୍ଠାନର ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ (୧୯୮୦-୮୩ ଏବଂ ୧୯୮୯-୯୨) । ଏହି ସମୟରେ ସେ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଏକ ଚାଇଲ୍ଡ ଅଫ୍ ଦି ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ସ (୧୯୬୭) କରି ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଶଂସା ପାଇଥିଲେ । ମୋଟ ଉପରେ ସେ ୭୦ରୁ ଅଧିକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି ।
ତାଙ୍କୁ ହୋମି ଜାହାଙ୍ଗୀର ଭାବା ଫେଲୋସିପ୍ (୧୯୭୦-୭୨)ଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କୃତ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ତାଙ୍କୁ ନ୍ୟୁୟର୍କର ଶିଶୁ ଟେଲିଭିଜନ କର୍ମଶାଳାରେ ଏବଂ ପରେ ବୋଷ୍ଟନର WGBH-TVରେ କାମ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
୨୦୦୮ରେ ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର "ୱେଲକମ ଟୁ ସଜ୍ଜନପୁର" ଅନେକ ପ୍ରଶଂସା ଲାଭ କରିଥିଲା ।[୩]
ମୃତ୍ୟୁ
ସମ୍ପାଦନା୨୦୨୪ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରେ ମୁମ୍ବାଇଠାରେ ଶ୍ୟାମ ବେନେଗଲଙ୍କର ପରଲୋକ ଘଟିଥିଲା ।[୪]
ପ୍ରମୂଖ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର
ସମ୍ପାଦନା| ବର୍ଷ | ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର | ଟିପ୍ପଣୀ |
|---|---|---|
| ୨୦୦୮ | ୱେଲ୍କମ ଟୁ ସଜ୍ଜନପୁର | |
| ୨୦୦୫ | ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ | |
| ୨୦୦୧ | ଜୁବୈଦା | |
| ୨୦୦୦ | ହରି ଭରି | |
| ୧୯୯୯ | ସମର | |
| ୧୯୯୬ | ସରଦାରୀ ବେଗମ | |
| ୧୯୯୪ | ମମ୍ମୋ | |
| ୧୯୯୩ | ସୂରଜ କା ସାତୱା ଘୋଡ଼ା | |
| ୧୯୯୧ | ଅନ୍ତର୍ନାଦ | |
| ୧୯୮୮ | ଭାରତ ଏକ ଖୋଜ | |
| ୧୯୮୬ | ଯାତ୍ରା | ଦୂରଦର୍ଶନ ଧାରାବାହିକ |
| ୧୯୮୫ | ତ୍ରିକାଳ | |
| ୧୯୮୩ | ମଣ୍ଡି | |
| ୧୯୮୨ | ଆରୋହଣ | |
| ୧୯୮୧ | କଲୟୁଗ | |
| ୧୯୭୮ | ଜୁନୂନ | |
| ୧୯୭୮ | କୌନ୍ଦୁରା | |
| ୧୯୭୭ | ଭୂମିକା | |
| ୧୯୭୬ | ମଂଥନ | |
| ୧୯୭୫ | ନିଶାନ୍ତ | |
| ୧୯୭୪ | ଅଙ୍କୁର |
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "WebCite query result" (PDF). www.webcitation.org. Archived from the original (PDF) on 15 ଅକ୍ଟୋବର 2015. Retrieved 13 ମାର୍ଚ୍ଚ 2020.
{{cite web}}: Cite uses generic title (help) - ↑ "Rediff On The NeT, Movies: An interview with Shyam Benegal". www.rediff.com. Retrieved 13 ମାର୍ଚ୍ଚ 2020.
- ↑ "Kissa kiss ka". web.archive.org. 6 ଡିସେମ୍ବର 2007. Archived from the original on 6 ଡିସେମ୍ବର 2007. Retrieved 13 ମାର୍ଚ୍ଚ 2020.
- ↑ Maharana, Tapan (23 ଡିସେମ୍ବର 2024). "ବିଶିଷ୍ଟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶ୍ୟାମ ବେନେଗଲଙ୍କ ପରଲୋକ". Sambad. Retrieved 24 ଡିସେମ୍ବର 2024.