କାଭେରନସ ସାଇନସ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ

ଏହି ରୋଗରେ ମସ୍ତିଷ୍କର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ଥିବା କାଭେରନସ ସାଇନସରେ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିଥାଏ ଯେଉଁଠାରୁ ରକ୍ତ ନିଷ୍କା
(Cavernous sinus thrombosisରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

କାଭେରନସ ସାଇନସ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ ( CST ) ରୋଗରେ ମସ୍ତିଷ୍କର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ଥିବା କାଭେରନସ ସାଇନସରେ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିଥାଏ ଯେଉଁଠାରୁ ରକ୍ତ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇ ପୁନଃ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡକୁ ଫେରିଯାଏ । [୧] ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ଆଖି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଏକ୍ସୋଫଥାଲମସ, ଜ୍ୱର ଏବଂ ଦୈତ ଦୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ । [୧] ପ୍ରାୟ ଗୋଟିଏ ଆଖି ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଜଡିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଅନ୍ୟ ଆଖି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । [୨] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ୍, ମସ୍ତିଷ୍କ ଆବସେସ୍ ଏବଂ ପିଟୁଇଟାରି ଅଭାବ ହୋଇପାରେ। [୩]

Cavernous sinus thrombosis
Oblique section through the cavernous sinus.
ବିଭାଗNeurology
ଲକ୍ଷଣHeadache, eye pain, bulging eyes, fever, double vision[୧]
ବିପଦ କାରକBoil of the nose, sinusitis, dental infection, injury, surgery, easy blood clot formation[୨][୩]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିCT scan or MRI[୩]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟCarotid cavernous fistula, meningioma, orbital cellulitis[୨]
ଚିକିତ୍ସାAntibiotics, heparin, corticosteroids, surgery[୧]
ପୁନଃପୌନିକRare[୧]
ମୃତ୍ୟୁ ସାନ୍ଦ୍ରତାUp to 30% die[୧]

ଏହା ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଦେଖାଯାଏ - ସେପ୍ଟିକ୍ (ସଂକ୍ରମଣ) ଏବଂ ଆସେପ୍ଟିକ୍ (ଅଣସଂକ୍ରମଣ) | [୨] ମୁହଁ ସଂକ୍ରମଣ, ନାକ ଉପରେ ବଥ, ସାଇନୁସାଇଟିସ୍ ଏବଂ ଦାନ୍ତ ସଂକ୍ରମଣ ଭଳି ରୋଗମାନ ଏହି ରୋଗର ବିପଦ ସଙ୍କଟ ଅଟନ୍ତି । [୩] ସାଧାରଣତଃ ଷ୍ଟାଫିଲୋକୋକସ୍ ଆରିଅସ୍ ଏବଂ ଷ୍ଟ୍ରେପଟୋକୋକସ୍ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ହୋଇଥାଏ ।। [୩] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିପଦ କାରକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆଘାତ, ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଏବଂ ସହଜ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା ହୋଇପାରେ। [୨] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସାଧାରଣତ ସିଟି ସ୍କାନ୍ କିମ୍ବା ଏମଆରଆଇ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହୁଏ । [୩] ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ମସ୍ତିଷ୍କ ଭେନସ୍ ସାଇନସ୍ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ୍[୨]

ଏହା ଏକ ଡାକ୍ତରୀ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି । [୧] ଚିକିତ୍ସାରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍, ହେପାରିନ୍ ଏବଂ କର୍ଟିକୋଷ୍ଟେରଏଡ ଦିଆଯାଏ । [୧] ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଆବସେସ୍‌ ଥିଲେ ନିଷ୍କାସନ ପାଇଁ ବେଳେବେଳେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । [୧] [୨] ଚିକିତ୍ସା ସତ୍ତ୍ୱେ ୩୦% ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି। [୧] ବଞ୍ଚିଯାଇଥିବା ଲୋକଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିହାନୀ ଏବଂ ବାତ ହୋଇପାରେ । [୧] ଗୁମ୍ଫା ସାଇନସ୍ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ୍ ରୋଗ ଏକ ବିରଳ ରୋଗ ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୦୦,୦୦୦ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୦.୨ରୁ ୧.। ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । [୧] [୨]

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ "Cavernous sinus thrombosis". nhs.uk (in ଇଂରାଜୀ). 14 May 2018. Archived from the original on 10 October 2017. Retrieved 7 April 2022.
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ ୨.୭ Plewa, MC; Tadi, P; Gupta, M (January 2022). "Cavernous Sinus Thrombosis". PMID 28846357. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ "Cavernous Sinus Thrombosis - Eye Disorders". Merck Manuals Professional Edition (in କାନାଡିୟ ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 30 October 2021. Retrieved 7 April 2022.