ହଜରତ ବେଗମ

ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ

ହଜରତ ବେଗମ (Persian: حضرت بیگم; Pashto: حضرت بېګم; ଜନ୍ମ-୧୭୪୦), (ଅନ୍ୟନାମ: ହଜରତ ମହଲ[][] ଏବଂ ସାହିବା ବେଗମ)[] ଜଣେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ । ସେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ମହମ୍ମଦ ଶାହାଙ୍କ ଝିଅ ଥିଲେ । ସେ ଦୁରାନୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଥମ ଏମିର ଅହମ୍ମଦ ଶାହା ଦୁରାନୀଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ ।

ହଜରତ ବେଗମ
ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ

ଜୀବନସାଥୀ ଅହମ୍ମଦ ଶାହା ଦୁରାନୀ
ବଂଶ ତିମୁରିଦ ରାଜବଂଶ (ଜନ୍ମ ଅନୁଯାୟୀ)
ଦୁରାନୀ (ବିବାହ ପରେ)
ବାପା ମହମ୍ମଦ ଶାହା
ମାଆ ସାହିବା ମହଲ
ଜନ୍ମ c. ୧୭୪୦
ଦିଲ୍ଲୀ, ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ
ଧର୍ମ ଇସଲାମ ଧର୍ମ

ହଜରତ ବେଗମ ଜଣେ ମୋଗଲ ରାଜକୁମାରୀ ଭାବରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ମହମ୍ମଦ ଶାହା ଏବଂ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସାହିବା ମହଲଙ୍କ ଝିଅ ଥିଲେ ।[] ଏପ୍ରିଲ ୧୭୪୮ ମସିହାରେ, ତାଙ୍କ ପିତା ମହମ୍ମଦ ଶାହାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ଭାଇ ଅହମ୍ମଦ ଶାହା ବାହାଦୂର ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ ।[] ତାଙ୍କ ମାତା କୁଦସିଆ ବେଗମ ସ୍ୱର୍ଗତ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଧର୍ମପତ୍ନୀ ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କୁ କେବଳ ସରକାରଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ନୁହେଁ ବରଂ ନିଜ ପାଣ୍ଠିରୁ ମଧ୍ୟ ଭରଣପୋଷଣ କରିଥିଲେ ।[]

୨୬ ମଇ ୧୭୫୪ ମସିହାରେ, ମଲହର ରାଓ ହୋଲକରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ମରାଠାଙ୍କର ଏକ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଅହମ୍ମଦ ଶାହାଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।[]

ଏପ୍ରିଲ ୧୭୫୭ ମସିହାରେ, ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରୁ ଲୁଟିବା ପରେ ଦୁରାନି ରାଜା ଅହମ୍ମଦ ଶାହା ଅବଦାଲୀ ମୃତ ସମ୍ରାଟ ମହମ୍ମଦ ଶାହାଙ୍କ ୧୬ ବର୍ଷର ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଥିଲେ ।[] ତାଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୧୬ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବାରୁ ବାଦଶାହ ବେଗମ ତାଙ୍କୁ ୩୫ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ରାଜାଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଶାହା ତାଙ୍କୁ ୫ ଏପ୍ରିଲ ୧୭୫୭ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।[] ବିବାହ ସମାରୋହ ପରେ ଅହମ୍ମଦ ଶାହା ତାଙ୍କ ସାନ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ନିଜ ଦେଶ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ନେଇ ଯାଇଥିଲେ । ନବବଧୂଙ୍କ ସହିତ ବାଦଶାହ ବେଗମ୍, ସାହିବା ମହଲ ଏବଂ ରାଜ ମୋଗଲ ହରେମର କିଛି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ମହିଳା ଥିଲେ ।

  1. Sir Jadunath Sarkar (1964). 1771-1788. 3d ed. 1964. Orient Longman. p. 307.
  2. Dr. B. P. Saha (1997). Begams, Concubines, and Memsahibs. Vikas Publishing House. p. 29. ISBN 9788125902850.
  3. Sarkar, Jadunath (1964). "Fall Of The Mughal Empire, Volume 1". Internet Archive. p. 334. Retrieved 2021-11-01.
  4. Sarkar, Jadunath (1999). Fall of the Mughal Empire (4th ed.). Hyderabad: Orient Longman. p. 268. ISBN 9788125017615.
  5. Edwards, Michael (1960). The Orchid House: Splendours and Miseries of the Kingdom of Oudh, 1827-1857 (in ଇଂରାଜୀ). Cassell. p. 7.
  6. Kumari, Savita. Udham Bai: A Glimpse into the Aplendid Life of a Later Mughal Queen. p. 51.
  7. Bilkees I. Latif (2010). Forgotten. Penguin Books India. p. 50. ISBN 978-0-14-306454-1.
  8. A Comprehensive History of India: 1712-1772 (in ଇଂରାଜୀ). Orient Longmans. 1978.
  9. Sarkar, Sir Jadunath (1971). 1754-1771 (Panipat). 3d ed. 1966, 1971 printing (in ଇଂରାଜୀ). Orient Longman. p. 89.