ରଘୁବୀର ଚୌଧୁରୀ
ରଘୁବୀର ଚୌଧୁରୀ ଜଣେ ଗୁଜରାଟି ଔପନ୍ୟାସିକ, କବି ଓ ସମାଲୋଚକ । ସନ୍ଦେଶ, ଜନ୍ମଭୂମୀ, ନୀରିକ୍ଷକ ଓ ଦିବ୍ୟ ଭାସ୍କର ଆଦି ଖବରକାଗଜରେ ଜଣେ ସ୍ତମ୍ଭକାର ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଲେଖା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ । ଗୁଜରାଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟାପନା କରି ସେ ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ମୁଖ୍ୟତଃ ସେ ଗୁଜରାଟି ଭାଷାରେ ଲେଖୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ଲେଖାଲେଖି କରନ୍ତି । ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ସେ "ଉପର୍ବସ" ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲେ । ୨୦୧୩ରେ ସେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଫେଲୋସିପ ଓ ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ସେ ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
ରଘୁବୀର ଚୌଧୁରୀ | |
|---|---|
 ଚୌଧୁରୀ ମୁମ୍ବାଇରେ ୧୯୯୯ ମସିହାରେ | |
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୫ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ ବାପୁପୁର, ଗାନ୍ଧୀନଗର, ଗୁଜରାଟ |
| ବୃତ୍ତି | ଲେଖକ |
| ଭାଷା | ଗୁଜରାଟୀ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ସାହିତ୍ୟ କୃତି | ଅମ୍ରିତା (୧୯୬୫) |
| ପୁରସ୍କାର | ରଞ୍ଜିତରାମ ସୂବର୍ଣ୍ନ ଚନ୍ଦ୍ରକ (୧୯୭୫) କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ସମ୍ମାନ (୧୯୭୭) |
| ଦସ୍ତଖତ |  |
ଚୌଧୁରୀ ଉପନ୍ୟାସ ଓ କବିତାରୁ ଲେଖାଲେଖି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସାହିତ୍ୟର ଅନ୍ୟ ବିଭାଗରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ୮୦ରୁ ଅଧିକ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ସାରିଛି । ସେ ଅନେକ ସାହିତ୍ୟନୁଷ୍ଠାନରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।
ପ୍ରାରମ୍ବିକ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାରଘୁବୀର ୧୯୩୮ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୫ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧୀନଗର ନିକଟସ୍ଥ ବାପୁପୁରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା ଡାଲସିଂ ଓ ମା ଜୀବିବେନ ଉଭୟ କୃଷକ ଥିଲେ । ସେମାନେ "ଜାଠ" ଥିଲେ । ରଘୁବୀର ନିଜର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ମାଣସାରୁ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୦ରେ ସେ ଗୁଜରାଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକ ଓ ୧୯୬୨ରେ ହିନ୍ଦୀରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ୧୯୭୯ରେ ସେହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସେ ପିଏଚଡି ହାସଲ କରିଥିଲେ । [୧]
ସେ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଏମରଜେନ୍ସୀ ଓ ଗୁଜରାଟରେ ହୋଇଥିବା "ନବନିର୍ମାଣ ଆନ୍ଦୋଳନ"ରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୨][୩]
ବୃତିଗତ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନା
ଚୌଧୁରୀ, ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଗୁଜରାଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନସ୍ଥ "ଭାଷା ବିଦ୍ୟାଳୟ"ରେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ସେହି ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ହିନ୍ଦୀ ପ୍ରଫେସର ଓ ବିଭାଗୀୟ ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୧୯୯୮ରୁ ୨୦୦୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର "ଏକ୍ସିକ୍ୟୁଟିଭ କାଉନସିଲ"ରେ ରହିଥିଲେ । ୨୦୦୨ରୁ ୨୦୦୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ପ୍ରେସ କାଉନସିଲରେ ରହିଥିଲେ । ୨୫ତମ ଭାରତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଉତ୍ସବରେ ସେ ଜୁରୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ଅବସର ଗ୍ରହଣ ପରେ, ଚୌଧୁରୀ ବାପୁପୁରକୁ ଫେଇ ଆସି କୃଷି କାମ କରିଥିଲେ । ସେ ଗୁଜରାଟି ସାହିତ୍ୟ ପରିଷଦର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଓ ଟ୍ରଷ୍ଟି ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୨][୩]
ରଚନାବଳୀ
ସମ୍ପାଦନାରଘୁବୀର ୮୦ରୁ ଅଧିକ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ସେସବୁ ମଧ୍ୟରେ ଉପନ୍ୟାସ, କବିତା, ନାଟକ ଓ ସମାଲୋଚନା ପୁସ୍ତକ ରହିଛି । ମୁଖ୍ୟତଃ ସେ ଗୁଜରାଟିରେ ଲେଖୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର କିଛି ହିନ୍ଦୀ ରଚନା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।[୨]
ଉପନ୍ୟାସ
ସମ୍ପାଦନା- ଅମ୍ରିତା - ୧୯୬୫
- ଉପର୍ବାସ - ୧୯୭୫
- ସହ୍ୱାସ - ୧୯୭୫
- ଅନ୍ତର୍ବାସ - ୧୯୭୫
- ରୁଦ୍ରମହାଳୟା - ୧୯୭୮
- ସୋମତୀର୍ଥ - ୧୯୯୬
- ବେଣୁ ବତ୍ସଲ - ୧୯୬୭
- ପୂର୍ବରଙ୍ଗ - ୧୯୭୬
- ଲାଗଣୀ - ୧୯୭୬
- ସମାଜ୍ୟ ବିନା ଛୁତ ପଡଭୁଁ - ୨୦୦୩
- ଏକ ଦାଗ ଆଗଲ ବେ ଦାଗ ପାଛଲ - ୨୦୦୯
ଏକ ଦାଗ ଆଗଲ ବେ ଦାଗ ପାଛଲ - ୨୦୦୯[୨][୩][୪]
ନାଟକ
ସମ୍ପାଦନାକବିତା
ସମ୍ପାଦନାଅନ୍ୟାନ୍ୟ
ସମ୍ପାଦନାସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର
ସମ୍ପାଦନା- କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର - ୧୯୭୭ (ଉପର୍ବାସ)
- ରଞ୍ଜିତ୍ରମ ସୂଅବର୍ଣ୍ନ ଚନ୍ଦ୍ରକ - ୧୯୭୫
- କୁମାର ଚନ୍ଦ୍ରକ - ୧୯୬୫
- ମୁନ୍ସୀ ପୁରସ୍କାର - ୧୯୯୭
- ସାହିତ୍ୟ ଗୌରବ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୦୧
- ସୌହାର୍ଦ ସମ୍ମାନ - ୧୯୯୦
- ନର୍ମଦ ସୂବର୍ଣ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ରକ - ୨୦୧୦
- ଉମା ସ୍ନେହାର୍ଶମୀ - ୧୯୭୪-୭୫
- ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୧୫
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Mehta, Dhirendra (November 2018). Desai, Parul Kandarpa (ed.). ગુજરાતી સાહિત્યનો ઇતિહાસ (૧૯૩૬થી ૧૯૫૦): સ્વાતંત્ર્યોત્તર યુગ-૨ [History of Gujarati Literature (1936 to 1950): Post-independence era-2] (in ଗୁଜୁରାଟୀ). Vol. 8. Ahmedabad: K. L. Study Center, Gujarati Sahitya Parishad. p. 11. ISBN 978-81-939074-1-2.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ Kartik Chandra Dutt (1 January 1999). Who's who of Indian Writers, 1999: A-M. Sahitya Akademi. p. 237. ISBN 978-81-260-0873-5. Retrieved 25 August 2014.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ Maharashtra (India) (1971). Maharashtra State Gazetteers: General Series. Directorate of Government Print., Stationery and Publications. pp. 405–406.
- ↑ Sanjukta Dasgupta; Malashri Lal (13 November 2007). The Indian Family in Transition: Reading Literary and Cultural Texts. SAGE Publications. p. 176. ISBN 978-81-321-0163-5.
- ↑ Śaileśa Ṭevāṇī (1 January 2003). C.C. Mehta. Sahitya Akademi. p. 87. ISBN 978-81-260-1676-1.
- ↑ Indian & Foreign Review. Publications Division of the Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. 1982. p. 29.
- ↑ Contemporary Gujarati poetry. Western India Pub. Co. 1972. p. 1.
- ↑ Solanki, Vipul (2016). A Translation of Joseph Macwan's Vyathana Vitak from Gujarati Into English with a Critical Study (PDF) (Thesis). Rajkot: Saurashtra University.