ଲିଥିଅମ ଔଷଧ

ଲିଥିଅମ
	Lithium citrate
Clinical data
Trade names	Camcolit, Eskalith, Lithobid, others
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a681039
Pregnancy; category	AU: D ; US: D (Evidence of risk) ; ;
Routes of; administration	Oral, parenteral
ATC code	N05AN01 (WHO) ;
Legal status
Legal status	AU: S4 (Prescription only) ; CA: ℞-only ; UK: POM (Prescription only) ; US: ℞-only ;
Pharmacokinetic data
Bioavailability	depends on formulation
Protein binding	None
Metabolism	Renal
Elimination half-life	24 hrs, 36 hrs (elderly)
Excretion	>95% renal
Identifiers
	IUPAC name Lithium(1+);
CAS Number	7439-93-2;
PubChem CID	28486;
DrugBank	DB01356;
Chemical and physical data
Formula	ଛାଞ୍ଚ:Chem
Molar mass	6.941 g/mol
3D model (JSmol)	Interactive image;
	SMILES [Li+];
	InChI InChI=1S/Li/q+1; Key:HBBGRARXTFLTSG-UHFFFAOYSA-N;

ଏହି ଲେଖାଟି ଲିଥିଅମ ଔଷଧ ବାବଦରେ । ଲିଥିଅମ ଅଣୁ ବିଷୟରେ, ଲିଥିୟମ ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଦେଖନ୍ତୁ ।

ଲିଥିଅମ ଯୌଗିକ ପଦାର୍ଥ (Lithium compounds), ଅନ୍ୟ ନାମ ଲିଥିଅମ ଲବଣ (lithium salts) ଏକ ପ୍ରକାର ମାନସିକ ରୋଗର ଔଷଧ । କୌଣସି ଔଷଧରେ ଉପସମ ହେଉ ନ ଥିବା ମେଜର ଡିପ୍ରେସିଭ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର ଓ ବାଇପୋଲାର ଡିଜଅରଡ଼ର ଭଳି ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଏହି ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ ।^[୧] ଏହି ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଆତ୍ମହତ୍ୟା ସଙ୍କଟ ଏହି ଔଷଧଦ୍ୱାରା କମିଯାଏ ।^[୨] ଏହା ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ ।^[୧]

ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଅଧିକ ପରିସ୍ରା, ହାତ ଥରା ଓ ଅଧିକ ଶୋଷ ହୁଏ । ସାଙ୍ଘାତିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ହାଇପୋଥାଇରଏଡିଜ୍ମ, ଡାଏବେଟିସ ଇନସିପିଡସ ଓ ଲିଥିଅମ ବିଷାକ୍ତ‌ତା ହୁଏ । ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିଷାକ୍ତ‌ତା ସଙ୍କଟକୁ ଅବରୋଧ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଔଷଧର ନିୟମିତ ରକ୍ତ ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କରାଯାଏ । ଅତ୍ୟଧିକ ଔଷଧ ହୋଇଗଲେ ତରଳ ଝାଡ଼ା, ବାନ୍ତି, ଶାରୀରିକ ନିୟନ୍ତଣ ଅକ୍ଷମତା, ନିଦୁଆ ଭାବ ଓ କାନରେ ଝିଁ ଝିଁ ଶବ୍ଦ ଶୁଣାଯିବା ଇତ୍ୟାଦି ଦେଖାଯାଏ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହା ନେଲେ ଶିଶୁର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଏ ।^[୧] ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ଏହା ଠିକ ରହେ । ^[୩] ଏହି ଔଷଧ ମୁଡ ସ୍ଟାବିଲାଇଜର ଶ୍ରେଣୀର ଔଷଧ । ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ ସଠିକ ଭାବେ ଜଣାଯାଇ ନାହିଁ । ^[୧]

ସନ ୧୮୮୦ରେ ଗାଉଟ, ଅପସ୍ମାର ଓ କର୍କଟ ରୋଗ ଥିବା ରୋଗୀଙ୍କୁ ଲିଥିଅମ ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଜନ କେଡ (John Cade ) ସନ ୧୯୪୮ରେ ପ୍ରଥମେ ମାନସିକ ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ଏହା ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ।^[୪] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୫] ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୁଏ ।^[୧] ସନ ୨୦୧୪ରେ ଏହାର ହୋଲସେଲ ମୂଲ୍ୟ ଦୈନିକ ୦.୧୨ରୁ ୦.୨୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା ।^[୬] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ସାଧାରଣ ଡୋଜ ଦେଲେ ଏହାର ଖର୍ଚ୍ଚ ଦୈନିକ ୦.୯୦ରୁ ୧.୨୦ ଡଲାର । ^[୧]

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ ^୧.୫ ^୧.୬ "Lithium Salts". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved Dec 1, 2015.
↑ Baldessarini, Ross J; Tondo, Leonardo; Davis, Paula; Pompili, Maurizio; Goodwin, Frederick K; Hennen, John (2006). "Decreased risk of suicides and attempts during long-term lithium treatment: A meta-analytic review". Bipolar Disorders. 8 (5p2): 625–39. doi:10.1111/j.1399-5618.2006.00344.x. PMID 17042835.
↑ "Lithium use while Breastfeeding". LactMed. 2015-03-10. Retrieved 1 December 2015.
↑ Sneader, Walter (2005). Drug discovery : a history (Rev. and updated ed.). Chichester: Wiley. p. 63. ISBN 9780471899792.
↑ "WHO Model List of Essential Medicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.
↑ "Lithium Carbonate". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 1 December 2015.^{[permanent dead link]}

[AHFS2015-1] ୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ ^୧.୫ ^୧.୬ "Lithium Salts". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved Dec 1, 2015.

[2] Baldessarini, Ross J; Tondo, Leonardo; Davis, Paula; Pompili, Maurizio; Goodwin, Frederick K; Hennen, John (2006). "Decreased risk of suicides and attempts during long-term lithium treatment: A meta-analytic review". Bipolar Disorders. 8 (5p2): 625–39. doi:10.1111/j.1399-5618.2006.00344.x. PMID 17042835.

[3] "Lithium use while Breastfeeding". LactMed. 2015-03-10. Retrieved 1 December 2015.

[Sne2005-4] Sneader, Walter (2005). Drug discovery : a history (Rev. and updated ed.). Chichester: Wiley. p. 63. ISBN 9780471899792.

[5] "WHO Model List of Essential Medicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.

[6] "Lithium Carbonate". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 1 December 2015.^{[permanent dead link]}

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]