ଉଇକିପିଡ଼ିଆ

କେଟି ବଉମ୍ୟାନ

ଜଣେ ମହିଳା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକୀୟ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବୈଜ୍ଞାନିକ


କ୍ୟାଥେରିନ ଲୁସି ବଉମ୍ୟାନ (ଜନ୍ମ: ୧୯୮୯/୧୯୯୦)[୧] ଛବି ଉପରେ କାମ କରୁଥିବା ଜଣେ ମହିଳା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକୀୟ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବୈଜ୍ଞାନିକ । ସେ ଇଭେଣ୍ଟ ହରାଇଜନ ଟେଲିସ୍କୋପ (ଦୂରବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ର) ଦଳର ଏକ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ବା ବ୍ଲାକ ହୋଲର ଛବି ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।[୨][୩] ସେ ଗଣନା ଏବଂ ଗାଣିତିକ ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ଜୁନ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଯୋଗ ଦେଇପାରନ୍ତି ।[୪]

କେଟି ବଉମ୍ୟାନ
Katie Bouman en 2019.
ଜନ୍ମ୯ ମଇ ୧୯୮୯ Edit this on Wikidata (age ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।)
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି, University of Michigan, West Lafayette Junior-Senior High School, ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି Edit this on Wikidata
ପିତାମାତା
  • Charles Addison Bouman Edit this on Wikidata
ପୁରସ୍କାରBBC 100 Women (୨୦୧୯) Edit this on Wikidata
ୱେବସାଇଟwww.cms.caltech.edu/people/klbouman
Scientific career
FieldsComputer vision, ମେସିନ ଲର୍ଣ୍ଣିଙ୍ଗ୍
Institutions
  • California Institute of Technology
  • ହାଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ Edit this on Wikidata
ThesisExtreme imaging via physical model inversion : seeing around corners and imaging black holes
Doctoral advisorWilliam T. Freeman

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା

ସମ୍ପାଦନା

ବଉମ୍ୟାନ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ଇଣ୍ଡିଆନା ରାଜ୍ୟର ପଶ୍ଚିମ ଲାଫାୟେଟରେ ବାଲ୍ୟକାଳ କାଟିଥିଲେ । ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପିତା, ଚାର୍ଲସ ବଉମ୍ୟାନ ଜଣେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଓ ଅଭିବିଦ୍ୟୁତ୍ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତୀୟ ବୈଷୟିକ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ବାଇଓମେଡିକାଲ ବୈଷୟିକ ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ ପରଡ୍ୟୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ । [୫] କେଟ ଏହି ପରଡ୍ୟୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନିଜର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସମୟରେ ଛବି ଉପରେ ଏକ ଗବେଷଣା କରିଥିଲେ ।[୫] ଇଭେଣ୍ଟ ହରାଇଜନ ଟେଲିସ୍କୋପ ବିଷୟରେ ସେ ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ଅବଗତ ହୋଇଥିଲେ ।[୬]

କେଟି ୟୁନିଭର୍ସିଟି ଅଫ ମିସିଗାନରେ ବୈଦୁତିକ ବୈଷୟିକ ବିଜ୍ଞାନ ପଢ଼ିଥିଲେ ଏବଂ ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ସ୍ନାତକ ପଢ଼ା ସମାପ୍ତି କରିଥିଲେ । ୨୦୧୩ ମସିହାରେ ସେ ନିଜର ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ୨୦୧୭ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ମାସାଚୁସେଟସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (MIT)ରୁ ଡକ୍ଟରେଟ ଉପାଧି ମିଳିଥିଲା ।[୭]ଏମଆଇଟିଠାରେ ସେ ନଡ଼ା ପରିବେକ୍ଷଣକାରୀ (Haystack Observatory) ଦଳର ଏକ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।[୮] ତାଙ୍କୁ ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ସଂସ୍ଥାନ ତରଫରୁ ସହାୟତା ମିଳିଥିଲା । ତାଙ୍କର ସ୍ନାତୋକୋତ୍ତର ନିବନ୍ଧ ଗତିର ଅବଲୋକନଦ୍ୱାରା କପଡାର ଭୌତିକ ଗୁଣାବଳୀ ଅନୁମାନ (Estimating Material Properties of Fabric through the Observation of Motion)[୯] ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିବନ୍ଧ ପୁରସ୍କାର ଜିତିଥିଲା ।[୧୦] ତାଙ୍କର ଡକ୍ଟରେଟ ନିବନ୍ଧ ଓଲଟା ଭୌତିକ ମଡେଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଚରମ ଛବି ଉତ୍ତୋଳନ: ଆଖପାଖ ଦେଖି କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଛବି ଉତ୍ତୋଳନ (Extreme imaging via physical model inversion: seeing around corners and imaging black holes), ୱିଲିୟମ ‌ଟି ଫ୍ରିମ୍ୟାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପର୍ଯ୍ୟାବେକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା ।[୧୧] ଡକ୍ଟରେଟ ଉପାଧି ଲାଭ ପୂର୍ବରୁ ବଉମ୍ୟାନ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଛବି କିପରି ନିଆଯାଇପାରିବ ତାହା ଉପରେ ଏକ ଟିଇଡିଏକ୍ସ ବକ୍ତୃତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।[୧୨][୧୩]

ଗବେଷଣା ଏବଂ ପେଶା

ସମ୍ପାଦନା

ନିଜର ଡକ୍ଟରେଟ ଲାଭ ପରେ ବଉମ୍ୟାନ ହାଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଇଭେଣ୍ଟ ହରାଇଜନ ଟେଲିସ୍କୋପ (ଦୂରବୀକ୍ଷଣକରି ଯନ୍ତ୍ର) ଦଳର ଏକ ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ ।[୧୪][୧୫][୧୬] ସେ ଗଣନା ଏବଂ ଗାଣିତିକ ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ଜୁନ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଯୋଗ ଦେଇପାରନ୍ତି । ଯେଉଁଠାରେ ସେ ସେ ଗଣନା ଏବଂ ଗାଣିତିକ ବିଜ୍ଞାନ ସହ ମେସିନ ଲର୍ଣ୍ଣିଙ୍ଗରେ ମଧ୍ୟ କାମ କରିବେ ।[୧୭][୧୮][୧୯]

 
ଅପ୍ରେଲ ୨୦୧୯ରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର (Black Hole) ଛବି

ବଉମ୍ୟାନ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଛବି ଉତ୍ତୋଳନପାଇଁ ଏକ ଆଲଗୋରିଦମ ଗଠନରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ୱାହ କରିଥିଲେ । ଏହି ଆଲଗୋରିଦମର ନାମ ହେଲା ପ୍ୟାଚ ଏବଂ ତତପଶ୍ଚାତର ଉପଯୋଗ କରି ନିରନ୍ତର ଉଚ୍ଚ ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ ଛବି ନିର୍ମାଣ (Continuous High-resolution Image Reconstruction using Patch priors, or CHIRP) ।[୨୦][୧୩][୨୧] ଏହି ଉପାୟଦ୍ୱାରା ଅପ୍ରେଲ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଛବି ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇପାରିଥିଲା[୨୨], ଯେଉଁଥିରେ ବଉମ୍ୟାନ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଥିଲେ ।[୨][୨୩] ସେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଛବିଗୁଡ଼ିକର ସମୀକ୍ଷଣ, ଟେଲିସ୍କୋପଦ୍ୱାରା ପ୍ରାପ୍ତ ଅନାବଶ୍ୟକ ତଥ୍ୟକୁ ବାଦ ଦେବାପାଇଁ ପାରାମିଟର ଚୟନ[୨୪] ଏବଂ ଏକ ସୁଦୃଢ଼ ଛବି ଢାଞ୍ଚା ନିର୍ମାଣକରି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଛବି ପୁନଃନିର୍ମାଣ ଉପାୟ ଉପରେ କାମ କରିଥିଲେ ।[୨୫] ତାଙ୍କର ଦଳ ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକ ତତ୍ତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦୂରବୀକ୍ଷଣକାରୀ ଯନ୍ତ୍ର ସହାୟତାରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।[୧୮]

ବିବାଦ

ସମ୍ପାଦନା

କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଛବି ପ୍ରକାଶିତ ହେବ ପରେ ବଉମ୍ୟାନ ଏକ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ପରଦାକୁ ଦେଖି ଖୁସିରେ ହସୁଥିବାର ଛବି ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଭାଇରଲ ହୋଇଯାଇଥିଲା [୨][୨୬][୨୭][୨୮] ଏବଂ ତାଙ୍କର ଏହି ଛବି ପ୍ରତି ଅବଦାନର ଅଧିକ ବଢ଼େଇ ଚଢ଼େଇ କୁହାଯାଇଛି ବୋଲି ବିବାଦ ଉପୁଜିଥିଲା । [୨] ଅନେକ ମହଲରୁ ବଉମ୍ୟାନଙ୍କୁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଦଳକୁ କରିଥିବା କାମ ଉପରେ ସନ୍ଦେହ କରାଯାଇ ଆକ୍ଷେପ କରାଯାଇଥିଲା । ସମାନ ଭାବରେ ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତି ବଉମ୍ୟାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ବଳିଷ୍ଠ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ି ଏହି ସବୁ ବିବାଦର ଅବସାନ ଘଟାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । [୨୩][୨୫][୨୯][୩୦]

ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
  1. ↑ Guarino, Ben (10 April 2019). "Algorithms gave us the black hole picture. She's the 29-year-old scientist who helped create them". The Washington Post. Retrieved 16 April 2019.
  2. ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ Mervosh, Sarah (11 April 2019). "How Katie Bouman Accidentally Became the Face of the Black Hole Project". The New York Times. Retrieved 12 April 2019.
  3. ↑ Anon (April 11, 2019). "The woman behind first black hole image". bbc.co.uk. BBC News.
  4. ↑ "Katie Bouman Joins EAS and CMS". cms.caltech.edu. Archived from the original on January 12, 2021. Retrieved April 11, 2019.
  5. ↑ ୫.୦ ୫.୧ Bangert, Dave (April 10, 2019). "That first-ever black hole picture? A West Lafayette grad played a big part". conline.com (in ଇଂରାଜୀ). Journal & Courier. Retrieved April 10, 2019.
  6. ↑ Abraham, Zennie (April 10, 2019). "About Katie Bouman Creator Of First Black Hole Image From Event Horizon Telescope" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Oakland News Now Today. Retrieved April 10, 2019.
  7. ↑ "Katie Bouman aka Katherine L. Bouman". people.csail.mit.edu. Retrieved 2019-04-11.
  8. ↑ "Working together as a "virtual telescope," observatories around the world produce first direct images of a black hole". news.mit.edu. MIT News. Retrieved April 10, 2019.
  9. ↑ Bouman, Katherine Louise. Estimating the material properties of fabric through the observation of motion (S.M. thesis). Massachusetts Institute of Technology. ଛାଞ୍ଚ:Free access
  10. ↑ "EECS Celebrates – Fall 2014 Awards | MIT EECS". www.eecs.mit.edu. Archived from the original on May 13, 2019. Retrieved April 10, 2019.
  11. ↑ Bouman, Katherine Louise. Extreme imaging via physical model inversion : seeing around corners and imaging black holes (PhD thesis). Massachusetts Institute of Technology. ଛାଞ୍ଚ:Free access
  12. ↑ Bouman, Katie. "Katie Bouman | Speaker | TED". www.ted.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved April 10, 2019.
  13. ↑ ୧୩.୦ ୧୩.୧ Chappel, Bill (April 10, 2019). "Earth Sees First Image Of A Black Hole". NPR. Retrieved April 10, 2019.
  14. ↑ "Katie Bouman". bhi.fas.harvard.edu (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved April 10, 2019.
  15. ↑ "Professor Katie Bouman (Caltech): " Imaging a Black Hole with the Event Horizon Telescope"" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on April 10, 2019. Retrieved April 10, 2019.
  16. ↑ "Project bids to make black hole movies". BBC News (in ବ୍ରିଟିଶ୍‌ ଇଂରାଜୀ). Retrieved April 10, 2019.
  17. ↑ ଛାଞ୍ଚ:Google scholar id
  18. ↑ ୧୮.୦ ୧୮.୧ "Katherine L. (Katie) Bouman". caltech.edu. California Institute of Technology. Retrieved April 10, 2019.
  19. ↑ "Imaging the Invisible". www.ee.columbia.edu (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on May 13, 2019. Retrieved April 10, 2019.
  20. ↑ Bouman, Katherine L.; Johnson, Michael D.; Zoran, Daniel; Fish, Vincent L.; Doeleman, Sheperd S.; Freeman, William T. (2016). "Computational Imaging for VLBI Image Reconstruction": 913–922. arXiv:1512.01413. doi:10.1109/CVPR.2016.105. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  21. ↑ "Scientist superstar Katie Bouman designed algorithm for black hole image". phys.org. Retrieved 12 April 2019.
  22. ↑ @MIT_CSAIL (12 April 2019). "Clarification" (Tweet) – via Twitter. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)
  23. ↑ ୨୩.୦ ୨୩.୧ Elfrink, Tim. "Trolls hijacked a scientist's image to attack Katie Bouman. They picked the wrong astrophysicist". Washington Post. Retrieved 2019-04-12. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |1= and |dead-url= (help) (alternate source)
  24. ↑ Lou, Michelle; Ahmed, Saeed (April 10, 2019). "That image of a black hole you saw everywhere today? Thank this grad student for making it possible". cnn.com. CNN. Retrieved April 10, 2019.
  25. ↑ ୨୫.୦ ୨୫.୧ Chael, Andrew. "…With a few others, Katie also developed the imaging framework that rigorously tested all three codes and shaped the entire paper". Twitter.
  26. ↑ Ellis-Petersen, Hannah (11 April 2019). "Katie Bouman: the 29-year-old whose work led to first black hole photo". The Guardian. Retrieved 13 April 2019.
  27. ↑ Lou, Michelle; Ahmed, Saeed (2019-04-12). "To undermine Katherine Bouman's role in the black hole photo, trolls held up a white man as the real hero — until he fought back". CNN. Retrieved 2019-04-13.
  28. ↑ Collins, Ben (2019-04-12). "The first picture of a black hole made Katie Bouman an overnight celebrity. Then internet trolls descended". NBC News. Retrieved 2019-04-13.
  29. ↑ Griggs, Mary Beth (13 April 2019). "Online trolls are harassing a scientist who helped take the first picture of a black hole". The Verge. Retrieved 14 April 2019.
  30. ↑ Joyce, Kathleen (2019-04-13). "Internet trolls attempted to discredit Katie Bouman's work on black hole project". Fox News (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2019-04-14.

ବାହାର ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
  • Katie Bouman page at MIT Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory
  • TEDx ପୃଷ୍ଠା ଯେଉଁଠାରେ ସେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଖୋଜିବାର ଉପାୟ ସାଧାରଣ ଲୋକ ବୁଝିବାଭଳି କହିଛନ୍ତି
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=କେଟି_ବଉମ୍ୟାନ&oldid=507018"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି