ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା

(Prime numberରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ସଂଖ୍ୟା ଯାହାର ମାତ୍ର ଦୁଇଟି ଗୁଣାନୀୟକ ଯଥା; ଏବଂ ସେହି ସଂଖ୍ୟା ନିଜେ ଅଛି, ସେହି ସବୁ ସଂଖ୍ୟା ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା । ।[][] ପ୍ରାକୃତିକ ସଂଖ୍ୟା ଶ୍ରେଣିରେ ଯୌଗିକ ସଂଖ୍ୟା ସବୁକୁ ( ୧ ବ୍ୟତୀତ ) ବାଦଦେଲେ ଅନ୍ୟସବୁ ହେବ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ।

ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୁପ ୧ଠାରୁ ୫୦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି

, , , , ୧୧, ୧୩, ୧୭, ୧୯, ୨୩, ୨୯, ୩୧, ୩୭, ୪୧, ୪୩ ଏବଂ ୪୭

ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ସମ୍ପର୍କିତ କିଛି ତଥ୍ୟ

ସମ୍ପାଦନା

ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ଗୁଡିକର କିଛି ଗାଣିତିକ ଧର୍ମ ହେଉଛି:[][]

  • ଶୁନ (୦ ) ଏବଂ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ନୁହେଁ ।
  • ଏକମାତ୍ର ଯୁଗ୍ମ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ।
  • ୫ରୁ ଅଧିକ ଯେ କୌଣସି ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାର ଶେଷ ଅଙ୍କ ୫ ନୁହେଁ, ଅର୍ଥାତ ୫ରୁ ବୃହତ୍ତର କୌଣସି ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ୫ଦ୍ୱାରା ବିଭାଜ୍ୟ ନୁହେଁ ।
  • ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରେ ଯଦି ୧ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସାଧାରଣ ଗୁଣନୀୟକ ନଥାନ୍ତି, ତେବେ ସେହି ଦୁଇ ମୌଳିକ ରାଶିକୁ ପରସ୍ପର ମୌଳିକ କହନ୍ତି ।[]
  • ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର ୨ ରହିଲେ ସେହି ଦୁଇଟି ସଂଖ୍ୟାକୁ ଯମଜ ମୌଳିକ କହନ୍ତି ।[]

ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି

ସମ୍ପାଦନା
 
ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିମିତ୍ତ ଏକ ପଦ୍ଧତି- ଏରାଟୋସ୍ଥେନିସଙ୍କ ଚାଲୁଣୀ

ଏରାଟୋସ୍ଥେନିସ ନାମକ ଗ୍ରୀକ ଗଣିତଜ୍ଞ ୧ଠାରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନିର୍ଣ୍ନୟ କରିଯାଇଅଛନ୍ତି । ଏହାକୁ ଏରାଟୋସ୍ଥେନିସଙ୍କ ଚାଲୁଣୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ୧ଠାରୁ ୧୨୦ ମଧ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରୁ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ସବୁ ବାହାର କରିବା ପଦ୍ଧତି ଏହିଭଳି:[]

  • ଗୋଟିଏ ୧୦ × ୧୨ ଆକାର ବିଶିଷ୍ଟ ଚାଲୁଣୀ ବା ଜ୍ୟାମିତିକ କ୍ଷେତ୍ର କରାଯାଉ, ଯେଉଁଥିରେ ୧ଠାରୁ ୧୨୦ ଯାଏଁ ସମସ୍ତ ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଲେଖାଯିବ ।
  • ବର୍ତ୍ତମାନ ଲିଖିତ ସଂଖ୍ୟାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨(ପ୍ରଥମ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା)ରୁ ବଡ଼ ତଥା ୨ର ସମସ୍ତ ଗୁଣିତକ ମାନକୁ ବାଦ୍‌ ଦିଅ ।
  • ତାପରେ ୩ (ଦ୍ୱିତୀୟ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା)ରୁ ବଡ଼ ତଥା ୩ର ସମସ୍ତ ଗୁଣିତକ ମାନକୁ ବାଦ୍‌ ଦିଅ ।
  • ତାପରେ ୫ (ତୃତୀୟ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା)ରୁ ବଡ଼ ତଥା ୫ର ସମସ୍ତ ଗୁଣିତକ ମାନକୁ ବାଦ୍‌ ଦିଅ ।
  • ତାପରେ ୭ (ଚତୁର୍ଥ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା)ରୁ ବଡ଼ ତଥା ୭ର ସମସ୍ତ ଗୁଣିତକ ମାନକୁ ବାଦ୍‌ ଦିଅ ।
  • ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ( ୧୧, ୧୩, ୧୭ ଇତ୍ୟାଦି ) ମଧ୍ୟ ଲାଗୁ କରାଯାଉ ।

ଏହିପରିଭାବେ ସମସ୍ତ ଯୌଗିକ ସଂଖ୍ୟା ବାଦ ହୋଇଯିବାପରେ ପରିଶେଷରେ ୧ ବ୍ୟତୀତ ସମସ୍ତ ଅବଶେଷ ସଂଖ୍ୟା ହେବେ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ।

  1. "Natural Numbers". Retrieved 10 June 2018.
  2. "Prime Number and Composite Number". Retrieved 11 June 2018.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ "Unit-5 ସଂଖ୍ୟା ଓ ସଂଖ୍ୟାରେ ସଂକ୍ରିୟା" (PDF). Retrieved 10 June 2018.
  4. "Number Gossip Properties". Archived from the original on 29 May 2018. Retrieved 11 June 2018.
  5. "What are Relatively Prime Numbers". Archived from the original on 4 June 2018. Retrieved 11 June 2018.

ବାହାର ଲିଙ୍କ

ସମ୍ପାଦନା