ଉଇକିପିଡ଼ିଆ

ଗୋଆ

'ଗୋଆ' ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ରାଜ୍ୟ । କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ହିସାବରେ ଏହା ଭାରତର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ତଥା ଜନସଂଖ୍ୟା ହିସାବରେ ଏହା ଭାରତର ଚତୁର୍ଥ କ୍ଷୁଦ୍ର ରାଜ୍ୟ । ଆରବ ସାଗର କୁଳରେ ଥିବା ଏହି ରାଜ୍ୟକୁ ଉତ୍ତରଦିଗରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ପୂର୍ବ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଘେରି ରହିଛି । ଗୋଆ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ରାଜ୍ୟ । ଏହାର ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ (ଜି. ଡ଼ି. ପି.) ଦେଶର ଜି. ଡ଼ି. ପି.ର ଅଢେଇଗୁଣ ଅଧିକ। । ୧୧ଶ ବିତ୍ତ କମିଶନ ଗୋଆକୁ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପାଇଁ ସବୁଠୁ ଭଲ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ଗଣନା କରିଛନ୍ତି । ପାନାଜି ବା ପାଞ୍ଜିମ ଗୋଆର ରାଜଧାନୀ ଆଟେ । ପ୍ରାୟ ୪୫୦ବର୍ଷ ଧରି ଗୋଆ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ କଲୋନୀ ରହି ଆସିଥିଲା । ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ଏହା ଭାରତବର୍ଷ ସାଙ୍ଗରେ ଯୋଗ କରାଗଲା । ଗୋଆ ରାଜ୍ୟ ଏହାର ବେଳାଭୂମି, ବିଶ୍ୱବିଖ୍ୟାତ ଗୀର୍ଜାଘର, ଭରପୁର ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଓ ସବୁଜ ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତ ମାଳା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ ।

ଗୋଆ
गोंय
ରାଜ୍ୟ
ଭାରତରେ ଗୋଆର ଅବସ୍ଥାନ
ଭାରତରେ ଗୋଆର ଅବସ୍ଥାନ
ଗୋଆର ମାନଚିତ୍ର
ଗୋଆର ମାନଚିତ୍ର
ଅବସ୍ଥିତି (ପାଣାଜୀ): 15°33′47″N 73°49′05″E / 15.563°N 73.818°E / 15.563; 73.818Coordinates: 15°33′47″N 73°49′05″E / 15.563°N 73.818°E / 15.563; 73.818
ଦେଶ ଭାରତ
ସ୍ଥାପନ୩୦ ମଇ ୧୯୮୭
ରାଜଧାନୀପାଣାଜୀ
ବୃହତ୍ତମ ନଗରଭାସ୍କୋ ଡା ଗାମା
ଜିଲ୍ଲା ସଂଖ୍ୟା୨
ସରକାର
 • ରାଜ୍ୟପାଳକେ. ଶଙ୍କରନାରାୟଣନ
 • ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀମନୋହର ପରୀକର
 • ନ୍ୟାୟପାଳିକାଏକ ନ୍ୟାୟପାଳିକା (୪୦ ଆସନ)
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
 • ମୋଟ km2 (ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା < ଯୁକ୍ତାକ୍ଷର । acres)
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କ୍ରମାଙ୍କ୨୮ଶ
ଜନସଂଖ୍ୟା (୨୦୧୧)
 • କ୍ରମାଙ୍କ୨୫
 • ଘନତା/km2 (1,000/sq mi)
IST (UTC+୦୫:୩୦)
ଆଇଏସଓ ୩୧୬୬ କୋଡ଼IN-GA
HDIincrease ୦.୭୭୯ (ମଧ୍ୟମ)
HDI କ୍ରମାଙ୍କ୩ୟ (୨୦୦୫)
ସାକ୍ଷରତା୮୭%
ସରକାରୀ ଭାଷାକୋଙ୍କଣୀ
ୱେବସାଇଟwww.goa.gov.in

ଭୂଗୋଳସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ

ଇତିହାସସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ

 
ଉସ୍‌ଗାଲିମାଲ୍‌ଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ପଥର ଖୋଦେଇ ଚିତ୍ର

ଗୋଆର ଇତିହାସ ୨୦,୦୦୦ରୁ ୩୦,୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ଏହି ପଥର ଖୋଦେଇ ଭାରତରେ ପ୍ରାଚୀନ ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ଚିହ୍ନ ବହନ କରେ ।[୧]:p.254 Upper Paleolithic କିମ୍ବା Mesolithic ପଥର ଖୋଦେଇ ଚିତ୍ର, ଉସ୍‌ଗାଲିମାଲ୍‌ଠାରେ Kushavati ନଦୀ ତଟରେ ମିଳିଥିଲା ।[୨] ୧୦,୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା Petroglyphs, cones, ପଥର-କୁରାଢି, ଏବଂ choppers ଗୋଆର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ମିଳିଛି ଯଥା- Kazur, Mauxim, ଏବଂ the Mandovi-Zuari basin.[୩] Evidence of Palaeolithic life is seen at Dabolim, Adkon, Shigao, Fatorpa, Arli, Maulinguinim, Diwar, Sanguem, Pilerne, and Aquem-Margaon etc. Difficulty in carbon dating the laterite rock compounds poses a problem for determining the exact time period.[୪]

 
Gold coins issued by the Kadamba king of Goa, Shivachitta Paramadideva. Circa 1147–1187 AD.

Early Goan society underwent radical change when Indo-Aryan and Dravidian migrants amalgamated with the aboriginal locals, forming the base of early Goan culture.[୫]

In the 3rd century BC, Goa was part of the Maurya Empire, ruled by the Buddhist emperor, Ashoka of Magadha. Buddhist monks laid the foundation of Buddhism in Goa. Between the 2nd century BC and the 6th century AD, Goa was ruled by the Bhojas of Goa. Chutus of Karwar also ruled some parts as feudatories of the Satavahanas of Kolhapur (2nd century BC to the 2nd century AD), Western Kshatrapas (around 150 AD), the Abhiras of Western Maharashtra, Bhojas of the Yadav clans of Gujarat, and the Konkan Mauryas as feudatories of the Kalachuris.[୬] The rule later passed to the Chalukyas of Badami, who controlled it between 578 and 753, and later the Rashtrakutas of Malkhed from 753 to 963. From 765 to 1015, the Southern Silharas of Konkan ruled Goa as the feudatories of the Chalukyas and the Rashtrakutas.[୭] Over the next few centuries, Goa was successively ruled by the Kadambas as the feudatories of the Chalukyas of Kalyani. They patronised Jainism in Goa.[୮]

In 1312, Goa came under the governance of the Delhi Sultanate. The kingdom's grip on the region was weak, and by 1370 it was forced to surrender it to Harihara I of the Vijayanagara empire. The Vijayanagara monarchs held on to the territory until 1469, when it was appropriated by the Bahmani sultans of Gulbarga. After that dynasty crumbled, the area fell into the hands of the Adil Shahis of Bijapur, who established as their auxiliary capital the city known under the Portuguese as Velha Goa (or Old Goa).[୯]

ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ

ଆଧାରସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ

  1. ↑ Indian Archaeological Society (2006). Purātattva, Issue 36. Indian Archaeological Society.
  2. ↑ Kalyan Kumar Chakravarty, Robert G. Bednarik, Indirā Gāndhī Rāshṭrīya Mānava Saṅgrahālaya (1997). Indian Rock Art and Its Global Context. Motilal Banarsidass Publ.,. pp. 228 pages (see page 34). ISBN 9788120814646.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. ↑ C. R. Srinivasan; K. V. Ramesh; S. Subramonia Iyer (2004). Śrī puṣpāñjali: Recent Researches in Prehistory, Protohistory, Art, Architecture, Numismatics, Iconography, and Epigraphy: Dr. C.R. Srinivasan commemoration volume, Volume 1. Bharatiya Kala Prakashan,. pp. 469 pages (see page4). ISBN 9788180900563.CS1 maint: extra punctuation (link)
  4. ↑ Sakhardande, Prajal. "7th National Conference on Marine Archaeology of Indian Ocean Countries: Session V". Heritage and history of Goa. NIO Goa. Retrieved 30 March 2011.
  5. ↑ Dhume, Anant Ramkrishna (1986). The cultural history of Goa from 10000 BC - 1352 AD. Ramesh Anant S. Dhume. pp. 355 pages (see pages 100–150).
  6. ↑ De Souza 1990, p. 9
  7. ↑ De Souza 1990, p. 10
  8. ↑ De Souza 1990, p. 11
  9. ↑ Dobbie, Aline (2006). India: The Elephant's Blessing. Melrose Press. pp. 253 pages (see page 220).

ଅଧିକ ତଥ୍ୟସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ

Goa ବାବଦରେ ଉଇକିମିଡ଼ିଆର ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରୁ ଅଧିକ ଜାଣନ୍ତୁ:
  ଉଇକିଅଭିଧାନରେ ଶବ୍ଦାର୍ଥମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ
  କମନ୍ସରେ ଛବି ଓ ମିଡ଼ିଆସବୁ ଖୋଜନ୍ତୁ
  ଉଇକିମହାବିହାରରେ ଶିକ୍ଷଣ ଆଧାରମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ
  ଉଇକିସମ୍ବାଦରେ ସମ୍ବାଦ ଲେଖାମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ
  ଉଇକିକଥାରୁ ଢଗଢମାଳି ଓ କଥାମାନ
  ଉଇକିଉତ୍ସରୁ ମୂଳାଧାର ଲେଖାମାନ
  ଉଇକିପୋଥିରେ ପଢ଼ାବହିମାନ
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଗୋଆ&oldid=352550" ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି