ବିକାଶ (ରକେଟ ଇଞ୍ଜିନ)
ବିକାଶ (ବିକ୍ରମ ଅମ୍ବାଲାଲ ସାରାଭାଇଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ନାମରୁ ନାମିତ, VIKram Ambalal Sarabhai)[୫][୬] ହେଉଛି ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଲିକ୍ୱିଡ୍ ପ୍ରୋପଲସନ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ସେଣ୍ଟରଦ୍ୱାରା ପରିକଳ୍ପିତ ଏବଂ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଥିବା ତରଳ ଇନ୍ଧନ ଯୁକ୍ତ ରକେଟ୍ ଇଞ୍ଜିନର ଏକ ପରିବାର |[୭][୮] ଏହି ଡିଜାଇନ୍ ରାସାୟନିକ ଚାପ ପ୍ରଣାଳୀ ସହିତ ଭାଇକିଂ ଇଞ୍ଜିନର ଲାଇସେନ୍ସପ୍ରାପ୍ତ ସଂସ୍କରଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା ।[୯] ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଉତ୍ପାଦନ ବିକାଶ ଇଞ୍ଜିନରେ କିଛି ଆମଦାନୀ ହୋଇଥିବା ଫ୍ରାନ୍ସ ଉପାଦାନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଘରୋଇ ସ୍ତରରେ ଉତ୍ପାଦିତ ସମକକ୍ଷଦ୍ୱାରା ବଦଳାଯାଇଥିଲା ।[୧୦] ଏହା ପୋଲାର ସାଟେଲାଇଟ୍ ଲଞ୍ଚ ଭେଇକିଲ (ପିଏସଏଲଭି), ଜିଓସିନକ୍ରୋନାସ୍ ସାଟେଲାଇଟ୍ ଲଞ୍ଚ ଭେଇକିଲ (ଜିଏସଏଲଭି) ଏବଂ ଏଲଭିଏମ୩ରେ ମହାକାଶ ଉତକ୍ଷେପଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
 ବିକାଶ ରକେଟ ଇଞ୍ଜିନର ଏକ ପ୍ରତିକୃତି | |
| Country of origin | ଭାରତ |
|---|---|
| Designer |
|
| Manufacturer | ଗଡ଼ରେଜ ଓ ବୟସ ଏବଂ ଏମଟିଏଆର ଟେକ୍ନୋଲୋଜିଜ[୧] |
| Predecessor | ଭାଇକିଙ୍ଗ ରକେଟ ଇଞ୍ଜିନ |
| Status | ସକ୍ରିୟ |
| ତରଳ | |
| Performance | |
| Thrust | ୮୫୦ କିଲୋ ନିଉଟନ[୨] |
| Chamber pressure | ୬.୨ MPa (୬୨ ବାର) [୩][୪] |
| Specific impulse, vacuum | 293 seconds (2.87 km/s)[୩] |
| Specific impulse, sea-level | 262 seconds (2.57 km/s)[୩] |
| Dimensions | |
| Length | 3.70 m (12.1 ft)(Vikas-4B) |
| Dry weight | 120 in (3,000 mm) |
| Used in | |
| ପିଏସଏଲଭିର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ, ବୁଷ୍ଟର ଏବଂ ଜିଏସଏଲଭି ମାର୍କ ୧ ଓ ୨ର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଏବଂ ଏଲଭିଏମ୩ର ମୂଳ ପର୍ଯ୍ୟାୟ | |
ପିଏସଏଲଭିର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ, ବୁଷ୍ଟର ଏବଂ ଜିଏସଏଲଭି ମାର୍କ ୧ ଓ ୨ର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଏବଂ ଏଲଭିଏମ୩ର ମୂଳ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ବିକାଶ ଇଞ୍ଜିନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ପିଏସଏଲଭି, ଜିଏସଏଲଭି ମାର୍କ ୧ ଏବଂ ୨ରେ ବିକାଶ ଇଞ୍ଜିନ ପାଇଁ ପ୍ରୋପେଲାଣ୍ଟ ଲୋଡିଂ ୪୦ ଟନ୍ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏଲଭିଏମ୩ରେ ୫୫ ଟନ୍ ରହିଛି।
ଇତିହାସ
ସମ୍ପାଦନା୧୯୭୪ ମସିହାରେ ସୋସିଏଟ୍ ୟୁରୋପେନ୍ ଡି ପ୍ରୋପଲସନ୍ ଇସ୍ରୋଠାରୁ ୧୦୦ ବର୍ଷର ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କାମ ବଦଳରେ ଭାଇକିଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ଅଧିଗ୍ରହଣ ହୋଇଥିବା ଜ୍ଞାନକୌଶଳରୁ ନିର୍ମିତ ପ୍ରଥମ ଇଞ୍ଜିନକୁ ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ଇସ୍ରୋରେ ନମ୍ବି ନାରାୟଣନ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦଳ ସଫଳତାର ସହ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ନାମ ବିକାଶ ରଖିଥିଲେ ।[୧୧]
ପ୍ରଯୁକ୍ତି କୌଶଳ
ସମ୍ପାଦନା
ଏହି ଇଞ୍ଜିନରେ ଇନ୍ଧନ ଭାବରେ ପ୍ରାୟ ୪୦ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ୟୁଡିଏମ୍ଏଚ୍ ଏବଂ ଅକ୍ସିଡାଇଜର ଭାବରେ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଟେଟ୍ରୋକ୍ସାଇଡ୍ (ଏନ୍ ୨ଓ୪) ସର୍ବାଧିକ ୭୨୫ କେଏନ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ। ଇଞ୍ଜିନର ଉନ୍ନତ ସଂସ୍କରଣରେ ପୁରୁଣା ସଂସ୍କରଣରେ ୫୨.୫ ବାର୍ ତୁଳନାରେ ୫୮.୫ ବାରର ଚେମ୍ବର ଚାପ ରହିଛି ଏବଂ ଏହା ୮୦୦ କେଏନ୍ ରଚାପ ଉତ୍ପାଦନ କରେ । ଏହି ଇଞ୍ଜିନ ଜିମ୍ବଲିଂ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ।
୨୦୧୮ରୁ ଉତକ୍ଷେପଣ ପାଇଁ ବିକାଶ ଇଞ୍ଜିନର ୬% ବର୍ଦ୍ଧିତ ଥ୍ରଷ୍ଟ ଭର୍ସନ ବିକଶିତ କରାଯାଇଥିଲା । ୨୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୮ରେ ଜିସାଟ୍ ୬ଏ ଉତକ୍ଷେପଣ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହା ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଭବିଷ୍ୟତ ଅଭିଯାନରେ ୪ଟି ବିକାଶ ଇଞ୍ଜିନ୍ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ବୁଷ୍ଟର ପାଇଁ ଏହା ବ୍ୟବହୃତ ହେବ।[୧୨]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Manna from Mars ISRO's first mission to the red planet provides a fillip to its local component suppliers". Business Today. 8 December 2013. Retrieved 14 February 2014.
- ↑ India's VIKAS engines and its relationship to the European Viking engines Archived 2015-12-22 at the Wayback Machine. Norbert Brügge, Germany 24 December 2014
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ PSLV Launch Vehicle Information Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine. Space Flight 101 24 December 2014
- ↑ "With eye on lunar mission, ISRO to test high-thrust Vikas engine". Retrieved 21 May 2022.
- ↑ "Has been supplying the Vikas engines for ISRO's rockets". BusinessLine (in ଇଂରାଜୀ). 2014-12-18. Retrieved 2023-08-26.
- ↑ Narayanan, Nambi; Ram, Arun (2018-04-10). Ready To Fire: How India and I Survived the ISRO Spy Case (in ଇଂରାଜୀ). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-93-86826-27-5.
- ↑ "The Hindu : ISRO tests Vikas engine". web.archive.org. 2014-03-23. Archived from the original on 2014-03-23. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2018-01-10. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ Sutton, George Paul (2006). History of Liquid Propellant Rocket Engines (in ଇଂରାଜୀ). AIAA. ISBN 978-1-56347-649-5.
- ↑ Sutton, George Paul (2006). History of Liquid Propellant Rocket Engines (in ଇଂରାଜୀ). AIAA. ISBN 978-1-56347-649-5.
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2017-09-09. Retrieved 2023-08-26.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ "India tests upgraded engine tech in successful communications satellite launch – Spaceflight Now" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-08-26.