ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱଭାଗ ଫିମର ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ
ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱଭାଗ ଫିମର ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ (hip fracture) ନାମ ଦିଆଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଫିମର ଅସ୍ଥିର ଉପର ମୁଣ୍ଟରେ ଥିବା ଅଂଶ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ (break) ।[୨] ଲକ୍ଷଣ: ହିପରେ (hip) ଯନ୍ତ୍ରଣା ବିଶେଷତଃ ଚଳପ୍ରଚଳ ସମୟରେ ହୁଏ ଓ ଅବୟବ ଛୋଟ ହୋଇଯାଏ ।[୨] ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଚାଲିପାରେ ନାହିଁ । [୩]
| ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱଭାଗ ଫିମର ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ | |
|---|---|
| Proximal femur fracture[୧] | |
 ଜଣେ ୧୭ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଲୋକର ଇଣ୍ଟରଟ୍ରୋକାଣ୍ଟର ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ ଚିତ୍ର | |
| ଲକ୍ଷଣ | ହିପରେ (hip) ଯନ୍ତ୍ରଣା ବିଶେଷତଃ ଚଳପ୍ରଚଳ ସମୟରେ, ଅବୟବ ଛୋଟ ହୋଇଯାଏ । [୨] |
| କାରଣ | ଆଘାତ ଯେପରିକି ପଡ଼ିଗଲେ [୧][୩] |
| ବିପଦ କାରକ | ଓଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ, ଅନେକ ଔଷଧ ସେବନ, ଆଲକୋହୋଲ ବ୍ୟବହାର, ମେଟାସ୍ଟାଟିକ କର୍କଟ (metastatic cancer)[୨][୧] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଏକ୍ସ-ରେ (X-ray), ଏମଆରଆଇ (MRI), ସିଟି ସ୍କାନ (CT scan), ବୋନ ସ୍କାନ (bone scan)[୩][୨] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | ଓଷ୍ଟିଓଆର୍ଥ୍ରାଇଟିସ, ହିପର ଆଭାସ୍କୁଲାର ନେକ୍ରୋସିସ, ହାର୍ନିଆ, ଟ୍ରୋକାଣ୍ଟେରିକ ବର୍ସାଇଟିସ trochanteric bursitis[୩] |
| ପ୍ରତିକାର | ଅଧିକ ଆଲୋକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଛିଣ୍ଡା ଲୁଗାପଟା ବାହାର କରିବା, ଓଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ ଚିକିତ୍ସା, ବ୍ୟାୟାମ [୧] |
| ଔଷଧ | ଓପିଓଏଡ (Opioids), ସ୍ନାୟୁ ଅବରୋଧ (nerve block)[୧] |
| ଚିକିତ୍ସା | ଅପରେଶନ[୧] |
| Prognosis | ~ ୨୦% ବୃଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଏକ ବର୍ଷରେ ମୃତ୍ୟୁ [୩][୧] |
| ପୁନଃପୌନିକ | ~ ୧୫% ମହିଳାଙ୍କର [୧] |
ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପଡ଼ିଯିବା ଯୋଗୁ ଏଭଳି ଭାଙ୍ଗିବା ଦେଖାଯାଏ ।[୩] ଓଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ, ଅନେକ ଔଷଧ ସେବନ, ଆଲକୋହୋଲ ବ୍ୟବହାର, ମେଟାସ୍ଟାଟିକ କର୍କଟ (metastatic cancer) ଇତ୍ୟାଦି ଥିଲେ ଏହି ଭଙ୍ଗା ସଙ୍କଟ ଅଧିକ ହୁଏ ।[୨][୧] ଭଙ୍ଗା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଏକ୍ସ-ରେ (X-ray), ଏମଆରଆଇ (MRI), ସିଟି ସ୍କାନ (CT scan), ବୋନ ସ୍କାନର (bone scan) ସାହାଯ୍ୟ ନିଆଯାଏ ।[୩][୨]
ଯନ୍ତ୍ରଣା ଉପଶମ ନିମନ୍ତେ ଓପିଓଏଡ (Opioids) ଦିଆଯାଏ ବା ସ୍ନାୟୁ ଅବରୋଧ (nerve block) କରାଯାଏ ।[୧] ରୋଗୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ଥିଲେ ୨ ଦିନ ମଧରେ ଅପରେଶନ କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ । [୨][୧] ଏହି ଭଙ୍ଗା ନିମନ୍ତେ ଟୋଟାଲ ହିପ ରିପ୍ଲେସମେଣ୍ଟ (total hip replacement) ବା ସ୍କୃ ଦିଆଯାଏ ।[୨] ଅପରେଶନ ପରେ ଡିପ ଭେନ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ଥିବାରୁ ପ୍ରତିଷେଧ ନିମନ୍ତେ ଜାଗରୁକ ରହି ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । [୧]
ପ୍ରାୟ ୧୫% ମହିଳାଙ୍କର ଏହି ଭଙ୍ଗା ହେବା ଦେଖାଯାଏ ।[୧] ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାଙ୍କର ଅଧକ ଭାଙ୍ଗିବା ଦେଖାଯାଏ । [୧] ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହି ଭଙ୍ଗା ଅଧିକ ହେବା ଦେଖାଯାଏ ।[୧] ଏହି ଭଙ୍ଗା ପରବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୨୦% ବୟସ୍କ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି ।[୩][୧]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ ୧.୧୩ ୧.୧୪ ୧.୧୫ Ferri, Fred F. (2017). Ferri's Clinical Advisor 2018 E-Book: 5 Books in 1 (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 615. ISBN 9780323529570. Archived from the original on 13 October 2017.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ ୨.୭ ୨.୮ "Hip Fractures". OrthoInfo - AAOS. ଅପ୍ରେଲ 2009. Archived from the original on 29 ଜୁନ 2017. Retrieved 27 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2017.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ ୩.୭ Brunner, LC; Eshilian-Oates, L; Kuo, TY (1 February 2003). "Hip fractures in adults". American Family Physician. 67 (3): 537–42. PMID 12588076.
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ
ସମ୍ପାଦନା| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ |
|---|
- Fractures of the Femoral Neck Wheeless Textbook of Orthopaedics
- Intertrochanteric Fractures Wheeless' Textbook of Orthopaedics