ଅପାମାର୍ଗ

ଅପାମାର୍ଗ ଏକ ପ୍ରକାର ଗୁଳ୍ମ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ। ଉଚ୍ଚତାରେ ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ଫୁଟରୁ ଦୁଇଫୁଟ ହୋଇଥାଏ। ଗଛର ରଙ୍ଗ ଅନୁସାରେ ଧଳା ଓ ଲାଲ୍ ଭେଦରେ ଏହା ଦୁଇପ୍ରକାରର। ଲାଲ୍ ଅପାମାର୍ଗ ଅପେକ୍ଷା ଧଳା ଅପାମାର୍ଗ ଅଧିକ ଗୁଣକାରୀ। ଏଇ ପ୍ରକାରର ଆଉ ଏକ ପ୍ରକାରର ଗଛ ଦେଖାଯାଏ ଯାହାକୁ ଲୋକେ ମଇଁଷିଆ ଅପାମାର୍ଗ କହିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଅପାମାର୍ଗର କୌଣସି ଗୁଣ ଏଥିରେ ନ ଥାଏ। ଏହା ଏକ ଉପକାରୀ ଗଛ।

ଅପାମାର୍ଗ
ଅପାମାର୍ଗ ଫୁଲ
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ଜଗତ:	Plantae
ଅଶ୍ରେଣୀକୃତ:	Angiosperms
ଅଶ୍ରେଣୀକୃତ:	Eudicots
ଅଶ୍ରେଣୀକୃତ:	Core eudicots
ଗଣ:	Caryophyllales
କୁଳ:	Amaranthaceae
ପ୍ରଜାତି:	Achyranthes
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ
Achyranthes aspera

ବିବିଧ ଭାରତୀୟ ପ୍ରାଦେଶିକ ନାମ

ପ୍ରାଦେଶିକ ଭାଷା	ନାମ
ଓଡ଼ିଆ	ଅପାମାର୍ଗ, ଅପାମାରଙ୍ଗ
ସଂସ୍କୃତ	କିଣିହୀ, ଶିଖରୀ, ଅପାମାର୍ଗ, ଦୁର୍ଗ୍ରହା, ମର୍କଟୀ, ମୟୁରକ, ଅଧଃଶଲ୍ୟ, ସହଦେବୀ, ଅମରବିଳାସ, ଭୟନାଶିନୀ, ଖରମଞ୍ଜରୀ, ମହାମାୟା
ହିନ୍ଦୀ	ଚିରିଚିରା, ଲଟ୍ ଜିରା, ତଙ୍ଗା
ତେଲୁଗୁ	ଦୁଂଗିନିକେ, ଉତ୍ ରେଣୀ
ବଙ୍ଗଳା	ଅପାଂ, ଆପାଙ୍, ଆପାଂ

ଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତ ଗୁଣ

ଏହା ଅଳ୍ପକଟୁମିଶ୍ରିତ ତିକ୍ତ ରସ, ତୀକ୍ଷ୍ଣ, ଉଷ୍ଣବୀର୍ଯ୍ୟ, ଧାରକ, ପାଚକ, ଅଗ୍ନିବର୍ଧକ, ମଳରୋଧକ ଓ ରୁଚିକାରକ।

ବ୍ୟବହାର

ଏହାର ସର୍ବାଙ୍ଗ, ବିଶେଷ କରି ମୂଳ ଓ ପତ୍ର ଔଷଧରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ଦନ୍ତରୋଗ, ଅର୍ଶ, ଚର୍ମରୋଗ, ମେଦବୃଦ୍ଧି, ବିଛା, ମହୁମାଛି, କଙ୍କଡ଼ାବିଛା ଆଦିର ବିଷ ନିବାରଣ, କଟାଘା’, ଆମଦୋଷ, ରକ୍ତସ୍ରାବ, କୃମି ଆଦିର ନିବାରଣ ଇତ୍ୟାଦିରେ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାର ମୂଳ, ପତ୍ର ଅଥବା ଚେରରେ ଦାନ୍ତ ଘସିଲେ ଦାନ୍ତର ଯାବତୀୟ ରୋଗ ଦୂର ହୋଇଥାଏ।

ବାହାର ଆଧାର

• ବୈଦ୍ୟରାଜ ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣବ୍ରହ୍ମା ଶତପଥିଙ୍କ ବନୌଷଧି ବିଜ୍ଞାନ ।