ସୁକୁମାର ସେନ
ସୁକୁମାର ସେନ (ବଙ୍ଗଳା: সুকুমার সেন; ୧୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୦୦ – ୦୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୯୨) ଜଣେ ବଙ୍ଗାଳୀ ସାହିତ୍ୟିକ ଥିଲେ । ସେ ପାଲି, ପ୍ରାକୃତ ଓ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରବୀଣ ଥିଲେ ।
ସୁକୁମାର ସେନ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୧୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୦୦ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୯୨ (ବୟସ ୯୨) |
ଜୀବନୀ
ସମ୍ପାଦନାସୁକୁମାର ୧୯୦୦ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ହରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ସେନ ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ନବନଳିନୀ ଦେବୀ ଥିଲା । ପିତାଙ୍କ ବୃତି ଥିଲା ଓକିଲାତି । ତାଙ୍କର ପୈତୃକ ଘର ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗର ପୂର୍ବ ବର୍ଦ୍ଧମାନ ଜିଲ୍ଲାର ଗୋତାନ । ସୁକୁମାର ବର୍ଦ୍ଧମାନ ମୁନିସିପାଲ ହାଇସ୍କୁଲରେ ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ । ୧୯୧୯ ମସିହାରେ ସେ କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନସ୍ଥ ବର୍ଦ୍ଧମାନ ରାଜ କଲେଜରୁ ଏଫଏ ପାସ କରିଥିଲେ । ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ସେ ସରକାରୀ ସଂସ୍କୃତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ୧୯୨୩ରେ "ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାଷାଶାସ୍ତ୍ର" ପଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଭାଷାବିତ "ସୁନୀତି କୁମାର ଚାଟର୍ଜୀ" ଓ "ଇରା ଜାହାଙ୍ଗୀର ସୋରାବଜୀ ତାରାପୁରୱାଲା" ସୁକୁମାରଙ୍କ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ । ପରେ ସେ "ପ୍ରେମଚାନ୍ଦ ରାୟଚାନ୍ଦ" ବୃତ୍ତି ପାଇ ପିଏଚଡି ହାସଲ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୪ ମସିହାରେ ସୁକୁମାର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ବୃତିଗତ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନା୧୯୩୦ ମସିହାରେ ସୁକୁମାର କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟାପନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏଠାରେ ସେ ୩୫ ବର୍ଷ କାଳ ଅଧ୍ୟାପନା କରିଥିଲେ । ସୁନୀତି କୁମାର ଚାଟର୍ଜୀଙ୍କ ପରେ, ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ସେ ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାଷାଶାସ୍ତ୍ର ବିଭାଗର ଦ୍ୱିତୀୟ "ଖଇରା ପ୍ରଫେସର" ହେବାର ମର୍ଯ୍ୟଦା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମୟରେ ଦେଶ ବିଦେଶର ବହୁ ଗବେଷକ ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ଆସି ଅଧ୍ୟୟନ ଓ ଅନୁସଂଧାନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ସୁକୁମାର "ୟୁଜ ଅଫ କେସେସ ଇନ୍ ବେଦିକ ପ୍ରୋଜ" (୧୯୨୮) ଓ "ବୁଦ୍ଧିଷ୍ଟ ହାଇବ୍ରିଡ ସଂସ୍କୃତ(୧୯୨୮)" ପୁସ୍ତକରେ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟନ ଭାଷାର ଲିଖନ ଶୈଳୀ ବାବଦରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ବଙ୍ଗାଳୀ ସାହିତ୍ୟକୁ, ସୁକୁମାର ନିଜ ରଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ସମୃଦ୍ଧ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚନା "ଗଳ୍ପ ସମଗ୍ର" (୨୦୦୯) ବହିରେ ସଂକଳିତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର
ସମ୍ପାଦନା- ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ - ୧୯୮୪( ଏସିଆଟିକ ସୋସାଇଟି, ଲଣ୍ଡନ । ଏହି ପଦକ ପାଇବାରେ ସୁକୁମାର ଏସିଆ ମହାଦେଶର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ )
- ରବୀନ୍ଦ୍ର ପୁରସ୍କାର - ୧୯୬୩
- ଆନନ୍ଦ ପୁରସ୍କାର - ୧୯୬୬, ୧୯୮୪
- ବିଦ୍ୟାସାଗର ପୁରସ୍କାର - ୧୯୮୧
- ଦେଶିକୋତ୍ତମ - ୧୯୮୨
- ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ - ୧୯୯୦
- ଯଦୁନାଥ ସରକାର ପଦକ ( ଏସିଆଟିକ ସୋସାଇଟି, କଲିକତା)
- କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଫେଲୋସିପ - ୧୯୭୩
- ଆଶୁତୋଷ ସ୍ମୃତି ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ
- ସରୋଜିନୀ ପଦକ
ରଚନାବଳୀ
ସମ୍ପାଦନାଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Sukumar Sen (1993). Bhāshāra itibr̥tta. Ānanda Pābaliśārsa. ISBN 978-81-7215-123-2.
- ↑ Sukumar Sen (1990). Place Name of West Bengal. International School of Dravidian Linguistics.
- ↑ Sukumar Sen (1977). Origin and Development of the Rāma Legend. Rupa.
- ↑ বাঙ্গালা সাহিত্যের ইতিহাস. 1955.
- ↑ বাঙ্গালা সাহিত্যের কথা. 1939.
- ↑ বাঙ্গালা সাহিত্যে গদ্য. 1939.