ଉଇକିପିଡ଼ିଆ

ଇରିଟେବ୍ଲ ବାୱେଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍

(Irritable bowel syndromeରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

ଇରିଟେବ୍ଲ ବାୱେଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ (ଆଇବିଏସ) ଏକ ଲକ୍ଷଣ ସମୂହ ଯେଉଁଥିରେ ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଅସୁବିଧା ନ ଥାଇ ମଳ ତ୍ୟାଗ ସମୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ।[୧] ବ‌ହୁତ ସମୟ ଧରି ଏପରିକି ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ରୋଗ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ।[୨] ରୋଗୀର ତରଳ ଝାଡ଼ା, କୋଷ୍ଠ କାଠିନ୍ୟ, ଉଭୟ ଥିବା ବା କିଛି ନ ଥିବାକୁ ନେଇ ଏହି ରୋଗକୁ ଯଥାକ୍ରମେ ଚାରି ଶ୍ରେଣୀରେ (ଆବିଏସ-ଡି, ଆବିଏସ-ସି, ଆବିଏସ-ଏମ୍ ବା ଆବିଏସ-ୟୁ) ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।[୧] ଏହି ରୋଗ ଜୀବନର ମାନ‌କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାରୁ କାମ ବା ସ୍କୁଲ ପାଠରେ ବ୍ୟାଘାତ ହୁଏ ।[୩] ଉତ୍କଣ୍ଠା, ମେଜର ଅବସାଦ ଓ କ୍ରନିକ୍ ଫ୍ୟାଟିଗ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ ଆଦି ଲକ୍ଷଣ ଆଇବିଏସ୍‌ରେ ଦେଖାଯାଏ ।[୪][୧]

ଇରିଟେବ୍ଲ ବାୱେଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍
spastic colon, nervous colon, mucous colitis, spastic bowel[୧]
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟିGastroenterology
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦K58.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍564.1
ରୋଗ ଡାଟାବେସ30638
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ000246
ଇ-ମେଡ଼ିସିନmed/1190
Patient UKଇରିଟେବ୍ଲ ବାୱେଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍
MeSHD043183

ଏହି ରୋଗର କାରଣ ଅଦ୍ୟାବଧି ଅସ୍ପଷ୍ଟ ।[୨] ବିଭିନ୍ନ ପରିକଳ୍ପନା ଅନୁଯାୟୀ ଅନ୍ତନଳୀ-ମସ୍ତିଷ୍କ ଆକ୍ସିସ୍ ସମସ୍ୟା, କ୍ଷୁଦ୍ରାନ୍ତ୍ର ଜୀବାଣୁ ସଂଖ୍ୟା ଅତିବୃଦ୍ଧି, ଜେନେଟିକ କାରକ, ଖାଦ୍ୟ ସମ୍ଭେଦନଶୀଳତା ଓ ଅନ୍ତନଳୀ ଚଳନ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁ ରୋଗ ହେଉଛି । [୨] ଅନ୍ତନଳୀ ସଂକ୍ରମଣ ଏହାକୁ ସକ୍ରିୟ କରୁଥାଇପାରେ,[୫] ବା ଚାପ‌ଯୁକ୍ତ ଜୀବନର ଭୂମିକା ଥାଇପାରେ ।[୬] ଏହି ରୋଗ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟତ୍ମକ ବେମାରୀ ।[୧] ଚିନ୍ତା ଜନ‌କ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ନ ଥିଲେ ଲକ୍ଷଣ ଓ ଚିହ୍ନ ଦେଖି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୭] ବୟସ ୫୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ, ଓଜନ ହ୍ରାସ, ମଳରେ ରକ୍ତ ଓ ପରିବାରରେ ଏହି ରୋଗ ଇତିହାସ ଥିଲେ ଚିନ୍ତା ଜନ‌କ ଅବସ୍ଥା ବୋଲି ଚିଚାର କରାଯାଏ ।[୭] ଅନୁରୂପ ଲକ୍ଷଣମାନ ସିଲିଆକ୍ ରୋଗ, ଅଣୁବୀକ୍ଷଣୀୟ କୋଲାଇଟିସ୍, ପ୍ରଦାହସମ୍ପନ୍ନ ଅନ୍ତନଳୀ ରୋଗ, ବାଇଲ ଏସିଡ ମାଲଆବସର୍ପସନ୍, ଓ କୋଲୋନ କର୍କଟ ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଦେଖାଯାଏ ।[୭] ଅଦ୍ୟାବଧି ଏହି ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟ ହୁଏ ନାହିଁ ।[୮] ଲକ୍ଷଣ ଉପସମ ନିମନ୍ତେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୮] ଖାଦ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଔଷଧ, ପ୍ରୋବାୟୋଟିକ ଓ ଉପଦେଶ ଇତ୍ୟାଦି ଉପଚାରଦ୍ୱାର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୮] ଦ୍ରବିଭୁତକ୍ଷମ ଫାଇବର ଥିବା ଖାଦ୍ୟ, ଗ୍ଲୁଟେନ ନ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଓ କମ୍ ଫରମେଣ୍ଟ ହେଉଥିବା ଓଲିଗୋସାକାରାଇଡ, ଡାଇସାକାରାଇଡ, ମୋନୋସାକାରାଇଡ ଓ ପୋଲ୍ୟୋଲ ଖାଦ୍ୟ (FODMAP) ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।[୯][୭] ତରଳ ଝାଡ଼ା ହେଉଥିଲେ ଲୋପେରାମାଇଡ, କୋଷ୍ଠ କାଠିନ୍ୟ ହେଉଥିଲେ ରେଚକ (laxative) ଦିଆଯାଏ ।[୭] ଅବସାଦରୋଧୀ ଔଷଧଦ୍ୱାରା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣରେ ଉନ୍ନତି ହୁଏ ।[୭] ଏହି ରୋଗୀର ଯତ୍ନରେ ରୋଗୀକୁ ଶିକ୍ଷା ଓଡାକ୍ତର–ରୋଗୀ ସମ୍ପର୍କର ବ‌ହୁତ ମହତ୍ତ୍ୱ ଅଛି ।[୧୦][୭]

ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାୟ ୧୦ରୁ ୧୫% ଲୋକ ଇରିଟେବ୍ଲ ବାୱେଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍‌ରେ ପୀଡ଼ିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧][୧୧] ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଦେଖାଯାଏ ଓ ଦକ୍ଷିଣପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଅଳ୍ପ ସାଧାରଣ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ ।[୭] ବୟସ ୪୫ ପୂର୍ବରୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ୨ ଗୁଣ ଅଧିକ ହୁଏ । [୧] ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହି ରୋଗ ଅଳ୍ପ ଦେଖାଯାଏ ।[୭] ଏହି ରୋଗ ଆୟୁଷ କମାଏ ନାହିଁ ବା ସାଂଘାତିକ ରୋଗ ଦିଗକୁ ଗତି କରାଏ ନାହିଁ ।[୧୨] ଏହି ରୋଗର ପ୍ରଥମ ବର୍ଣ୍ଣନା ସନ ୧୮୨୦ରେ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆଧୁନିକ ନାମ ଇରିଟେବ୍ଲ ବାୱେଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ ସନ ୧୯୪୪ରେ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଗଲା ।[୧୩]

ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
  1. ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ "Definition and Facts for Irritable Bowel Syndrome". NIDDKD. 23 February 2015. Archived from the original on 2 April 2016. Retrieved 29 March 2016.
  2. ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ "Symptoms and Causes of Irritable Bowel Syndrome". NIDDK. 23 February 2015. Archived from the original on 5 April 2016. Retrieved 29 March 2016.
  3. ↑ Hulisz D (2004). "The burden of illness of irritable bowel syndrome: current challenges and hope for the future". J Manag Care Pharm. 10 (4): 299–309. PMID 15298528.
  4. ↑ Whitehead WE, Palsson O, Jones KR; Palsson; Jones (2002). "Systematic review of the comorbidity of irritable bowel syndrome with other disorders: what are the causes and implications?". Gastroenterology. 122 (4): 1140–56. doi:10.1053/gast.2002.32392. PMID 11910364.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  5. ↑ Spiller R, Garsed K; Garsed (May 2009). "Postinfectious irritable bowel syndrome". Gastroenterology. 136 (6): 1979–88. doi:10.1053/j.gastro.2009.02.074. PMID 19457422.
  6. ↑ Chang L (March 2011). "The role of stress on physiologic responses and clinical symptoms in irritable bowel syndrome". Gastroenterology. 140 (3): 761–5. doi:10.1053/j.gastro.2011.01.032. PMC 3039211. PMID 21256129.
  7. ↑ ୭.୦ ୭.୧ ୭.୨ ୭.୩ ୭.୪ ୭.୫ ୭.୬ ୭.୭ ୭.୮ Chey, WD; Kurlander, J; Eswaran, S (3 March 2015). "Irritable bowel syndrome: a clinical review". JAMA. 313 (9): 949–58. PMID 25734736.
  8. ↑ ୮.୦ ୮.୧ ୮.୨ "Treatment for Irritable Bowel Syndrome". NIDDK. 23 February 2015. Archived from the original on 6 April 2016. Retrieved 29 March 2016.
  9. ↑ Moayyedi, P; Quigley, EM; Lacy, BE; Lembo, AJ; Saito, YA; Schiller, LR; Soffer, EE; Spiegel, BM; Ford, AC (September 2014). "The effect of fiber supplementation on irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis". The American journal of gastroenterology. 109 (9): 1367–74. doi:10.1038/ajg.2014.195. PMID 25070054.
  10. ↑ Mayer EA (April 2008). "Clinical practice. Irritable bowel syndrome". N. Engl. J. Med. 358 (16): 1692–9. doi:10.1056/NEJMcp0801447. PMC 3816529. PMID 18420501.
  11. ↑ Maxion-Bergemann S, Thielecke F, Abel F, Bergemann R; Thielecke; Abel; Bergemann (2006). "Costs of irritable bowel syndrome in the UK and US". PharmacoEconomics. 24 (1): 21–37. doi:10.2165/00019053-200624010-00002. PMID 16445300.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ↑ Quigley, Eamonn M.M. (2013). "Treatment level 1". Irritable bowel syndrome : diagnosis and clinical management (First edition. ed.). Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. ISBN 9781118444740.
  13. ↑ Hatch, Maureen C. (2000). Women and health. San Diego, Calif: Academic Press. p. 1098. ISBN 9780122881459.
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଇରିଟେବ୍ଲ_ବାୱେଲ_ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍&oldid=506349"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି