ଗାଲୁଆ ରୋଗ
ଗାଲୁଆ ରୋଗ ବା ସିଆଲାଡେନାଇଟିସ ରୋଗରେ ଲାଳ ଗ୍ରନ୍ଥିର ପ୍ରଦାହ ହୁଏ । [୫] ସାଧାରଣତଃ ଏହା ପାରୋଟିଡ, ସବମାଣ୍ଡିବୁଲାର ବା ସବଲିଙ୍ଗୁଆଲ ଗ୍ରନ୍ଥିମାନଙ୍କରେ ହୁଏ । [୬] ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରକାରରେ ଏହା ହୁଏ ଯଥା:- ତୀବ୍ର ଏବଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବା କ୍ରନିକ୍ ।[୪] ତୀବ୍ର ରୋଗରେ ସାଧାରଣତଃ ଏକପାଖିଆ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଜ୍ୱର ଏବଂ ଫୁଲା ହଠାତ୍ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।[୭] [୨] କ୍ରନିକ୍ ରୋଗରେ ସାଧାରଣତଃ ବାରମ୍ବାର ଦରଜ ହୁଏ, ଖାଇବା ବେଳେ ଫୁଲିଯାଏ ।[୧] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ କ୍ୱଚିତ୍ ଆବସେସ୍ ଗଠନ ହୋଇପାରେ । [୧]
| Sialadenitis | |
|---|---|
| Sialoadenitis | |
 Micrograph showing chronic sialadenitis. H&E stain. | |
| ବିଭାଗ | ENT surgery |
| ଲକ୍ଷଣ | Acute: Sudden onset of one sided pain, fever, and swelling[୧][୨] Chronic: Recurrent episodes of tenderness and swelling, often with eating[୧] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | 50s to 70s[୨][୩] |
| କାରଣ | Acute: Bacterial infection, mumps[୧] Chronic: Duct narrowing, salivary stone[୧] |
| ବିପଦ କାରକ | Salivary stones, chronic illness, Sjögren syndrome, anorexia[୨] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Based on symptoms, may be supported by medical imaging[୨] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Sialadenosis, Mikulicz syndrome, salivary gland tumor[୪] |
| ଚିକିତ୍ସା | Antibiotics, rehydration, gland message, lemon drops, surgery[୪][୧] |
ତୀବ୍ର ରୂପ ସାଧାରଣତଃ ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣରୁ ହୁଏ ଓ ଭୂତାଣୁ ସଂକ୍ରମଣରୁ ହେଲେ ତାହାକୁ ମମ୍ପସ କୁହାଯାଏ । [୭] ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଡକ୍ଟ ବା ନଳୀ ଅଥବା ସିଆଲୋଲିଥିଆସିସ, କାରଣରୁ ରୋଗ କ୍ରନିକ ହୋଇଯାଏ ।[୧] ବିପଦର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଲାଳୁଆ ପଥର, କ୍ରନିକ୍ ରୋଗ, ଜୋଗ୍ରେନ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍, କିଛି iଔଷଧ ଏବଂ ଆନୋରେକ୍ସିଆ ରୋଗ ଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।[୬] [୮] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏବଂ ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗଦ୍ୱାରା ସମର୍ଥିତ ହୋଇପାରେ । [୨] ନଳୀଦ୍ୱାରରୁ ପୂଜ ବାହାରିବା ଦେଖାଯାଇପାରେ | [୨] ସମାନ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଉଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗମାନଙ୍କ ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ ସିଆଲୋଡେଡେନୋସିସ, ମିକୁଲିଜ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଓ ଲାଳଗ୍ରନ୍ଥି ଅର୍ବୁଦ । [୫]
ତୀବ୍ର ରୋଗକୁ ସାଧାରଣତଃ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । [୭] ରିହାଇଡ୍ରସନ, ଗ୍ରନ୍ଥି ମାଲିସ, ଲେମ୍ବୁ ବୁନ୍ଦା ଓ ଭିଟାମିନ୍ ସି ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହୋଇପାରେ ।[୫] [୧] କ୍ରନିକ ରୋଗର ମୂଳ କାରଣକୁ ସିଆଲୋଡେନୋସ୍କୋପି ସମାଧାନ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରେ | [୧] ଅଧିକ ଜଟିଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ ।[୪] ୫୦ରୁ ୭୦ଦଶକରେ ଲୋକମାନେ ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୬] [୯] ପ୍ରତି ୧୦,୦୦୦ ହସ୍ପିଟାଲ ଆଡମିଶନରେ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧ରୁ ୨ଟି ଥାଏ ।[୩]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ Wilson, KF; Meier, JD; Ward, PD (1 June 2014). "Salivary gland disorders". American family physician. 89 (11): 882–8. PMID 25077394.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ "Sialadenitis - Ear, Nose, and Throat Disorders". Merck Manuals Professional Edition. Archived from the original on 5 May 2021. Retrieved 28 February 2021.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ Ferri, Fred F. (2019). Ferri's Clinical Advisor 2020 E-Book: 5 Books in 1 (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 1262. ISBN 978-0-323-67977-0. Archived from the original on 2021-08-29. Retrieved 2021-02-28.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ "Sialadenitis". NORD (National Organization for Rare Disorders). 2005. Archived from the original on 10 June 2021. Retrieved 28 February 2021.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ "Sialadenitis". NORD (National Organization for Rare Disorders). 2005. Archived from the original on 10 June 2021. Retrieved 28 February 2021.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ "Sialadenitis - Ear, Nose, and Throat Disorders". Merck Manuals Professional Edition. Archived from the original on 5 May 2021. Retrieved 28 February 2021.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ ୭.୨ Wilson, KF; Meier, JD; Ward, PD (1 June 2014). "Salivary gland disorders". American family physician. 89 (11): 882–8. PMID 25077394.
- ↑ "Sialadenitis | Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD) – an NCATS Program". rarediseases.info.nih.gov. Archived from the original on 19 March 2021. Retrieved 28 February 2021.
- ↑ Ferri, Fred F. (2019). Ferri's Clinical Advisor 2020 E-Book: 5 Books in 1 (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 1262. ISBN 978-0-323-67977-0. Archived from the original on 2021-08-29. Retrieved 2021-02-28.