ଶୁଷ୍କ ଚକ୍ଷୁ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Dry eye syndrome/ DES ବା କେରାଟୋକଞ୍ଜଙ୍କଟିଭାଇଟିସ ସିକା/ KCS) ରୋଗ ନାମ ଦିଆଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଚକ୍ଷୁ ଶୁଷ୍କ ହୋଇଯାଏ ।[] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ: ଆଖି ଜ୍ୱାଳା ହୁଏ, ଲାଲ ହୁଏ, ସ୍ରାବ ବାହାରେ ଓ ସ‌ହଜରେ ଆଖି ଥକ୍କା ହୋଇଯାଏ ।[] ଲକ୍ଷଣ ଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣ ଓ ବେଳେବେଳେ ହୋଇପାରେ ବା ନିରନ୍ତର ଓ ସାଂଘାତିକ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ । [] ଚିକିତ୍ସା ନ ପାଇଲେ କେତେକ କେଶ୍‌ରେ କର୍ନିଆରେ (Cornea) ସ୍କାର (କ୍ଷତଚିହ୍ନ) ରହିଯାଏ । []

ଶୁଷ୍କ ଚକ୍ଷୁ
dry eye, keratoconjunctivitis sicca, dry eye disease, keratitis sicca
ଜଣେ ଲୋକର ଶୁଷ୍କ ଚକ୍ଷୁରେ ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଲିସାମିନ ଗ୍ରୀନ (lissamine green) ସ୍ଟେନ ଲାଗିଥିବା ଚିତ୍ର []
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟିଚକ୍ଷୁରୋଗ ବିଜ୍ଞାନ[*]
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦H19.3
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍370.33
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ000426
ଇ-ମେଡ଼ିସିନarticle/1196733 article/1210417
MeSHD007638

ଚକ୍ଷୁରେ ଲୁହ (tear) ତିଆରି ନ ହେଲେ ବା ଚଞ୍ଚଳ ବାଷ୍ପିଭୁତ ହେଲେ ଶୁଷ୍କ ଚକ୍ଷୁ ରୋଗ ହୁଏ ।[] ରୋଗର କାରଣ: ମେବୋମିଆନ ଗ୍ଲାଣ୍ଡ ଡିସଫଙ୍କସନ (meibomian gland dysfunction), ଆଲର୍ଜି, ଗର୍ଭାବସ୍ଥା, ଜୋଗ୍ରେନ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍, ଜୀବସାର କ ଅଭାବ, ଲାସିକ ଅପରେଶନ, କେତେକ ଔଷଧ ଯେପରିକି ଆଣ୍ଟିହିସ୍ଟାମିନ, ରକ୍ତଚାପ ଔଷଧ, ହରମୋନ ରିପ୍ଲେସମେଣ୍ଟ ଥେରାପି ଓ ଆଣ୍ଟିଡିପ୍ରେସାଣ୍ଟ ।[][] ସଂକ୍ରମଣ ବା ଟୋବାକୋ ଧୂମ୍ର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି କ୍ରନିକ ନେତ୍ରାବରଣ ପ୍ରଦାହ ହେବା ଫଳରେ ଏହି ରୋଗ ହୋଇପାରେ ।[] ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ମୂଖ୍ୟତଃ ନିର୍ଭର କଲେ ମଧ୍ୟ କିଛି ପରୀକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ ।[]

କାରଣ ଉପରେ ଚିକିତ୍ସା ନିର୍ଭର କରେ । ପ୍ରଥମ ଧାଡ଼ି ଚିକିତ୍ସାରେ କୃତ୍ରିମ ଲୁହ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଏ । ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଚକ୍ଷୁ ଘଡ଼େଇବା ଚଷମା ବ୍ୟବ‌ହାର କଲେ ଲୁହ ବାଷ୍ପିଭୁତ ହୋଇପାରେନାହିଁ । ଚକ୍ଷୁ ଶୁଷ୍କ‌କାରୀ ଔଷଧ ବଦଳେଇ ଦେଲେ ଉପକାର ମିଳେ । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଇକ୍ଲୋସ୍ପୋରିନ (ciclosporin) ବା କର୍ଟିକୋସ୍ଟିରଏଡ (steroid) ଟୋପା ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଏ । ଲୁହ ନିସ୍କାଷନ ନଳୀକୁ ବନ୍ଦ (lacrimal plugs) କରିଦେଲେ ଲୁହ ବାହାରକୁ ଯାଇ ନ ପାରି ରହିଯାଏ । ବେଳେବେଳେ ଶୁଷ୍କ ଚକ୍ଷୁରେ କଣ୍ଟାକ୍ଟ ଲେନ୍ସ (contact lens) ଲଗେଇବା ସମ୍ଭବ ହୁଏନାହିଁ ।[]

  1. Critser, Brice. "Lissamine green staining in keratoconjunctivitis sicca". Eye Rounds. The University of Iowa. Retrieved 29 July 2016.
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ "Facts About Dry Eye". NEI. February 2013. Archived from the original on 28 July 2016. Retrieved 29 July 2016.
  3. ୩.୦ ୩.୧ Kanellopoulos, AJ; Asimellis, G (2016). "In pursuit of objective dry eye screening clinical techniques". Eye and vision (London, England). 3: 1. doi:10.1186/s40662-015-0032-4. PMC 4716631. PMID 26783543.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  4. Tavares Fde, P; Fernandes, RS; Bernardes, TF; Bonfioli, AA; Soares, EJ (May 2010). "Dry eye disease". Seminars in ophthalmology. 25 (3): 84–93. doi:10.3109/08820538.2010.488568. PMID 20590418.