ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର, ଭୁବନେଶ୍ୱର

ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର
ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର
Religion
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ	ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
ଦେବାଦେବୀ	ବିଷ୍ଣୁ
Location
ସ୍ଥାନ	ଭୁବନେଶ୍ୱର
State	ଓଡ଼ିଶା
Country	ଭାରତ
	Location in Orissa
ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି	20°14′25.53″N 85°49′56.54″E / 20.2404250°N 85.8323722°E
Architecture
Type	କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା
Completed	୧୧ଶ ଶତାବ୍ଦୀ
Elevation	[convert: invalid number]
Website
	www.ignca.nic.in/

ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର, ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀ ସହର ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥିବା ଏକ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିର ।^[୩] ଏହା ୧୧ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ତିନି ମହଲା ବିଶିଷ୍ଟ ଓ ଏହା ମଠ ହିସାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

ଅବସ୍ଥିତି ସମ୍ପାଦନା

ପୁରୁଣା ଭୁବନେଶ୍ୱରର ବଢେଇବାଙ୍କ ଛକଠାରେ ଏହି ମଠ ଅବସ୍ଥିତ । ରଥ ରୋଡ଼ରେ ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ଗଲେ ଏହି ମଠରେ ପହଞ୍ଚି ହେବ । ଏହି ମଠ ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ସର୍ବପୁରତନ ମଠ ଆସ୍ଥାନ । ଏହି ମଠର ପୂର୍ବରେ ରଥ ରୋଡ଼, ଦକ୍ଷିଣରେ ଯମେଶ୍ୱର ପାଟଣା ରୋଡ଼ , ପଶ୍ଚିମରେ ଭ୍ରୂକୁଟେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ରହିଛି । ମଠର ମୁଖ୍ୟଦ୍ୱାରା ପଶ୍ଚିମ ଦିଗକୁ ରହିଛି ।

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ସମ୍ପାଦନା

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଏହି ମଠ ଯଯାତୀ କେଶରୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା । ଯଯାତୀ କେଶରୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା ସମୟରେ କାରିଗରମାନଙ୍କୁ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ଏହାର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

ମାଲିକାନା ସମ୍ପାଦନା

ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ଣ୍ୱତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗର ଅଧୀନରେ ଥିବା ଏହି ମଠ ବର୍ତ୍ତମାନର ମହାନ୍ତ ପ୍ରଣବ କେଶରୀ ଗୋସ୍ୱାମୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ ।

ଏହି ମଠରେ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା , ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ , ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ଇତ୍ୟାଦି ପାଳନ କରାଯାଏ । କୁହା ଯାଏ ମହାଦେବ ଶିବ ଏଠାକୁ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ମାମୁଁଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଆସନ୍ତି ।

ସ୍ଥାପତ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା

ମଠ ୨୬ ବର୍ଗ ମିଟର ପରିମିତ ସ୍ଥାନରେ ମସୃଣ ବାଲିପଥରରେ ନିର୍ମିତ । ମଠର ଚତୁର୍ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରାଚୀରଦ୍ୱାରା ଅବଦ୍ଧ । ତେବେ ରକ୍ଷ୍ୟଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ମଠର ଗୃହ ଭଗ୍ନ ଅବସ୍ଥା ଆଡକୁ ଗତି କରୁଛି ।