ଗୋଆ
'ଗୋଆ' ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ରାଜ୍ୟ । କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ହିସାବରେ ଏହା ଭାରତର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ତଥା ଜନସଂଖ୍ୟା ହିସାବରେ ଏହା ଭାରତର ଚତୁର୍ଥ କ୍ଷୁଦ୍ର ରାଜ୍ୟ । ଆରବ ସାଗର କୁଳରେ ଥିବା ଏହି ରାଜ୍ୟକୁ ଉତ୍ତରଦିଗରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ପୂର୍ବ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଘେରି ରହିଛି । ଗୋଆ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ରାଜ୍ୟ । ଏହାର ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ (ଜି. ଡ଼ି. ପି.) ଦେଶର ଜି. ଡ଼ି. ପି.ର ଅଢେଇଗୁଣ ଅଧିକ। । ୧୧ଶ ବିତ୍ତ କମିଶନ ଗୋଆକୁ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପାଇଁ ସବୁଠୁ ଭଲ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ଗଣନା କରିଛନ୍ତି । ପାନାଜି ବା ପାଞ୍ଜିମ ଗୋଆର ରାଜଧାନୀ ଆଟେ । ପ୍ରାୟ ୪୫୦ବର୍ଷ ଧରି ଗୋଆ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ କଲୋନୀ ରହି ଆସିଥିଲା । ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ଏହା ଭାରତବର୍ଷ ସାଙ୍ଗରେ ଯୋଗ କରାଗଲା । ଗୋଆ ରାଜ୍ୟ ଏହାର ବେଳାଭୂମି, ବିଶ୍ଵବିଖ୍ୟାତ ଗୀର୍ଜାଘର, ଭରପୁର ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଓ ସବୁଜ ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତ ମାଳା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ ।
| ଗୋଆ गोंय | |
|---|---|
| ରାଜ୍ୟ | |
 ଭାରତରେ ଗୋଆର ଅବସ୍ଥାନ | |
 ଗୋଆର ମାନଚିତ୍ର | |
| Coordinates (ପାଣାଜୀ): 15°33′47″N 73°49′05″E / 15.563°N 73.818°ECoordinates: 15°33′47″N 73°49′05″E / 15.563°N 73.818°E | |
| ଦେଶ |
 ଭାରତ |
| ସ୍ଥାପନ | ୩୦ ମଇ ୧୯୮୭ |
| ରାଜଧାନୀ | ପାଣାଜୀ |
| ବୃହତ୍ତମ ନଗର | ଭାସ୍କୋ ଡା ଗାମା |
| ଜିଲ୍ଲା ସଂଖ୍ୟା | ୨ |
| Government | |
| • ରାଜ୍ୟପାଳ | କେ. ଶଙ୍କରନାରାୟଣନ |
| • ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ | ମନୋହର ପରୀକର |
| • ନ୍ୟାୟପାଳିକା | ଏକ ନ୍ୟାୟପାଳିକା (୪୦ ଆସନ) |
| କ୍ଷେତ୍ରଫଳ | |
| • Total | km2 (ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା < ଯୁକ୍ତାକ୍ଷର । acres) |
| Area rank | ୨୮ଶ |
| Population (୨୦୧୧) | |
| • କ୍ରମାଙ୍କ | ୨୫ |
| • ଘନତା | /km2 (1,000/sq mi) |
| IST (UTC+୦୫:୩୦) | |
| ISO 3166 code | IN-GA |
| HDI |
 ୦.୭୭୯ (ମଧ୍ୟମ) |
| HDI କ୍ରମାଙ୍କ | ୩ୟ (୨୦୦୫) |
| ସାକ୍ଷରତା | ୮୭% |
| ସରକାରୀ ଭାଷା | କୋଙ୍କଣୀ |
| ୱେବସାଇଟ | www.goa.gov.in |
ବିଷୟସୂଚୀ
ଭୂଗୋଳସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
ଇତିହାସସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ଏବେ ତିଆରି ଚାଲିଛି ଓ ଏକ ନୂଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଲେଖା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର ଓ ବଦଳ କରାଯାଉଅଛି । ଯଦି ଲେଖକ ଜଣକ ବଦଳ ଦ୍ଵନ୍ଦ, ଅଦରକାରୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ବିପଥଗାମୀ ଚେଷ୍ଟା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦ୍ଵନ୍ଦକୁ ଏଡ଼ାଇବା ନିମନ୍ତେ କେଉଁଠି ସମ୍ଭବ ବୋଲି ପଚାରି ଥାନ୍ତି, ତେବେ ପୃଷ୍ଠାଟିରେ କିଛି ବଦଳାନ୍ତୁ ନାହିଁ ବା ତାହାକୁ ଲିଭାଇବା ପାଇଁ ବାଛନ୍ତୁ ନାହିଁ ଯେହେତୁ ଏହା ଲେଖାର ଆରମ୍ଭ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛି । ଯଦି ଲେଖାଟି କେଇ ଘଣ୍ଟାଧରି ବଦଳା ଯାଇନାହିଁ ତେବେ ଏହି ଛାଞ୍ଚଟିକୁ ବାହାର କରିଦିଅନ୍ତୁ |
ଗୋଆର ଇତିହାସ ୨୦,୦୦୦ରୁ ୩୦,୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ଏହି ପଥର ଖୋଦେଇ ଭାରତରେ ପ୍ରାଚୀନ ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ଚିହ୍ନ ବହନ କରେ ।[୧]:p.254 Upper Paleolithic କିମ୍ବା Mesolithic ପଥର ଖୋଦେଇ ଚିତ୍ର, ଉସ୍ଗାଲିମାଲ୍ଠାରେ Kushavati ନଦୀ ତଟରେ ମିଳିଥିଲା ।[୨] ୧୦,୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା Petroglyphs, cones, ପଥର-କୁରାଢି, ଏବଂ choppers ଗୋଆର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ମିଳିଛି ଯଥା- Kazur, Mauxim, ଏବଂ the Mandovi-Zuari basin.[୩] Evidence of Palaeolithic life is seen at Dabolim, Adkon, Shigao, Fatorpa, Arli, Maulinguinim, Diwar, Sanguem, Pilerne, and Aquem-Margaon etc. Difficulty in carbon dating the laterite rock compounds poses a problem for determining the exact time period.[୪]
Early Goan society underwent radical change when Indo-Aryan and Dravidian migrants amalgamated with the aboriginal locals, forming the base of early Goan culture.[୫]
In the 3rd century BC, Goa was part of the Maurya Empire, ruled by the Buddhist emperor, Ashoka of Magadha. Buddhist monks laid the foundation of Buddhism in Goa. Between the 2nd century BC and the 6th century AD, Goa was ruled by the Bhojas of Goa. Chutus of Karwar also ruled some parts as feudatories of the Satavahanas of Kolhapur (2nd century BC to the 2nd century AD), Western Kshatrapas (around 150 AD), the Abhiras of Western Maharashtra, Bhojas of the Yadav clans of Gujarat, and the Konkan Mauryas as feudatories of the Kalachuris.[୬] The rule later passed to the Chalukyas of Badami, who controlled it between 578 and 753, and later the Rashtrakutas of Malkhed from 753 to 963. From 765 to 1015, the Southern Silharas of Konkan ruled Goa as the feudatories of the Chalukyas and the Rashtrakutas.[୭] Over the next few centuries, Goa was successively ruled by the Kadambas as the feudatories of the Chalukyas of Kalyani. They patronised Jainism in Goa.[୮]
In 1312, Goa came under the governance of the Delhi Sultanate. The kingdom's grip on the region was weak, and by 1370 it was forced to surrender it to Harihara I of the Vijayanagara empire. The Vijayanagara monarchs held on to the territory until 1469, when it was appropriated by the Bahmani sultans of Gulbarga. After that dynasty crumbled, the area fell into the hands of the Adil Shahis of Bijapur, who established as their auxiliary capital the city known under the Portuguese as Velha Goa (or Old Goa).[୯]
ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
ଆଧାରସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
- ↑ Indian Archaeological Society (୨୦୦୬). Purātattva, Issue ୩୬. Indian Archaeological Society.
- ↑ Kalyan Kumar Chakravarty, Robert G. Bednarik, Indirā Gāndhī Rāshṭrīya Mānava Saṅgrahālaya (୧୯୯୭). Indian Rock Art and Its Global Context. Motilal Banarsidass Publ.,. pp. ୨୨୮ pages (see page ୩୪). ISBN ୯୭୮୮୧୨୦୮୧୪୬୪୬.
- ↑ C. R. Srinivasan; K. V. Ramesh; S. Subramonia Iyer (୨୦୦୪). Śrī puṣpāñjali: Recent Researches in Prehistory, Protohistory, Art, Architecture, Numismatics, Iconography, and Epigraphy: Dr. C.R. Srinivasan commemoration volume, Volume ୧. Bharatiya Kala Prakashan,. pp. ୪୬୯ pages (see page୪). ISBN ୯୭୮୮୧୮୦୯୦୦୫୬୩.
- ↑ Sakhardande, Prajal. "7th National Conference on Marine Archaeology of Indian Ocean Countries: Session V". Heritage and history of Goa. NIO Goa. Retrieved 30 March 2011.
- ↑ Dhume, Anant Ramkrishna (୧୯୮୬). The cultural history of Goa from ୧୦୦୦୦ BC - ୧୩୫୨ AD. Ramesh Anant S. Dhume. pp. ୩୫୫ pages (see pages ୧୦୦–୧୫୦).
- ↑ De Souza 1990, p. 9
- ↑ De Souza 1990, p. 10
- ↑ De Souza 1990, p. 11
- ↑ Dobbie, Aline (୨୦୦୬). India: The Elephant's Blessing. Melrose Press. pp. ୨୫୩ pages (see page ୨୨୦).
ଅଧିକ ତଥ୍ୟସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତୁ
| ଉଇକିମିଡ଼ିଆ କମନ୍ସରେ ଗୋଆ ବାବଦରେ ମାଧ୍ୟମ ରହିଛି । |
| Goa ବାବଦରେ ଉଇକିମିଡ଼ିଆର ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରୁ ଅଧିକ ଜାଣନ୍ତୁ: | |
 |
ଉଇକିଅଭିଧାନରେ ଶବ୍ଦାର୍ଥମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ |
 |
କମନ୍ସରେ ଛବି ଓ ମିଡ଼ିଆସବୁ ଖୋଜନ୍ତୁ |
 |
ଉଇକିମହାବିହାରରେ ଶିକ୍ଷଣ ଆଧାରମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ |
 |
ଉଇକିସମ୍ବାଦରେ ସମ୍ବାଦ ଲେଖାମାନ ଖୋଜନ୍ତୁ |
 |
ଉଇକିକଥାରୁ ଢଗଢମାଳି ଓ କଥାମାନ |
 |
ଉଇକିଉତ୍ସରୁ ମୂଳାଧାର ଲେଖାମାନ |
 |
ଉଇକିପୋଥିରେ ପଢ଼ାବହିମାନ |
| Wikivoyage has travel information related to: Goa |
 | ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଆପଣ ଏହାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିପାରିବେ । |