ଥାଲିଡୋମାଇଡ

ଅନେକ ପ୍ରକାର କର୍କଟ ରୋଗ ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ଥାଲିଡୋମାଇଡ ଏକ ଏକ ଔଷଧ ଓ ଏହି ରୋଗମାନଙ୍କର ନାମ ମଲ୍ଟିପ୍ଲ ମାୟେଲ
(Thalidomideରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

ଥାଲିଡୋମାଇଡ ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ଅନେକ ପ୍ରକାର କର୍କଟ ରୋଗ ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ଥାଲୋମିଡ ନାମରେ ବିକ୍ରୟ ହେଉଥିବା ଏକ ଔଷଧ ଓ ଏହି ରୋଗମାନଙ୍କର ନାମ ମଲ୍ଟିପ୍ଲ ମାୟେଲୋମା, ଗ୍ରାଫ୍ଟ ବନାମ ହୋଷ୍ଟ ରୋଗ ଓ ଅନେକ ରକମର ଚର୍ମ ରୋଗ ସ‌ହିତ ଜଟିଳ କୁଷ୍ଠ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ଏହା ଅନେକ ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ରୋଗରେ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହେଉଥିବାବେଳେ ଅଧିକ ସ୍ତରର ଭୂତାଣୁ ଥିଲେ ଦିଆଯାଏ । [] ଏହା ପାଟି ବାଟେ ଦିଆଯାଏ | []

ଥାଲିଡୋମାଇଡ
Clinical data
Pronunciation/θəˈlɪdəmd/[]
Trade namesContergan, Thalomid, Talidex, others
Synonymsα-Phthalimidoglutarimide
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa699032
data
Pregnancy
category
  • AU: X (High risk)
  • US: X (Contraindicated)
Routes of
administration
By mouth (capsules)
Legal status
Legal status
Pharmacokinetic data
Bioavailability90%
Protein binding55% and 66% for the (R)-(+)- and (S)-(−)-enantiomers, respectively[]
MetabolismLiver (minimally via CYP2C19-mediated 5-hydroxylation; mostly via non-enzymatic hydrolysis at the four amide sites)[]
Elimination half-life5–7.5 hours (dose-dependent)[]
ExcretionUrine, faeces[]
Identifiers
  • 2-(2,6-dioxopiperidin-3-yl)-2,3-dihydro-1H-isoindole-1,3-dione
ECHA InfoCard100.000.029 Edit this at Wikidata
Chemical and physical data
FormulaC13H10N2O4
Molar mass୨୫୮.୨୩ g·mol−1
3D model (JSmol)
  • O=C(N1C2CCC(NC2=O)=O)C3=CC=CC=C3C1=O
  • InChI=1S/C13H10N2O4/c16-10-6-5-9(11(17)14-10)15-12(18)7-3-1-2-4-8(7)13(15)19/h1-4,9H,5-6H2,(H,14,16,17) checkY
  • Key:UEJJHQNACJXSKW-UHFFFAOYSA-N checkY
  (verify)

ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ନିଦ୍ରାହୀନତା, ରାସ୍‌ ବଂ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | [] ଗୁରୁତର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଟ୍ୟୁମର ଲାଇସିସ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା ଓ ପେରିଫେରାଲ ନିଉରୋପାଥି ହୋଇପାରେ । [] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ବ୍ୟବହାର ଶିଶୁର କ୍ଷତି କରିପାରେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅଙ୍ଗ କିକୃତି ହୋଇପାରେ | [] ପୁରୁଷମାନେ ଏହି ଔଷଧ ଖାଉଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ସାଥୀର ଗର୍ଭ ରୋକିବା ନିମନ୍ତେ କଣ୍ଡୋମ ବ୍ୟବ‌ହାର ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ। [] ଏହା ଏକ ଇମ୍ମ୍ୟୁନୋମୋଡ୍ୟୁଲେଟରି ଔଷଧ ଯାହା ବିବିଧ କ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେଟି ଜୀବକୋଷକୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରେ ଓ ଟିଏନଏଫ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ କରେ | []

ଥାଲିଡୋମାଇଡ୍ ପ୍ରଥମେ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ପଶ୍ଚିମ ଜର୍ମାନୀରେ ବିକ୍ରୟ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ଏହା ବିନା ପ୍ରେସକ୍ରିପସନରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିଲା | [] [] ଥାଲିଡୋମାଇଡର ପ୍ରଥମ ବିକ୍ରୟ ସମୟରେ ଉଦ୍‌ବେଗ, ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟା, ମାନସିକ ଚାପ ଏବଂ ଗର୍ଭ ଜନିତ ସକାଳ ଅସୁସ୍ଥତା ପାଇଁ ଦିଆଯାଉଥିଲା | [] [] ଗର୍ଭଧାରଣରେ ଏହା ନିରାପଦ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା ବେଳେ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ଗର୍ଭସ୍ଥ ଜନ୍ମଗତ ତ୍ରୁଟି ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେହି ବର୍ଷ ୟୁରୋପରେ ବଜାରରୁ ଏହି ଔଷଧ ବାହାର କରାଯାଇଥିଲା। [] [୧୦] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହା ବ୍ୟବ‌ହାର କରିଥିବା ୧୦,୦୦୦ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୪୦% ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ସମୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ। [] [] ଯେଉଁମାନେ ବଞ୍ଚିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ଅଙ୍ଗ, ଆଖି, ମୂତ୍ରନଳୀ ଏବଂ ହୃଦଘାତ ସମସ୍ୟା ରହିଥିଲା । [୧୦] ଆମେରିକାର ବଜାରରେ ଏହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପ୍ରବେଶକୁ ଏଫଡିଏରେ ଥିବା ଫ୍ରାନସିସ କେଲସି ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥିଲେ। [୧୧] ଥାଲିଡୋମାଇଡ ଜନିତ ଜନ୍ମ ଦୋଷ ଥିବା ଯୋଗୁ ଅନେକ ଦେଶରେ ଏହାର ଅଧିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ଯାଞ୍ଚ କରାଗଲା । [୧୧] [୧୦]

ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଏହା ୧୯୮୮ ମସିହାର ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା। [] ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଜରୁରୀ ଔଷଧ ତାଲିକାରେ ଏହାର ନାମ ଅଛି । [୧୨] ଏହା ଏକ ସାଧାରଣ ଔଷଧ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି | [] ଇଂଲଣ୍ଡରେ ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ଏନଏଚଏସ ପ୍ରତି ମାସରେ ଏହାର ଖର୍ଚ୍ଚ ନିମନ୍ତେ ୧୧୯୪ ପାଉଣ୍ଡ ବ୍ୟୟ କରେ । [] ଏହି ପରିମାଣ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଆମେରିକାରେ $ ୯.୨୩୬ ବ୍ୟୟ ହୁଏ ।  

  1. ଛାଞ୍ଚ:OED
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ Teo SK, Colburn WA, Tracewell WG, Kook KA, Stirling DI, Jaworsky MS, Scheffler MA, Thomas SD, Laskin OL (2004). "Clinical pharmacokinetics of thalidomide". Clinical Pharmacokinetics. 43 (5): 311–27. doi:10.2165/00003088-200443050-00004. PMID 15080764.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ "Thalidomide Monograph for Professionals". Drugs.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 14 November 2019.
  4. British national formulary : BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. p. 936. ISBN 9780857113382.
  5. ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ British national formulary : BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. p. 936. ISBN 9780857113382.
  6. Cuthbert, Alan (2003). The Oxford Companion to the Body. Oxford University Press. p. 682. doi:10.1093/acref/9780198524038.001.0001. ISBN 9780198524038. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  7. Miller, Marylin T. (1991). "Thalidomide Embryopathy: A Model for the Study of Congenital Incomitant Horizontal Strabismus". Transactions of the American Ophthalmological Society. 81: 623–674. PMC 1298636. PMID 1808819.
  8. ୮.୦ ୮.୧ ୮.୨ Miller, Marylin T. (1991). "Thalidomide Embryopathy: A Model for the Study of Congenital Incomitant Horizontal Strabismus". Transactions of the American Ophthalmological Society. 81: 623–674. PMC 1298636. PMID 1808819. {{cite journal}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  9. Loue, Sana; Sajatovic, Martha (2004). Encyclopedia of Women's Health (in ଇଂରାଜୀ). Springer Science & Business Media. p. 644. ISBN 9780306480737. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  10. ୧୦.୦ ୧୦.୧ ୧୦.୨ Cuthbert, Alan (2003). The Oxford Companion to the Body. Oxford University Press. p. 682. doi:10.1093/acref/9780198524038.001.0001. ISBN 9780198524038. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  11. ୧୧.୦ ୧୧.୧ Loue, Sana; Sajatovic, Martha (2004). Encyclopedia of Women's Health (in ଇଂରାଜୀ). Springer Science & Business Media. p. 644. ISBN 9780306480737. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  12. World Health Organization (2019). "World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)