କଥକଳୀ
କଥକଳୀ (ମାଲୟାଲମ: കഥ കളി, କଥକଳୀ) ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ନୃତ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ରୂପରୁ ଗୋଟିଏ ଅଟେ ।[୧] ଏହି କଳାର କାହାଣୀ "ନାଟକ" ଶୈଳୀ ଅଟେ, କିନ୍ତୁ ଏକ ସୁନ୍ଦର ରଙ୍ଗୀନ ମେକଅପ, ବେଶଭୂଷା ଏବଂ ଫେସମାସ୍କ ଯାହା ପାରମ୍ପରିକ ରୂପେ ପୁରୁଷ ଅଭିନେତା-ନର୍ତ୍ତକ ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି ।[୨][note ୧][୩] କଥକଳୀ ମୁଖ୍ୟରୂପେ ମାଲାୟାଲାମ - ଭାଷା କହୁଥିବା ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ କ୍ଷେତ୍ର କେରଳରେ ହିନ୍ଦୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କଳା ରୂପେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲେ ।[୪][୨][୫]
କଥକଳୀର ମୂଳ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଅଟେ । କଥକଳୀର ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ବିକଶିତ ଶୈଳୀ 17ବିଂ ଶତାବ୍ଦୀ ପାଖାପାଖି ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହାର ମୂଳ ମନ୍ଦିର ଏବଂ ଲୋକ କଳା (ଯେପରି "କୁଟୀୟାଟ୍ଟମ" ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାରତୀୟ ପ୍ରାୟଦ୍ୱୀପର ଧାର୍ମିକ ନାଟକ)ରୁ ଅଟେ, ଯାହା ପାଖାପାଖି 1 ସହସ୍ତ୍ରାବ୍ଦୀ ସିଇ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । [୪][୬] ଭାରତର ସମସ୍ତ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ କଳା ଯେପରି କଥକଳୀ ପ୍ରଦର୍ଶନ, ବିଚାରକୁ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତ କରିବାପାଇଁ ସଙ୍ଗୀତ, ମୁଖର କଳାକାର, କୋରିୟଗ୍ରାଫି ଏବଂ ହାତ ଏବଂ ଚେହେରାକୁ ଏକତ୍ରିତ କରିଥାଏ । କଥକଳୀ ଅଲଗା- ଅଲଗା ହୋଇଥାଏ କି ଏଥିରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟ ଏବଂ ଆଥେଲେଟିକ୍ସ ପରମ୍ପରାରେ ମଧ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସାମିଲ ହୋଇଛି ।[୪][୨][୫] କଥକଳୀ ଏକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ନୃତ୍ୟର ବିପରୀତ ଅଦାଲତ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ଥିଏଟରରେ ବିକଶିତ କଳାକୃତିର ସରଞ୍ଚନା ଏବଂ ବିବରଣୀ ଅଲଗା-ଅଲଗା ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ମୁଖ୍ୟରୂପେ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର ଏବଂ ମଠବାସୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥାଏ ।[୪][୬]
କଥକଳୀର ପାରମ୍ପରିକ ବିଷୟରେ ଲୋକ ପୌରାଣିକ କଥା ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ମହାକାବ୍ୟ ଏବଂ ପୁରାଣରୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ବିଚାର ଅଟେ ।[୭] ସଂସ୍କୃତଯୁକ୍ତ ମାଲାୟାଲାମରେ ପାରମ୍ପରିକ ରୂପେ ମୁଖର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥାଏ ।[୬] ଆଧୁନିକ ରଚନାରେ ଭାରତୀୟ କଥକଳୀ ମଣ୍ଡଳରେ ମହିଳା କଳାକାର,[୩] ତା'ସହିତ ପଶ୍ଚିମୀ କାହାଣୀ ମାନ ଏବଂ ନାଟକ ଯେପରି, ସେକ୍ସପୀୟର ଏବଂ ଇସାଈ ଧର୍ମର ନାଟକ ।[୮]
ଗ୍ୟାଲେରି ସମ୍ପାଦନା
-
ଶ୍ରୁଙ୍ଗି ନାଟ୍ୟଶାସ୍ତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖିତ ଚେହେରାର ଭଙ୍ଗି । -
କଥକଳୀ -
କଥକଳୀ (କ୍ରାନ୍ତି ପ୍ରତିରୂପ)
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ Williams 2004, pp. 83–84, the other nine are: Bharatanatyam, Kathak, Kuchipudi, Odissi, Manipuri, Cchau, Satriya, Yaksagana and Bhagavata Mela.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ Peter J. Claus; Sarah Diamond; Margaret Ann Mills (2003). South Asian Folklore: An Encyclopedia. Routledge. pp. 332–333. ISBN 978-0-415-93919-5.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ Cheris Kramarae; Dale Spender (2004). Routledge International Encyclopedia of Women: Global Women's Issues and Knowledge. Routledge. pp. 295–296. ISBN 978-1-135-96315-6.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. p. 359. ISBN 978-0-8239-3179-8.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ Phillip B. Zarrilli (2000). Kathakali Dance-drama: Where Gods and Demons Come to Play. Routledge. pp. xi, 17–19. ISBN 978-0-415-13109-4.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ Phillip B. Zarrilli (2000). Kathakali Dance-drama: Where Gods and Demons Come to Play. Routledge. pp. 22–25, 191. ISBN 978-0-415-13109-4.
- ↑ Phillip B. Zarrilli (2000). Kathakali Dance-drama: Where Gods and Demons Come to Play. Routledge. p. 3. ISBN 978-0-415-13109-4., Quote: "Like most traditional modes of storytelling and performance in India, kathakali plays enact one or more episodes from regional versions of the pan-Indian religious epics (Ramayana and Mahabharata) and puranas."
- ↑ Daugherty, Diane (2005). "The Pendulum of Intercultural Performance: Kathakali King Lear at Shakespeare's Globe". Asian Theatre Journal. Johns Hopkins University Press. 22 (1): 52–72. doi:10.1353/atj.2005.0004.
ଆଧାର ଭୁଲ: <ref> ଟ୍ୟାଗସବୁ କେବଳ "note" ନାମକ ଦଳ ପାଇଁ ରହିଥିଲେ ହେଁ କୌଣସି ସମ୍ବନ୍ଧିତ <references group="note"/> ଟ୍ୟାଗ ମିଳିଲା ନାହିଁ କିମ୍ବା </ref> ବନ୍ଦ କରିବା ଟ୍ୟାଗଟି ନାହିଁ ।