ୱାଲରସ

Walrus; ଜୀବାଶ୍ମ କାଳ: Pleistocene to Recent
	Male Pacific walrus
	Female Pacific walrus with young
Conservation status
	; Vulnerable (IUCN 3.1)
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ସାମ୍ରାଜ୍ୟ:	ପ୍ରାଣୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ବାଇଲାଟେରିଆ
ପର୍ବ:	କୋର୍ଡାଟା
ମହାଶ୍ରେଣୀ:	ଟେଟ୍ରାପୋଡା
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ମାମାଲିଆଫୋର୍ମ୍ସ
ଶ୍ରେଣୀ:	ମାମାଲିଆ
ଗଣ:	କାର୍ନିଭୋରା
Clade:	Pinnipediformes
Clade:	Pinnipedia
Family:	Odobenidae
Genus:	Odobenus; Brisson, 1762
ଜାତି:	O. rosmarus
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ
	Odobenus rosmarus; (Linnaeus, 1758)
Subspecies
	O. rosmarus rosmarus; O. rosmarus divergens; O. rosmarus laptevi (debated)
	Distribution of walrus
Synonyms
	Phoca rosmarus Linnaeus, 1758; Trichechus rosmarus Linnaeus, 1766;

ୱାଲରସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ The walrus (Odobenus rosmarus)) ଏକ ବଡ଼ ଆକାରର ପିନିପେଡ ସାମୁଦ୍ରିକ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ (flippered marine mammal) ଯିଏ ଉତ୍ତର ମେରୁର (North Pole) ଆର୍କଟିକ ସମୁଦ୍ର (Arctic Ocean) ଓ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧର (Northern Hemisphere) ସବଆର୍କଟିକ (subarctic) ସମୁଦ୍ରରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଓଡୋବେନିଡି (Odobenidae) ପରିବାରର ଓଡୋବେନସ ପ୍ରଜାତିର ଏହା ଏକମାତ୍ର ପ୍ରାଣୀ ଯିଏ ବଞ୍ଚିରହିଛି । ଏହି ପ୍ରଜାତିକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ଯେପରିକି ^[୨] ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗରରେ (Atlantic Ocean) ରହିଥିବା ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ୱାଲରସ ଓ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ରହiଥିବା ପାସିଫିକ ୱାଲରସ ।

ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ୱାଲରସର ବଡ଼ ଲମ୍ବା ଦାନ୍ତ (tusk) ଓ ଲମ୍ବା ଲୋମ (whiskers) ସ‌ହିତ ଅଧିକ ସ୍ନାୟୁ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ବଡ଼ ହେୟାର ଫଲିକ୍ଲ ଓ ବିରାଟକାୟ ଶରୀର ଥାଏ ଯାହାର ଓଜନ ପ୍ରାୟ ୨୦୦୦ କେଜି ବା ୪୪୦୦ ପାଉଣ୍ଡ ହୁଏ ।^[୩] କେବଳ ଦୁଇ ପ୍ରଜାତିର ହସ୍ତୀ ସିଲଙ୍କର (elephant seals) ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଓଜନ ହୁଏ ।^[୪] ଏମାନେ କଣ୍ଟିନେଣ୍ଟାଲ ସେଲ୍‌ଫ (continental shelves) ଉପରେ ଅଗଭୀର ଜଳରେ ବାସ କରନ୍ତି, ସାମୁଦ୍ରିକ ବରଫ ଉପରେ ରହି ତାଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ (benthic bivalve mollusk) ଯୋଗାଡ଼ କରନ୍ତି । ୱାଲରସ ବ‌ହୁତ ବର୍ଷ ବଞ୍ଚିରହନ୍ତି, ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଆର୍କଟିକ ସମୁଦ୍ରିକ ସ୍ଥାନରେ ସେମାନଙ୍କୁ କିସ୍ଟୋନ ପ୍ରଜାତି (keystone species) କୁହାଯାଏ ।

ଅନେକ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳୀୟ ଆଦିମ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କର (‌indigenous Arctic peoples) ସଂସ୍କୃତିରେ ୱାଲରସ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଆସିଛି, ସେମାନେ ମାଂସ, ଚର୍ବି, ଚମଡ଼ା, ଦାନ୍ତ ଓ ହାଡ଼ ନିମନ୍ତେ ଏହାକୁ ମାରିଦିଅନ୍ତି । ଊନବିଂଶ ଓ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ବ୍ଲବର (blubber), ଦାନ୍ତ (walrus ivory) ଓ ମାଂସ ନିମନ୍ତେ ୱାଲରସକୁ ବିପୁଳ ପରିମାଣରେ ଶିକାର କରି ମାରିଦିଆଯାଉଥିଲେ । ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ଦୃତ ଗତିରେ କମିଗଲା । ଆଗ ଭଳି ମାନବ ଅତ୍ୟାଚାର କମ୍ ଥିବାରୁ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବରେ ଏହା ପରେ ୱାଲରସ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ୁଛି ।

ଶବ୍ଦ ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି

Walrus, labeled Ros marus piscis, is depicted in а 16th-century map of Scandinavia (the Carta Marina)

ଜେଆରଆର ଟୋକିଏନ J.R.R. Tolkien^[୫] ଭାବୁଥିଲେ, ଏହି ଶବ୍ଦଟି ଜର୍ମାନୀ ଭାଷାର ନିଆଯାଇଛି ଓ ଅନେକଙ୍କ ମତରେ ଏହା ଡଚ ଭାଷାର (Dutch language) ବା ପୁରୁଣା ନୋର୍ସ (Old Norse) ଭାଷାରୁ ଆସିଛି । 'ୱାଲ' ଅଂଶଟି ଡଚ ଭାଷାର ୱାଲଭିସ ତିମିରୁ ନିଆଯାଇଛି । ପୁରୁଣା ନୋର୍ସ ଭାଷାର ଘୋଡ଼ା/horse ଶବ୍ଦରୁ ନିଆଯାଇଛି 'ରସ' ଅଂଶଟି ନିଆଯାଇଛି ।^[୬] ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଓଲ୍ଡ ନୋର୍ସରେ ହ୍ରୋସଭାଲର ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହର୍ଷ-ହ୍ୱେଲ ବା ଘୋଡ଼ା-ତିମି ଯାହା ସମୟକ୍ରମେ ଡଚ ଓ ଉତ୍ତର ଜର୍ମାନୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଯଥାକ୍ରମେ ୱାଲରୋସ (walros) ଓ ୱାଲରୋସସ (Walross) ହୋଇ ପରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ୱାଲରସ ହୋଇଯାଇଛି ।^[୭] ଅନ୍ୟ ଏକ ଥିଓରି ଅନୁସାରେ ଏହା ଡଚ ଭାଷାର ୱାଲ ଶୋର (wal 'shore') ଓ ରିଅସ ଜାଏଣ୍ଟରୁ (reus 'giant') ନିଆଯାଇଛି ।^[୮]

ପ୍ରଜାତି ନାମ ରୋସମାରୁସ (rosmarus) ଶବ୍ଦଟି ସ୍କଣ୍ଡିନେଭିଆ ଦେଶର । ନର୍‌ୱେ ଦେଶର ସନ ୧୨୪୦ରେ ଲିଖିତ ଏକ ପାଣ୍ଡୁଲିପି କୋନୁଙ୍ଗସକୁଗ୍ସରେ (Konungsskuggsja) ୱାଲରସକୁ ଆଇସଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ରୋସ୍ମଭାଲର ("rosmhvalr") ଓ ଗ୍ରୀନଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ରୋସ୍ଟୁଙ୍ଗ ("rostungr") ନାମ ଦିଆଯାଇଛି । ଆଇସଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ଗ୍ରୀନଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ନର‌ୱେର କେତେକ ସ୍ଥାନର ନାମ (Hvalfjord, Hvallatrar and Hvalsnes) ୱାଲରସର ପ୍ରଜନନ ଭୂମିରୁ ନିଆଯାଇଛି ।

ଆଧାର

↑ Lowry, L. (2016). "Odobenus rosmarus". The IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T15106A45228501. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T15106A45228501.en. Archived from the original on 5 April 2019. Retrieved 13 January 2018. Database entry includes a brief justification of why this species is considered Vulnerable
↑ Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
↑ Walrus: Physical Characteristics Archived 10 July 2012 at the Wayback Machine.. seaworld.org
↑ Fay, F.H. (1985). "Odobenus rosmarus". Mammalian Species. 238 (238): 1–7. doi:10.2307/3503810. JSTOR 3503810.
↑ J.R.R. Tolkien and the OED, J.R.R. Tolkien and the OED Archived 2018-02-12 at the Wayback Machine.
↑ Dictionary.com. Dictionary.reference.com. Retrieved 16 September 2011.
↑ Dansk Etymologisk Ordbog, Niels Age Nielsen, Gyldendal 1966
↑ Etymology of mammal names. Iberianature.com (29 December 2010). Retrieved 16 September 2011.

[iucn-1] Lowry, L. (2016). "Odobenus rosmarus". The IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T15106A45228501. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T15106A45228501.en. Archived from the original on 5 April 2019. Retrieved 13 January 2018. Database entry includes a brief justification of why this species is considered Vulnerable

[msw3-2] Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)

[Walrus:_Physical_Characteristics-3] Walrus: Physical Characteristics Archived 10 July 2012 at the Wayback Machine.. seaworld.org

[Fay85-4] Fay, F.H. (1985). "Odobenus rosmarus". Mammalian Species. 238 (238): 1–7. doi:10.2307/3503810. JSTOR 3503810.

[5] J.R.R. Tolkien and the OED, J.R.R. Tolkien and the OED Archived 2018-02-12 at the Wayback Machine.

[6] Dictionary.com. Dictionary.reference.com. Retrieved 16 September 2011.

[7] Dansk Etymologisk Ordbog, Niels Age Nielsen, Gyldendal 1966

[8] Etymology of mammal names. Iberianature.com (29 December 2010). Retrieved 16 September 2011.

[୨]

[୧]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]