ପଲମୋନାରି ହାଇପରଟେନସନ
ପଲମୋନାରି ହାଇପରଟେନସନ ବା ପିଏଚ ବା ପିଏଚଟିଏନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ pulmonary hypertension/ PH/ PHTN) ଏକ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ଫୁସଫୁସୀୟ ରକ୍ତନଳୀ (arteries of the lungs) ମଧ୍ୟରେ ରକ୍ତ ଚାପ (blood pressure) ଅଧିକ ହୋଇଯାଏ ।[୬] ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ (shortness of breath), ସିଙ୍କୋପି (syncope), ଥକ୍କାଣ, ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଗୋଡ଼ ଇଡିମା (swelling of the legs) ଓ ଦୃତ ହୃତ୍ସ୍ପନ୍ଦନ (fast heartbeat) ଆଦି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । [୬][୨] ବ୍ୟାୟାମ କରିବା କଷ୍ଟକର ହୁଏ ।[୬] ପ୍ରାରମ୍ଭ ଅତି ଧୀରେ ହୁଏ ।[୭]
| ପଲମୋନାରି ହାଇପରଟେନସନ (pulmonary hypertension) | |
|---|---|
| ପଲମୋନାରି ଆର୍ଟେରିଆଲ ହାଇପରଟେନସନ (Pulmonary arterial hypertension),[୧] ଆୟେର୍ଜା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (Ayerza syndrome)[୨] | |
 | |
| ବିଭାଗ | ଫୁସଫୁସ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ Pulmonology, ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ cardiology |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | ୨୦-୬୦ ବର୍ଷ ବୟସ [୩] |
| ଅବଧି | ଦୀର୍ଘକାଳୀନ[୧] |
| କାରଣ | ଅଜ୍ଞାତ[୧] |
| ବିପଦ କାରକ | ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ, ପଲମୋନାରି ଏମ୍ବୋଲିଜ୍ମ (pulmonary embolism), ଏଚଆଇଭି/ଏଡସ, ସିକ୍ଲ ସେଲ୍ ରୋଗ, କୋକେନ ବ୍ୟବହାର, କ୍ରନିକ ଅବ୍ସ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ୍ ପଲ୍ମୋନାରି ଡିଜିଜ, ନିଦ୍ରା ଶ୍ୱାସରୋଧ, ଅଧିକ ଉଚ୍ଚତାରେ (altitude) ବାସ କରିବା[୪][୩] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣ ଦୂରିଭୂତ କରି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧] |
| ଔଷଧ | ଇପୋପ୍ରୋସ୍ଟେନଲ (Epoprostenol), ଟ୍ରେପ୍ରୋସ୍ଟିନିଲ (treprostinil), ଇଲୋପ୍ରୋଷ୍ଟ (iloprost), ବୋସେଣ୍ଟାନ (bosentan), ଆମ୍ବ୍ରିସେଣ୍ଟାନ (ambrisentan), ମାସିଟେଣ୍ଟାନ (macitentan), ସିଲଡେନାଫିଲ (sildenafil)[୧] |
| ଚିକିତ୍ସା | ସହାୟକ ଯତ୍ନ (Supportive care), ଔଷଧ, ଫୁସଫୁସ ପ୍ରତିରୋପଣ (lung transplant)[୧][୫] |
| ପୁନଃପୌନିକ | ବାର୍ଷକ ୧,୦୦୦ ନୂତନ କେଶ୍ (ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା)[୨] |
ଏହାର କାରଣ ଅଦ୍ୟାବଧି ଅଜ୍ଞାତ ଅଛି । [୧] ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ, ପଲମୋନାରି ଏମ୍ବୋଲିଜ୍ମ (pulmonary embolism), ଏଚଆଇଭି/ଏଡସ, ସିକ୍ଲ ସେଲ୍ ରୋଗ, କୋକେନ ବ୍ୟବହାର, କ୍ରନିକ ଅବ୍ସ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ୍ ପଲ୍ମୋନାରି ଡିଜିଜ, ନିଦ୍ରା ଶ୍ୱାସରୋଧ, ଅଧିକ ଉଚ୍ଚତାରେ (altitude) ବାସ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ।[୪][୩] ଫୁସଫୁସ (lungs) ଧମନୀମାନଙ୍କର ପ୍ରଦାହ (inflammation) ହୋଇ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।[୪] ଅନ୍ୟ ରୋଗମାନଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ନିଧାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧]
ଏହି ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟସାଧ୍ୟ ନୁହେଁ । [୬] ରୋଗର ପ୍ରକାର ଉପରେ ଚିକିତ୍ସା ନିର୍ଭର କରେ । [୫] ଅନେକ ରକମର ସହାୟକ ଯତ୍ନ (Supportive care), ଅମ୍ଳଜାନ ଥେରାପି (oxygen therapy), ଡାଇୟୁରେଟିକ (diuretics) ଓ ଆଣ୍ଟିକୋଆଗୁଲାଣ୍ଟ (medications to inhibit clotting) ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । [୧] ବିଶେଷତଃ ଇପୋପ୍ରୋସ୍ଟେନଲ (Epoprostenol), ଟ୍ରେପ୍ରୋସ୍ଟିନିଲ (treprostinil), ଇଲୋପ୍ରୋଷ୍ଟ (iloprost), ବୋସେଣ୍ଟାନ (bosentan), ଆମ୍ବ୍ରିସେଣ୍ଟାନ (ambrisentan), ମାସିଟେଣ୍ଟାନ (macitentan), ସିଲଡେନାଫିଲ (sildenafil) ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।[୧] କେତେକ ସ୍ଥଳରେ ଫୁସଫୁସ ପ୍ରତିରୋପଣ (lung transplant) ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । [୫]
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧,୦୦୦ ନୂଆ ରୋଗୀ ଆସନ୍ତି । [୩][୨] ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।[୨] ପ୍ରାୟ ୨୦-୬୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୩] ପ୍ରଥମେ ଏର୍ନଷ୍ଟ ଭନ ରୋମ୍ବର୍ଗ ଏହି ରୋଗ ଚିହ୍ନଟ କରିଥିଲେ । [୮][୧]
ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନାଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ "Pulmonary Arterial Hypertension – NORD (National Organization for Rare Disorders)". NORD. 2015. Archived from the original on 29 August 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ "Pulmonary arterial hypertension". Genetics Home Reference (in ଇଂରାଜୀ). January 2016. Archived from the original on 28 July 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ "Who Is at Risk for Pulmonary Hypertension? – NHLBI, NIH". NHLBI (in ଇଂରାଜୀ). 2 August 2011. Archived from the original on 31 July 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ "What Causes Pulmonary Hypertension? – NHLBI, NIH". NHLBI (in ଇଂରାଜୀ). 2 August 2011. Archived from the original on 31 July 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ "How Is Pulmonary Hypertension Treated? – NHLBI, NIH". NHLBI (in ଇଂରାଜୀ). 2 August 2011. Archived from the original on 28 July 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ ୬.୩ "What Is Pulmonary Hypertension? – NHLBI, NIH". NHLBI (in ଇଂରାଜୀ). 2 August 2011. Archived from the original on 28 July 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ "How Is Pulmonary Hypertension Diagnosed? – NHLBI, NIH". NHLBI (in ଇଂରାଜୀ). 2 August 2011. Archived from the original on 28 July 2017. Retrieved 30 July 2017.
- ↑ von Romberg, Ernst (1891–1892). "Über Sklerose der Lungenarterie". Dtsch Arch Klin Med (in German). 48: 197–206.
{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
ଅଧିକ ପଠନ
ସମ୍ପାଦନା- Rubin LJ, Badesch DB (2005). "Evaluation and management of the patient with pulmonary arterial hypertension". Ann. Intern. Med. 143 (4): 282–92. doi:10.7326/0003-4819-143-4-200508160-00009. PMID 16103472.
- Abman, SH; Hansmann, G; Archer, SL; Ivy, DD; Adatia, I; Chung, WK; Hanna, BD; Rosenzweig, EB; Raj, JU; Cornfield, D; Stenmark, KR; Steinhorn, R; Thébaud, B; Fineman, JR; Kuehne, T; Feinstein, JA; Friedberg, MK; Earing, M; Barst, RJ; Keller, RL; Kinsella, JP; Mullen, M; Deterding, R; Kulik, T; Mallory, G; Humpl, T; Wessel, DL (3 November 2015). "Pediatric Pulmonary Hypertension: Guidelines From the American Heart Association and American Thoracic Society". Circulation. 132: 2037–99. doi:10.1161/CIR.0000000000000329. PMID 26534956.
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ
ସମ୍ପାଦନା| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
|---|---|
| ବାହାର ଉତ୍ସ |