ସବିତା ବେହେନ

ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ

ସବିତା ବେହେନ (୧୯୧୯-୨୦୦୯) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ରାଜନେତା, ସାମାଜିକ କର୍ମୀ, ଶିକ୍ଷାବିତ ତଥା ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଭାରତୀୟ ସଂସଦର ଉପ ଗୃହ ରାଜ୍ୟସଭାର ପୂର୍ବତନ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।[][] ସେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତାର ସମର୍ଥକ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ହୋଇଥିଲେ[] ଏବଂ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ ପ୍ୟାରିଟି ଡେମୋକ୍ରାସି ପରିଷଦଦ୍ୱାରା ୩୩୦୦ ବିଶିଷ୍ଟ ଜୀବନ୍ତ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।[] ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାର ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ ।[]

ସବିତା ବେହେନ
ଜନ୍ମ୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୧୯
ମୃତ୍ୟୁ୧୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୦୯
ବୃତ୍ତି(ସମୂହ)ସାମାଜିକ କର୍ମୀ, ରାଜନେତା, ଶିକ୍ଷାବିତ୍
ପ୍ରସିଦ୍ଧିମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ
ପୁରସ୍କାରପଦ୍ମଶ୍ରୀ

ସବିତା ବେହେନ ୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୧୯ ମସିହାରେ[] ତତ୍କାଳୀନ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ଜେଲୁମ ଜିଲ୍ଲାର ରୋହତସରେ (ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନରେ ଅଛି) ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[] ସେ ସରକାରୀ କଲେଜ, ଲାହୋର ଏବଂ ପି.ଏଲ. କଲେଜ ଶିମଲାରେ ନିଜର ପାଠପଢା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ଅଳ୍ପ ବୟସରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଯୋଗ ଦେଇ ସେ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୧୯୪୪ ମସିହାରେ ମହିଳା ସେବିକା ଦଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ହରିଜନ ଆଡଲ୍ଟ ଏଜୁକେସନ ସେଣ୍ଟର, ଟେଲରିଂ ଓ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଆଲ୍ ସେଣ୍ଟର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ସେ ହରିଜନ ଏବଂ ଦଳିତ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତିନୋଟି ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

ସବିତା ବେହେନ ଶରଣାର୍ଥୀ ବିଧବା ସୁରକ୍ଷା କମିଟିର ସଭାପତି ଥିଲେ ଏବଂ ଶରଣାର୍ଥୀ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଇଟି ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ମହିଳା ପରିଷଦ, ଦିଲ୍ଲୀର ମହିଳା କଲ୍ୟାଣ ସଂଘ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀର ସୁପର ବଜାର କୋଅପରେଟିଭ ଷ୍ଟୋର ଲିମିଟେଡର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି କମିଟିର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ୧୯୫୬ ମସିହାରୁ ୧୯୫୭ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥିଲେ । ସେ ୧୯୬୨ରୁ ୧୯୬୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଞ୍ଜାବ ବିଧାନ ସଭାର ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ପଞ୍ଜାବ ବିଧାନ ପରିଷଦର ସେବା କରିଥିଲେ । ସେ ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରି ଭାରତୀୟ ସଂସଦର ଉପର ଗୃହ ରାଜ୍ୟସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୭୮ ମସିହାପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୃହରେ ସେବା କରିଥିଲେ । "ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ କାଉନସିଲ୍ ଅଫ୍ ହୋମିଓପାଥି ପ୍ରତିଷ୍ଠା" ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସଂସଦଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ ଭାରତୀୟ ସଂସଦର ମିଳିତ କମିଟିର ୧୫ ଜଣ ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସେ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲେ ।[]

ତାଙ୍କୁ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । "କାଉନସିଲ ଫର ପ୍ୟାରିଟି ଡେମୋକ୍ରାସି" ତାଙ୍କୁ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ ୩୩୦୦ ବିଶିଷ୍ଟ ଜୀବନ୍ତ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରିଥିଲା । ସେ ୧୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ୯୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହାନ୍ତ କରିଥିଲେ ।

  1. "Synopsis of Debate" (PDF). Rajya Sabha - Government of India. 4 June 2009. Retrieved 30 May 2015.
  2. "Gujarat Elections: Tired of Congress and BJP, Dalits seek to shift narrative to development, rise above caste politics - Firstpost". www.firstpost.com. 8 December 2017. Retrieved 2018-06-01.
  3. "Rajya Sabha (Council of States of Indian Parliament) and Women's Empowerment". Commonwealth Parliament Association. 2015. Archived from the original on 30 May 2015. Retrieved 30 May 2015.
  4. ୪.୦ ୪.୧ "Council for Parity Democracy". Council for Parity Democracy. 26 July 1990. Retrieved 30 May 2015.
  5. "Padma Shri" (PDF). Padma Shri. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 November 2014.
  6. "Minutes of the meeting" (PDF). Rajya Sabha. 4 April 2009. Retrieved 30 May 2015.
  7. "Central Council of Homoeopathy". Joint Committee of Indian Parliament. 3 April 1972. Archived from the original on 14 August 2015. Retrieved 30 May 2015.