ବାର୍ଥୋଲିନ ସିସ୍ଟ

ଅବରୁଦ୍ଧ ବାର୍ଥୋଲିନ ଗ୍ରନ୍ଥିର ସିସ୍ଟ

ବାର୍ଥୋଲିନ ସିସ୍ଟ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Bartholin's cyst) କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଲେବିଆ (labia) ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବାର୍ଥୋଲିନ ଗ୍ରନ୍ଥି (Bartholin's gland) ଅବରୋଧ ହୋଇଯାଏ ।[୧] ସିସ୍ଟ ଛୋଟ ଥିଲେ ଅଳ୍ପ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।[୧] ବଡ଼ ସିସ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ ଯୋନୀପଥର ଏକ ପାଖରେ ଫୁଲା ହୁଏ, ଯୌନ‌କ୍ରିୟା ବେଳେ ଓ ଚାଲିଲା ବେଳେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ ।[୧] ସିସ୍ଟ ସଂକ୍ରମିତ ହେଲେ ଆବସେସ (abscess) ହୁଏ ।[୨] ସିସ୍ଟ ଲାଲ ଦେଖାଯାଏ ଓ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁ ।[୨]

ବାର୍ଥୋଲିନ ସିସ୍ଟ (Bartholin's cyst)
Bartholinitis, Bartholin's duct cyst, Bartholin's abscess
ଡାହାଣ ପାଖ ବାର୍ଥୋଲିନ ସିସ୍ଟ
ବିଭାଗସ୍ତ୍ରୀରୋଗ ବିଜ୍ଞାନ (Gynecology)
ଲକ୍ଷଣଯୋନୀପଥର ଏକ ପାଖରେ ଫୁଲା ଓ ଯନ୍ତ୍ରଣା [୧]
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟପ୍ରଜନନକ୍ଷମ ବୟସ[୨]
କାରଣଅଜ୍ଞାତ[୧]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିଲକ୍ଷଣ ଓ ଶାରୀରିକ ପରୀକ୍ଷା [୧]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟସେବାସିଅସ ସିସ୍ଟ (Sebaceous cyst), ହାର୍ନିଆ, ହାଇଡ୍ରଡେନାଇଟିସ (hidradenitis suppurativa), ଫଲିକିଲାଇଟିସ (folliculitis), ଭଲଭାର କର୍କଟ (vulvar cancer)[୩][୪]
ଚିକିତ୍ସାPlacement of a Word catheter, (incision and drainage), (marsupialization), (sitz baths)[୩][୧]
ପୁନଃପୌନିକ୨% ମହିଳାଙ୍କର ହୁଏ [୨]

ଏହି ରୋଗର କାରଣ ଅଦ୍ୟାବଧି ଅଜ୍ଞାତ ଅଛି । [୧] ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ପୁଞ୍ଜିତ ପୂଯ (abscess) ହୁଏ କିନ୍ତୁ ଏହା ଯୌନ ସଞ୍ଚାରିତ ସଂକ୍ରମଣ (sexually transmitted infection) ନୁହେଁ ।[୫] କ୍ୱଚିତ ଗନରିଆ ହୋଇପାରେ ।[୧][୪] ଲକ୍ଷଣ ଓ ଶାରୀରିକ ପରୀକ୍ଷା (examination) କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧] ବୟସ ୪୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ହୋଇଥିଲେ କର୍କଟ ରୋଗ ସମ୍ଭାବନା ଦୂର କରିବା ନିମନ୍ତେ ତନ୍ତୁ ବାୟୋପ୍ସି (tissue biopsy) କରାଯାଏ ।[୩][୧]

ଲକ୍ଷଣ ନଥିଲେ ଚିକିତ୍ସା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏନି ।[୨][୧] ଲକ୍ଷଣ ଥିଲେ ସିସ୍ଟର ନିଷ୍କାସନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୨] ଗୋଟିଏ ୱାର୍ଡ଼ କାଥେଟର ୪ ସପ୍ତାହ ପାଇଁ ଭର୍ତ୍ତି କରିଦିଆଯାଏ କାରଣ ନିଷ୍କାସନ (incision and drainage) ପରେ ଆଉଥରେ ସେହି ରୋଗ ସାଧାରଣତଃ ହୁଏ ।[୨][୩] ମାର୍ସୁପିଲାଇଜେସନ (marsupialization) ଅପରେଶନ କରାଯାଇପାରେ ଓ ସମସ୍ୟା ଜାରିରହିଲେ ଗ୍ରନ୍ତିକୁ ସମୁଳେ ବାହାରକରାଯାଏ ।[୨] ରୋଗୀ ବୟସ ୪୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ହୋଇଥିଲେ ଓ କର୍କଟ ସମ୍ଭାବନା ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ କାଢ଼ିଦିଆଯାଏ ।[୨] ସାଧାରଣତଃ ଏଥିରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (Antibiotics) ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏନାହିଁ । [୨]

ଏହି ରୋଗ ୨% ମହିଳାଙ୍କୁ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ହୋଇପାରେ ।[୨] ପ୍ରାୟ ପ୍ରଜନନକ୍ଷମ ବୟସରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୨] ସନ ୧୬୭୭ରେ ଏହି ରୋଗ ବିଷୟ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାସ୍ପର ବାର୍ଥୋଲିନ (Caspar Bartholin) ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । [୬] ସନ ୧୯୬୭ରେ ବୁଫୋର୍ଡ଼ ୱାର୍ଡ଼ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟବିଧି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।[୬][୭]

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ "Bartholin Gland Cysts". Merck Manuals Professional Edition. Retrieved 12 September 2018.
  2. ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ Omole, Folashade; Simmons, Barbara J.; Hacker Yolanda (2003). "Management of Bartholin's duct cyst and gland abscess". American Family Physician. 68 (1): 135–40. PMID 12887119.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ Lee, MY; Dalpiaz, A; Schwamb, R; Miao, Y; Waltzer, W; Khan, A (May 2015). "Clinical Pathology of Bartholin's Glands: A Review of the Literature". Current Urology. 8 (1): 22–5. doi:10.1159/000365683. PMC 4483306. PMID 26195958.
  4. ୪.୦ ୪.୧ Ferri, Fred (2017). Ferri's clinical advisor 2018 : 5 books in 1. Elsevier Canada. p. 175. ISBN 978-0323280495.
  5. Marx, John A. Marx (2014). "Skin and Soft Tissue Infections". Rosen's emergency medicine : concepts and clinical practice (8th ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders. pp. Chapter 137. ISBN 1455706051.
  6. ୬.୦ ୬.୧ Knaus, John V.; Isaacs, John H. (2012). Office Gynecology: Advanced Management Concepts (in ଇଂରାଜୀ). Springer Science & Business Media. p. 266. ISBN 9781461243403.
  7. Williams Gynecology (2 ed.). McGraw Hill Professional. 2012. p. 1063. ISBN 9780071804653.

ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ ସମ୍ପାଦନା

ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ବାହାର ଉତ୍ସ