ବମ୍ବେ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ୍
 | |
 The corporate headquarters of BSE on Dalal Street. | |
| Type | Stock exchange |
|---|---|
| Location | ମୁମ୍ବାଇ, ଭାରତ |
| Founded | 9 July 1875[୧] |
| Key people |
|
| Currency | Indian rupee ( ) |
| No. of listings | 5,439[୩] |
| Market cap | (Jan 2022)[୪] |
| Indices | BSE SENSEX S&P BSE SmallCap S&P BSE MidCap S&P BSE LargeCap BSE 500 |
| Website | bseindia.com |
| Company | |
| NSE: BSE | |
| ISIN | INE118H01017 |
| ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ | , |
| ୱେବ୍ସାଇଟ୍ | www |
ବିଏସଇ ଲିମିଟେଡ, ବମ୍ବେ ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ (ବିଏସଇ) ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ମୁମ୍ବାଇର ଦଲାଲ ଷ୍ଟ୍ରିଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଭାରତୀୟ ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ | ୧୮୭୫ ମସିହାରେ କପା ଜୈନ ବ୍ୟବସାୟୀ ପ୍ରେମଚାନ୍ଦ ରୟଚାନ୍ଦଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ, ଏହା ଏସିଆର ସର୍ବପୁରାତନ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ଦଶମ ପୁରାତନ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ | [୫] [୬] ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା ବିଏସଇ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱରେ ସାମଗ୍ରିକ ବଜାର ପୁଞ୍ଜିକରଣ ସହିତ ୮ମ ବୃହତ୍ତମ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଯେଉଁଥିରେ ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା ₹୨୭୬.୭୧୩ ଲକ୍ଷ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ରହିଛି । ଭାରତୀୟ ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ବିଏସଇ ଏବଂ ଏନଏସଇ ୧୯୯୨ ଭାରତୀୟ ଷ୍ଟକ ମାର୍କେଟ ଘୋଟାଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୁର୍ନୀତିରେ ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଥିଲା ।[୭] [୮] [୯] [୧୦] [୧୧] [୧୨] [୧୩]
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ପରି ଦେଶ ତୁଳନାରେ ଯେଉଁଠାରେ ଦେଶର ଜିଡିପିର ପ୍ରାୟ ୭୦% କର୍ପୋରେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ରର ବୃହତ କମ୍ପାନୀରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି, ଭାରତର କର୍ପୋରେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ଜାତୀୟ ଜିଡିପିର ମାତ୍ର ୧୨–୧୪% ଅଟେ (ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୬ ସୁଦ୍ଧା)। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ୭,୪୦୦ କମ୍ପାନୀ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି ଯେଉଁଥିରୁ ବିଏସଇ ଏବଂ ଏନଏସଇରେ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜରେ କେବଳ ୪୦୦୦ ବାଣିଜ୍ୟ ହୋଇଛି | ତେଣୁ ବିଏସଇ ଏବଂ ଏନଏସଇରେ ଷ୍ଟକ୍ କାରବାର ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରାୟ ୪% ଅଟେ, ଯାହା ତଥାକଥିତ ଅସଙ୍ଗଠିତ କ୍ଷେତ୍ର ତଥା ଘରୋଇ ଖର୍ଚ୍ଚରୁ ଏହାର ଆୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରୁ ଅଧିକାଂଶ ଲାଭ କରିଥାଏ | [୧୪]
ଇକୋନୋମିକ୍ ଟାଇମ୍ସ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ ଅପ୍ରେଲ ୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ୬ କୋଟି ଖୁଚୁରା ନିବେଶକମାନେ ଇକ୍ୱିଟିର ସିଧାସଳଖ କ୍ରୟ ମାଧ୍ୟମରେ କିମ୍ବା ମ୍ୟୁଚୁଆଲ୍ ଫଣ୍ଡ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତରେ ଷ୍ଟକରେ ସେମାନଙ୍କର ସଞ୍ଚୟ ବିନିଯୋଗ କରିଥିଲେ। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ବିମଳ ଜାଲାନ କମିଟି ରିପୋର୍ଟରେ ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟାର ମାତ୍ର ୧.୩% ଶେୟାର ବଜାରରେ ବିନିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା କି ଆମେରିକାରେ ୨୭% ଏବଂ ଚୀନରେ ୧୦% ଥିଲା ।[୧୫] [୧୬] [୧୭] [୧୮]
ଇତିହାସ
ସମ୍ପାଦନାବମ୍ବେ ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ୧୮୭୫ରେ ପ୍ରେମଚାନ୍ଦ ରୟଚାନ୍ଦଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା |[୧୯] ବିଏସଇ ଲିମିଟେଡ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦଲାଲ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ସହିତ ସମକକ୍ଷ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହା ସର୍ବଦା ନଥିଲା | ୧୮୫୦ ଦଶକରେ, ମୁମ୍ବାଇ ଟାଉନ୍ ହଲ୍ ସମ୍ମୁଖରେ ଥିବା ଏକ ବର ଗଛ ତଳେ, ଯେଉଁଠାରେ ହର୍ନିମାନ ସର୍କଲ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅବସ୍ଥିତ ପାଞ୍ଚଜଣ ଷ୍ଟକ୍ ଦଲାଲ ଏକାଠି ହୋଇଥିଲେ |[୨୦] ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପରେ, ଦଲାଲମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥାନକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପତ୍ରଯୁକ୍ତ ସେଟିଂକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କଲେ, ଏଥର ମେଡୋଜ୍ ଷ୍ଟ୍ରିଟର ଜଙ୍କସନରେ ବରଗଛ ତଳେ ଏବଂ ସେତେବେଳେ ଯାହାକୁ ଏସପ୍ଲାନେଡ୍ ରୋଡ୍ କୁହାଯାଉଥିଲା, ବର୍ତ୍ତମାନ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ରୋଡ୍ କୁହାଯାଉଛି | ଦଲାଲଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ଦ୍ରୁତ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ, ସେମାନଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ସ୍ଥାନ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାକୁ ପଡିଲା | ଶେଷରେ, ୧୮୭୪ ରେ, ଦଲାଲମାନେ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ସ୍ଥାନ ପାଇଲେ, ଯାହାକୁ ସେମାନେ ନିଜର ବୋଲି ଡାକିପାରିବେ | ଦଲାଲ ଗୋଷ୍ଠୀ ୧୮୭୫ରେ "ଦି ନେଟିଭ୍ ସେୟାର ଆଣ୍ଡ ଷ୍ଟକ୍ ବ୍ରୋକର୍ ଆସୋସିଏସନ୍" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏକ ଅଫିସିଆଲ୍ ସଂଗଠନରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା |[୨୧]
ବମ୍ବେ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ୧୯୨୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟାଉନ୍ ହଲ୍ ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ କୋଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିଥିଲା | ହର୍ନିମାନ ସର୍କଲ ନିକଟରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ସ୍ଥାନ ୧୯୨୮ରେ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜଦ୍ୱାରା ଅଧିଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଏବଂ ୧୯୩୦ରେ ଏକ କୋଠା ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଦଖଲ କରାଯାଇଥିଲା | ଯେଉଁ ରାସ୍ତାରେ ସ୍ଥାନ ଅବସ୍ଥିତ ତାହା ବିନିମୟର ଅବସ୍ଥାନ ହେତୁ ହିନ୍ଦୀରେ ଦଲାଲ୍ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ କୁହାଯାଉଥିଲା |
୩୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୫୭ ରେ, ବିଏସଇ ସିକ୍ୟୁରିଟି ଚୁକ୍ତି ନିୟମାବଳୀ ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରଥମ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ହୋଇଗଲା | ବର୍ତ୍ତମାନର କୋଠାନିର୍ମାଣ, ଫୋର୍ଟ ଅଞ୍ଚଳର ଦଲାଲ ଷ୍ଟ୍ରିଟରେ ଫିରୋଜେ ଜିଜିଭୋଇ ଟାୱାର ନିର୍ମାଣ ୧୯୭୦ ଦଶକର ଶେଷ ଭାଗରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୧୯୮୦ରେ ବିଏସଇଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଦଖଲ କରାଯାଇଥିଲା | ପ୍ରଥମେ ବିଏସଇ ଟାୱାରର ନାମ କରଣ କରାଯାଇଥିଲା, ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ୧୯୬୬ରୁ ବିଏସଇର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସାର୍ ଫିରୋଜେ ଜାମସେଦଜୀ ଜୀଜୀଭୋଇଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଦାଖଲ ପରେ କୋଠାର ନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା।
୧୯୮୬ ରେ, ବିଏସଇ ଏସ ଆଣ୍ଡ ପି (Standard & Poor's) ବିଏସଇ ସେନସେକ୍ସ ସୂଚକାଙ୍କ ବିକଶିତ କରିଥିଲା, ଯାହା ବିଏସଇକୁ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜର ସାମଗ୍ରିକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ମାପିବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଦେଇଥିଲା | ୨୦୦୦ ରେ, ବିଏସଇ ଏହାର ଡେରିଭେଟିଭ୍ ବଜାର ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଏହି ସୂଚକାଙ୍କ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା, ଏସ ଆଣ୍ଡ ପି ବିଏସଇ ସେନସେକ୍ସ ଫ୍ୟୁଚର୍ସ ଚୁକ୍ତିନାମା କାରବାର କରିଥିଲା | ଇକ୍ୱିଟି ଡେରିଭେଟିଭ୍ ସହିତ ଏସ ଆଣ୍ଡ ପି ବିଏସଇ ସେନସେକ୍ସ ବିକଳ୍ପର ବିକାଶ ୨୦୦୧ ଏବଂ ୨୦୦୨ରେ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ବିଏସଇର ଟ୍ରେଡିଂ ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା |
୧୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୯୩ରେ, ବମ୍ବେ ବୋମା ବିସ୍ଫୋରଣ ସମୟରେ କୋଠାର ତଳ ମହଲାରେ ଏକ କାର ବୋମା ବିସ୍ଫୋରଣ ହୋଇଥିଲା [୨୨]
ଐତିହାସିକ ଭାବରେ ଏକ ଖୋଲା ଡାକରା ଫ୍ଲୋର ଟ୍ରେଡିଂ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ, ବମ୍ବେ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ୧୯୯୫ରେ ସିଏମସି ଲିମିଟେଡଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ଏକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଟ୍ରେଡିଂ ସିଷ୍ଟମକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କଲା | ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜକୁ ମାତ୍ର ୫୦ ଦିନ ଲାଗିଲା | ବିଏସଇ ଅନ୍ ଲାଇନ୍ ଟ୍ରେଡିଂ (ବୋଲ୍ଟ) ନାମକ ଏହି ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ, ସ୍କ୍ରିନ୍ ଆଧାରିତ ଟ୍ରେଡିଂ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ଦୈନିକ ୮ ନିୟୁତ ଅର୍ଡର କ୍ଷମତା ଥିଲା | ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଏସଇ ସେୟାର ଜାରି କରି ପୁଞ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ କରିଛି ଏବଂ ୩ ମଇ ୨୦୧୭ ସୁଦ୍ଧା ଏନଏସଇରେ କାରବାର ହେଉଥିବା ବିଏସଇ ଅଂଶ କେବଳ ₹୯୯୯ ସହିତ ବନ୍ଦ ହୋଇଛି | [୨୩]
ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୨ରେ ଯୋଗଦେଇ ବିଏସଇ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସ୍ଥାୟୀ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ୍ ପଦକ୍ଷେପର ସହଭାଗୀ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଅଟେ । [୨୪]
ବିଏସଇ ୩୦ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୬ରେ ଇଣ୍ଡିଆ INX ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲା | ଇଣ୍ଡିଆ INX ହେଉଛି ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ| [୨୫]
ବିଏସଇ ସୁନା ଏବଂ ରୂପାରେ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ କିଣାବିକା ମଧ୍ୟ କରେ | [୨୬]
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନାଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ India, BSE. "Corporate profile" (PDF).
- ↑ "bse bod".
- ↑ "Monthly Reports - World Federation of Exchanges". WFE.
- ↑ "BSE (formerly Bombay Stock Exchange) - LIVE stock/share market updates from Asia's premier stock exchange. Get all the current stock/share market news; real-time information to investors on S&P BSE SENSEX, stock quotes, indices, derivatives and corporate announcements". www.bseindia.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 6 Sep 2021.
- ↑ Dr.Priya Rawal (16 April 2015). Indian Stock Market and Investors Strategy. Dr.Priya Rawal. pp. 12–. ISBN 978-1-5053-5668-7.
- ↑ "BSE-Introduction". bseindia.com. Archived from the original on 31 January 2018. Retrieved 31 January 2018.
- ↑ "How India's trading queen and mystery guru engulfed NSE in scandal". The Economic Times.
- ↑ Rangan, MC Govardhana. "The fall of NSE: Corruption or hubris?". The Economic Times.
- ↑ "BSE Sensex drops as corruption scandal weighs". Reuters. 25 November 2010.
- ↑ "SEBI penalises BSE, NSE for 'laxity' in Karvy fraud case". 13 April 2022.
- ↑ "Trading 'queen' and mystery guru: Strange tale engulfs NSE in scandal". Business Standard India. 21 March 2022.
- ↑ ""Who'll Invest in India if Scams Like This Happen?": Judge in NSE Case".
- ↑ "Chitra Ramkrishna arrested; CBI grills former NSE CEO in co-location scam after SEBI's mysterious yogi report".
- ↑ "National economic debate – Stock markets or rigged casinos – talk by Professor Dr. R. Vaidyanathan (IIM Bangalore) – 21 Jan 2011, Mumbai". National Economic Debates. Retrieved 1 November 2016.
- ↑ "Increasing retail investor base: SEBI has a tough job ahead". Moneylife. 2 June 2011. Archived from the original on 24 April 2018. Retrieved 24 April 2018.
- ↑ Jalan, Bimal (1 November 2010). Jalan Committee report 2010 – Review of Ownership andGovernance of Market Infrastructure Institutions (PDF). Mumbai: SEBI. Retrieved 24 April 2018.
- ↑ Chandrasekhar, C.P.; Mallick, Sarat; A, Akriti. The elusive retail investor: How deep can (and should) India's stock markets be? (PDF). SEBI. Retrieved 24 April 2018.
- ↑ Library of Congress, Federal Research Division (30 December 2011). FINANCIAL LITERACY AMONG RETAIL INVESTORS IN THE UNITED STATES (PDF). Washington DC: SEC / The library of congress. Retrieved 24 April 2018.
- ↑ "BSE may set another record, become an official tourist spot". The New Indian Express. Press Trust of India. 6 October 2017. Retrieved 4 November 2021.
- ↑ "THE PROFILE OF BOMBAY STOCK EXCHANGE LIMITED".
- ↑ "The History of Bombay Stock Exchange". YouTube. Archived from the original on 2022-09-20. Retrieved 2022-09-13.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "The 1993 Mumbai Blasts: What Exactly Happened on March 12 That Year". News18. Retrieved 16 October 2017.
- ↑ "BSEIndia". BSEIndia. Archived from the original on 22 January 2014. Retrieved 28 July 2010.
- ↑ "Bombay Stock Exchange (BSE) commits to promoting sustainability". UNCTAD. Retrieved 2016-04-29.
- ↑ "India INX". indiainx.com. Archived from the original on 2018-10-18. Retrieved 2022-09-13.
- ↑ "India thehindubusinessline". Business Line.