ଶକୁଳ ବା ଶକୁଳୀ ବା ଶେଉଳ (ଇଂରାଜୀ: snakehead murrel (Channa striata)[] ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ନାମ: Ophiocephalus striatus)[] ସ୍ଥିର ଜଳାଶୟ ପାଣିରେ ପଙ୍କ କାଦୁଅ ଭିତରେ ରହୁଥିବା ମାଛ ।[]

Snakehead murrel
Chiana striata, after Bleeker, 1879
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ଜଗତ: Animalia
ସଙ୍ଘ: Chordata
ବର୍ଗ: Actinopterygii
ଗଣ: Perciformes
କୁଳ: Channidae
ପ୍ରଜାତି: Channa
ଜାତି: C. striata
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ
Channa striata
(Bloch, 1793)
Distribution of Channa striata
Synonyms[]
  • Ophiocephalus striatus Bloch
  • Ophiocephalus vagus Peters

ଏହାର ମୁଣ୍ଡ ସାପ ଭଳି । ଦେହ ଗୋଲାକାର । ପିଠିର ରଙ୍ଗ ଫିକା କଳା ଏବଂ ପେଟର ରଙ୍ଗ ହଳଦିଆ ମିଶା ଧଳା । ମୁଣ୍ଡପାଖେ କଳା ଓ ନେଳିଆ ଦାଗ ଥାଏ ।ଲମ୍ବ ୧୨ ଆଙ୍ଗୁଳିରୁ ଛୋଟ । ଏହାର ଯାଁଆଳର ରଙ୍ଗ ସିନ୍ଦୂର ପରି ନାଲି । ଶାଳ ଓ ଗଡ଼ିଶା ଏହି ଜାତିର । ତେବେ ଶାଳ ଆକାରରେ ବଡ଼ ଏବଂ ଗଡ଼ିଶା ଆକାରରେ ଛୋଟ । ଶାଳର ରଙ୍ଗ ଗାଢ଼ କଳା ଏହାର ଲାଞ୍ଜ ପାଖରେ ଚକ୍ର ଚିହ୍ନ ଥିବାରୁ ହିନ୍ଦୁମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଖାଇନଥାନ୍ତି । ଶେଉଳର ଦେହ ଲାଳୁଆ ।

ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ

ସମ୍ପାଦନା

ଆୟୁର୍ବେଦ ଅନୁଯାୟୀ ଏହାର ମଧୁର ରସ ଏକ ମଳସଂଗ୍ରାହକ, ରୁକ୍ଷ, ରକ୍ତ-ପିତ୍ତ ନାଶକ ଓ ଗୁରୁପାକ ଅଟେ ।[]

ଲୋକକଥାରେ ଶେଉଳ

ସମ୍ପାଦନା

ଶେଉଳର ଜୀବନଶକ୍ତି ଅନ୍ୟ ମାଛଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ । ଏହାକୁ ଧରି କାତି ଛାଡ଼ାଇ ଲାଞ୍ଜ ଏବଂ ଗାଲି କାଟିଦେଲେ ମଧ୍ୟ ସହଜରେ ମରେନାହିଁ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ପାଣିରେ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ବଞ୍ଚିଯାଏ । ତେଣୁ ଢଗ ଅଛି:

ସାତ ଚକଟା ପୋଳୁହ ଘଣ୍ଟା ମୋତେ ଡରାଉଛି ବନିଶୀ କଣ୍ଟା

ଏହାର ଅର୍ଥ: ମୁଁ ଯେଉଁ କାଦୁଅ ପାଣିରେ ଥିଲି ଲୋକେ ତାକୁ ସାତଥର ଚକଟିଲେ । ପୋଳୁହରେ ଘାଣ୍ଟି ମୋତେ ଧରିଲେ । ମୋ ଦେହରେ ପାଉଁଶ ବୋଳି କାତି ଛଡ଼ାଇ ଗାଲି କାଟି ମୋତେ ପୋଖରୀକୁ ଧୋଇବାକୁ ନେଲେ । ସେଠାରେ ଚିଲଟିଏ ଧୋଇବାବାଲା ହାତରୁ ମୋତେ ଝାମ୍ପିନେଲା । ଚିଲ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ସ୍ୱର୍ଗ ଦେଖିଲି । ତାପରେ ତା' ପଞ୍ଝାରୁ ଖସି ପୁଣି ପାଣିରେ ପଡ଼ି ବଞ୍ଚିଛି । ମୋତେ ବନିଶୀ କଣ୍ଟା ଦେଖାଇ ଡରାଉଛୁ! ତୋ ମନବାଞ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାର ନାହିଁ ।

ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ

ସମ୍ପାଦନା

ଏହି ଶ୍ରେଣୀର ଅନ୍ୟ ମାଛ:

ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ

ସମ୍ପାଦନା

http://www.snakeheads.org

ଉଦ୍ଧୃତି

ସମ୍ପାଦନା
  1. Chaudhry,S. (2010). "Channa striata". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. International Union for Conservation of Nature. Retrieved 8 July 2013. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
  2. Courtenay, Jr., Walter R. and James D. Williams. Channa striata Archived 2007-09-06 at the Wayback Machine. USGS Circular 1251: Snakeheads (Pisces, Chinnidae) - A Biological Synopsis and Risk Assessment. U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey. 2004-04-01. Retrieved 2007-07-15.
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Channa_striata
  4. http://environmentclearance.nic.in/writereaddata/EIA/25092014I4WS5R8XEIAreport.pdf
  5. "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2015-05-24. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  6. "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2015-05-24. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)