ନେଘେରିଟିଂ ଶିବ ଦୌଲ

ନେଘେରିଟିଂ ଶିବ ଦୌଲ
ନେଘେରିଟିଂ ଶିବ ଦୌଲ
Religion
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ	ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
ଦେବାଦେବୀ	ଶିବ
Location
ସ୍ଥାନ	ଦେରଗାଁ (Dergaon)
State	ଆସାମ
Country	ଭାରତ
Architecture
	ରାଜେଶ୍ୱର ସିଂହ (Rajeswar Singha)

ନେଘେରିଟିଂ ଶିବ ଦୌଲ (নেঘেৰিটিং শিৱ দৌল) ଆସାମ, ଭାରତର ଦେରଗାଁରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର ।^[୧] ପାହାଡ଼ (hillock) ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ^[୧]^[୨] ୩୭ ନମ୍ବର ଜାତୀୟ ରାଜପଥଠାରୁ ଦେଢ କିମି ଦୂରରେ ଆସାମରେ ଗୋଳାଘାଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ଥିବା ଏହି ମନ୍ଦିର ପ୍ରଥମେ ଦୀମାସା କଚାରିସ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ୮ମ -୯ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।^[୨]^[୩] ୧୯୬୫ ମସିହାରେ ଏହା ଆହୋମ ରାଜା ସ୍ୱର୍ଗଦେଓ ରାଜେଶ୍ୱର ସିଂହ (Rajeswar Singha) ତୋଳେଇଥିଲେ ।^[୧]^[୨]^[୩]^[୪] ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ଥପତି ଘନଶ୍ୟାମ ଖୋନିକର ଏହି ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ ।^[୧]^[୪]

ଇତିହାସ

ମନ୍ଦିରରେ ଲାଗିଥିବା ସମସ୍ତ ପଥର ଦିହିଙ୍ଗ (Dihing) ନଦୀ କୂଳରେ ଆଗରୁ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକ ହେତୁ ମନ୍ଦିର ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଓ ତାହାର ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ଗଜପନେମରର (Gajapanemara) ଗଭୀର ଜଙ୍ଗଲରୁ ମିଳିଥିଲା । ଦିହିଙ୍ଗ ନଦୀ ତାହାର ଗତିପଥ ପୁନର୍ବାର ବଦଳେଇ ମନ୍ଦିରକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଲା ଓ ପାଣିରେ ମିଶିଗଲା । ଜଣେ ଶିବ ଭକ୍ତ ନଦୀର ଅଗଭୀର ଜଳରେ ଥିବା ମନ୍ଦିର ଭଗ୍ନାବଶେଷ ତଥା ଲିଙ୍ଗ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ^[୨] ଯାହାକୁ ଅଧୁନା ଶୀତଳ ନଘେରି କୁହାଯାଏ ।^[୨]^[୩] ଆହୋମ ରାଜା ରାଜେଶ୍ୱର ସିଂହ (୧୭୫୧-୧୭୬୯) ସେହି ଲିଙ୍ଗକୁ ସେଠାରୁ ଆଣି ଏଠାରେ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରି ଲିଙ୍ଗ (Shivalinga) ସ୍ଥାପନ କରି ରଖିଲେ ।^[୨]

ସ୍ଥାପତ୍ୟ

ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଚାରି ପାଖରେ ବିଷ୍ଣୁ, ଗଣେଶ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ଦୁର୍ଗା ନାମକ ଚାରୋଟି ମନ୍ଦିର ଅଛି ।^[୧]^[୨]^[୩]^[୪] ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରରେ ତିନି ଫୁଟ ବ୍ୟାସ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବନଲିଙ୍ଗ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି ।^[୨]^[୩] କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ‘ଉର୍ବ’ ନାମକ ଜଣେ ଋଷି ଏକ ଦ୍ୱିତୀୟ କାଶୀ ନିର୍ମାଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅନେକ ଲିଙ୍ଗ (Shiva linga) ସଂଗ୍ରହ କରି ରଖିଥିଲେ ।^[୩]

ନାମକରଣ

ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଅଧୁନା ମନ୍ଦିର ଅଛି, ସେହି ସ୍ଥାନରେ ନେଘେରି ନାମକ ଏକ ଜାତିର ପକ୍ଷୀ ବାସ କରୁଥିଲେ । ସେହି ନାମରୁ ସ୍ଥାନର ନାମ ନେଘେରିଟିଙ୍ଗ ହୋଇଛି ।^[୨]

ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ

ଭୂଧର ଅଗମାଚାର୍ଜୀ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାଜା ରାଜେଶ୍ୱର ସିଂହ (Rajeswar Singha) ନିଯୁକ୍ତ କରି ମନ୍ଦିରର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଓ ପୂଜା ପାଠ ବିଷୟ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ନିୟମିତ ଭାବରେ କରିବା ପାଇଁ ଭାର ନ୍ୟସ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେହି ଭୂଧର ଅଗମାଚାର୍ଜୀଙ୍କ ପରିବାର ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେହି ପୂଜା ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଭାର ସୂଚାରୁ ରୂପେ ଚଲାଉଛନ୍ତି ।^[୧]^[୪] ମନ୍ଦିରରେ ନୃତ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତର ପ୍ରଚଳନ ଏକ ମୂଖ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଅଟେ ।^[୩]

ମାଙ୍କଡ଼

ମନ୍ଦିରରେ ଥିବା ମାଙ୍କଡ଼ ହେଉଛନ୍ତି ଅନ୍ୟତମ ଆକର୍ଷଣ । ରିଷଷ ପ୍ରଜାତିର ମାଙ୍କଡ଼ (rhesus monkeys) ଏଠାରେ ଦେଖିବାଉ ମିଳନ୍ତି ।^[୨]^[୫]

ଫଟୋ ଗ୍ୟାଲେରି

ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନେଘେରିଟିଂ ଶିବ ଦୌଲ

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ ^୧.୫ Phukan, Muktikam (2006-06-23). "Historic Neghriting Sivadol in dilapidated condition". Retrieved 2009-08-24.
↑ ^୨.୦୦ ^୨.୦୧ ^୨.୦୨ ^୨.୦୩ ^୨.୦୪ ^୨.୦୫ ^୨.୦୬ ^୨.୦୭ ^୨.୦୮ ^୨.୦୯ Gogoi, Gunjan (2005-05-12). "Tourism potentials of Golaghat district with". Retrieved 2009-08-26.
↑ ^୩.୦ ^୩.୧ ^୩.୨ ^୩.୩ ^୩.୪ ^୩.୫ ^୩.୬ "The Siva Doul of Negheriting dates back to 8th-9th century AD". Archived from the original on 2011-07-23. Retrieved 2009-08-24.
↑ ^୪.୦ ^୪.୧ ^୪.୨ ^୪.୩ "Negheriting Siva Doul a potential tourist hotspot". 2006-12-24. Archived from the original on 2012-10-26. Retrieved 2009-08-24.
↑ "Menace of rhesus monkeys at Jorhat". The Sentinel. 2009-05-13. Archived from the original on 2011-07-19. Retrieved 2009-08-27.

[ef-1] ୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ ^୧.୫ Phukan, Muktikam (2006-06-23). "Historic Neghriting Sivadol in dilapidated condition". Retrieved 2009-08-24.

[gh-2] ୨.୦୦ ^୨.୦୧ ^୨.୦୨ ^୨.୦୩ ^୨.୦୪ ^୨.୦୫ ^୨.୦୬ ^୨.୦୭ ^୨.୦୮ ^୨.୦୯ Gogoi, Gunjan (2005-05-12). "Tourism potentials of Golaghat district with". Retrieved 2009-08-26.

[ab-3] ୩.୦ ^୩.୧ ^୩.୨ ^୩.୩ ^୩.୪ ^୩.୫ ^୩.୬ "The Siva Doul of Negheriting dates back to 8th-9th century AD". Archived from the original on 2011-07-23. Retrieved 2009-08-24.

[cd-4] ୪.୦ ^୪.୧ ^୪.୨ ^୪.୩ "Negheriting Siva Doul a potential tourist hotspot". 2006-12-24. Archived from the original on 2012-10-26. Retrieved 2009-08-24.

[5] "Menace of rhesus monkeys at Jorhat". The Sentinel. 2009-05-13. Archived from the original on 2011-07-19. Retrieved 2009-08-27.

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]