ମୌସୁମୀ ପ୍ରଭାବିତ ରୋଗ
| Seasonal affective disorder | |
|---|---|
| Depressive disorder with seasonal pattern, winter depression, winter blues, summer depression, seasonal depression[୧] | |
 Bright light therapy is a common treatment for seasonal affective disorder and for circadian rhythm sleep disorders. | |
| ବିଭାଗ | Psychiatry |
| ଲକ୍ଷଣ | Depressive during a specific time of the year[୨] |
| ଅବଧି | Recurrent[୨] |
| କାରଣ | Unclear[୨] |
| ବିପଦ କାରକ | Family history[୩] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Based on symptoms[୨] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Cyclothymia, major depression, bipolar, premenstrual dysphoric disorder, chronic fatigue syndrome, low thyroid[୪] |
| ଚିକିତ୍ସା | Light therapy, counselling, antidepressants, vitamin D[୨] |
| ପୁନଃପୌନିକ | ~5% (US)[୪] |
ମୌସୁମୀ ପ୍ରଭାବିତ ରୋଗ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ seasonal affective disorder/ SAD ) ଏକ ମାନସିକ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଅବସାଦ ମନୋଦଶା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ | [୨] ଏହା ବାରମ୍ବାର ଘଟେ ଏବଂ ସାଧାରଣତଃ ଶୀତ ଋତୁରେ ଏହା ହୁଏ | [୨] ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ନିମ୍ନ ଅନୁଭବ, କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଅନାଗ୍ରହ, ନିଦ୍ରାହୀନତା, ଖାଦ୍ୟ ରୁଚିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଏକାଗ୍ରତାରେ ଅସୁବିଧା ଏବଂ ଅଳ୍ପ ଶକ୍ତିସମ୍ପନ୍ନ ରହିପାରେ | [୨]
ଏହାର କାରଣ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି।[୨] ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ ଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ | [୫] ଡାଏଗନୋଷ୍ଟିକ ସ୍ଟାଟିସ୍ଟିକାଲ ମାନୁଆଲ ଅଫ ମେଣ୍ଟାଲ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (DSM-5) ଅନୁସାରେ ଏହା ଏକ ଅନନ୍ୟ ରୋଗ ନୁହେଁ କିନ୍ତୁ ପ୍ରମୁଖ ଡିପ୍ରେସାଇଭ୍ ଡିସଅର୍ଡର୍ ବା ବାଇପୋଲାର ଡିଜଡର ସହିତ ଋତୁଗତ ସମ୍ପର୍କ ଅଛି | [୬] [୫] ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ।[୨]
ଆଲୋକ ଥେରାପି, ପରାମର୍ଶ, ଅବସାଦରୋଧୀ ଔଷଧ ବା ଜୀବସାର ଘ ଦେଇ ଏହାର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୨]ଅଧିକ ବ୍ୟାୟାମ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ ।[୫] ଯେହେତୁ ବର୍ଷର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଲକ୍ଷଣଗୁଡିକ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ତେଣୁ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରି ଲକ୍ଷଣ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇପାରେ | [୨] ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ ପରେ ୧ରୁ ୨ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଲକ୍ଷଣ ଉନ୍ନତ ହୁଏ ।[୪]
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ୫% ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ଆକଳନ କରାଯାଇଛି | [୪] ଏହା ଫ୍ଲୋରିଡାରେ ୧.୪% ହେଲାବେଳେ ଆଲାସ୍କାରେ ୧୦% ହୁଏ ଓ ଅକ୍ଷାଂଶ ସହିତ ରୋଗ ହାର ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ | [୭] ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଚାରି ଗୁଣ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି | [୨] [୪] ଯୁବାବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭରେ ପ୍ରାୟ ଏହି ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।[୨] ଏହି ଅବସ୍ଥାକୁ ନର୍ମାନ ଇ ରୋସେନ୍ଥାଲ (Norman E. Rosenthal) ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।[୮] [୯] [୧]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦ ୧.୧ Danilenko, KV; Levitan, RD (2012). "Seasonal affective disorder". Handbook of clinical neurology. 106: 279–89. doi:10.1016/B978-0-444-52002-9.00017-6. PMID 22608628.
- ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ ୨.୧୨ ୨.୧୩ "NIMH » Seasonal Affective Disorder". www.nimh.nih.gov. Retrieved 16 February 2021.
- ↑ Galima, SV; Vogel, SR; Kowalski, AW (1 December 2020). "Seasonal Affective Disorder: Common Questions and Answers". American family physician. 102 (11): 668–672. PMID 33252911.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ ୪.୪ Kurlansik, SL; Ibay, AD (1 December 2012). "Seasonal affective disorder". American family physician. 86 (11): 1037–41. PMID 23198671.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ଆଧାର ଭୁଲ: ଅଚଳ
<ref>ଚିହ୍ନ;AFP2020ନାମରେ ଥିବା ଆଧାର ଭିତରେ କିଛି ଲେଖା ନାହିଁ । - ↑ American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Fifth ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. pp. 187. ISBN 978-0-89042-555-8.
- ↑ Nolen-Hoeksema, Susan (2014). Abnormal Psychology (6th ed.). New York, New York: McGraw-Hill Education. p. 179. ISBN 978-1-259-06072-4.
- ↑ Rosenthal NE, Sack DA, Gillin JC, Lewy AJ, Goodwin FK, Davenport Y, Mueller PS, Newsome DA, Wehr TA (January 1984). "Seasonal affective disorder. A description of the syndrome and preliminary findings with light therapy". Archives of General Psychiatry. 41 (1): 72–80. doi:10.1001/archpsyc.1984.01790120076010. PMC 2686645. PMID 6581756.
- ↑ Itkowitz, Colby. "The Washington Post helped discover seasonal affective disorder. Now here's how to beat it". Washington Post. Retrieved 17 February 2021.